II. Dünya Savası Yıllarında Ekim Seferberligi

II. Dünya Savasının baslamasıyla savası sınırlarından uzak tutmak isteyen Türkiye, seferberlik ilan etmistir. Bu durum, sadece dıs tehditleri engelleyici bir milli müdafaa tedbiri olarak degerlendirilse de sonuçları itibariyle aslında karsımıza bir iase meselesi olarak çıkmıstır. Seferberlikle birlikte zirai kesimde çalısan üretici kitlenin önemli bir kısmının askere alınmıs olması iase sorununu, sadece askerin beslenmesi sorunu olmaktan çıkararak, ülkenin iase meselesi haline getirmistir. Tabii ki bu noktada uluslararası ekonomik kosulların da etkisi oldugu hatırlatılmalıdır. ste görülen bu gerçek üzerine hükümet ülkedeki iase sorununu çözmek için büyük bir ekim seferberligi baslatmıstır. En Az ki Misli Ürün parolasıyla hareket edilen bu dönemde ekim seferberligi kapsamında alınan tedbirlerle arazilerin bos bırakılmasının önüne geçilerek maksimum seviyede ürün elde edilmek istenmistir. Milli Korunma Kanunu ile hükümete, ekonomiye müdahale edebilmek için çok genis yetki ve görevler verilmesi de bu hususta yapılan çalısmalara büyük katkı saglamıstır.

Mobilization of cultivation during the Years of World War 2.

By the beginning of the Second World War, Turkey deterred from the war and declared mobilization. This decision was taken not only due to concerns of national security against external threats but also due to a subsistence question. The recruitment of the productive masses in agricultural sector caused the emergence of this subsistence question in the entire country rather than the subsistence of the army. Besides, it should be reminded that the international economic conditions had also influence on this question. This is owing to the reason that the government started a mobilization of cultivation in order to solve the problem. With the mottoAt least double the amount of product measures were taken in order to obtain the maximum amount of product. Moreover the National Law of Preservation, that authorized the government for direct intervention to the economy made serious contributions to this mobilization of cultivation.

___

  • Arsiv Belgeleri
  • BCA 30.18.1.2/ 88/ 85/ 10.
  • BCA 30.18.1.2/ 86/ 28/ 11.
  • BCA 30.18.1.27/ 90/ 20/18.
  • BCA 30. 1/ 184/ 268/ 2. Kitap ve Makaleler
  • AGAOGLU Samet (1940) Milli Korunma Kanunu Tatbikatı-IV Ziraat Sahasında, Siyasi limler, Yıl 10, Sayı 116, s. 406-408.
  • Aksam gazetesi (1942). Aksam Postası gazetesi (1942).
  • AVCIOGLU Dogan (1984) Türkiye’nin Düzeni Dün-Bugün-Yarın, Birinci Kitap, Tekin Yayınevi, İstanbul.
  • AYDEMİR Sevket Süreyya (2000) kinci Adam 1938-1950, Cilt II, Remzi Kitabevi.
  • BASAR Ahmet Hamdi (1943) Davalarımız, Ankara.
  • Benol (1942) Ekim Seferberligi, Köye Dogru, Cilt 3, Sayı 4, s. 10-11. Cumhuriyet gazetesi (1942).
  • Devlet Çiftlikleri (1943) Ziraat Dergisi, Yıl 4, Sayı 44-45, s. 5-8.
  • Düstur, 3.Tertip, Cilt 21, Ankara.
  • İkdam gazetesi (1942).
  • İstiklâl gazetesi (1942).
  • KOÇAK Cemil (1986) Karneli Yıllar, Tarih ve Toplum, Cilt 3, Sayı 25, s. 25-35.
  • KOÇAK Cemil (1996) Türkiye’de Milli Sef Dönemi (1938-1945), İletisim Yayınları, İstanbul.
  • MAGDEN Ragıp Ziya (1949) Zirai Kombinalar, Ankara.
  • NAD Nadir (1991) Perde Aralıgından, Çagdas Yayınları, İstanbul.
  • ÖZTÜRK Erdogan (2004/2005) kinci Dünya Savası Yıllarında İzmir'de Beslenme Sorunu, Çagdas Türkiye Tarihi Arastırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı 11, s. 145-158.
  • ÖZTÜRK Kazım (1968) Türkiye Cumhuriyetleri ve Programları, Ak Yayınları, İstanbul.
  • PAMUK Sevket (1988) kinci Dünya Savası Yıllarında Devlet, Tarımsal Yapılar ve Bölüsüm, Türkiye’de Tarımsal Yapılar, Yurt Yayınları, Ankara, s. 91-108.
  • Resmi Gazete, Sayı. 4417.
  • Son Posta gazetesi (1942).
  • Son Telgraf gazetesi (1942).
  • SENER Sefer (2004) İkinci Dünya Savası Yıllarında Türkiye’de Tarım Politikası Arayısları, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 7, s. 73-92.
  • Tan gazetesi (1942-1943).
  • TAYS Vamık (1948) Bugday stihsalinin Son Senelerdeki Durumu ve Gelecegi, Çiftçi, Yıl 3, Cilt 3, Sayı 33-35, s. 10-16.
  • TBMM Kavânin Mecmuası, (1940) Devre 6, Cilt 21, çtima 1, Ankara.
  • TBMM Zabıt Ceridesi, (1940) Devre 6, Cilt 8, çtima 1, 27. nikat, Ankara; (1941) Devre 6, Cilt 15, İçtima 2, 25. İnikat, Ankara.
  • TEKELİ İlhan, İLKN Selim (1988) Devletçilik Dönemi Tarım Politikaları, Türkiye’de Tarımsal Yapılar (1923-2000), Yurt Yayınları, Ankara.
  • TEKEL Sait Tahsin (1944) Zirai Kombina, Ziraat Dergisi, Sayı 53-54, s. 4-6.
  • TOPÇUOGLU Nazmi (1942) ase Durumumuz, İktisadi Yürüyüs, Cilt 5, Sayı 59, s. 3, 18-19, 23.
  • TURGAY Necati (1942) Zirai Kombinalar, Ülkü Milli Kültür, Cilt 1, Sayı 7, s. 12-13.
  • Ulus gazetesi (1942).
  • Vakit gazetesi (1943).
  • Vatan gazetesi (1942).
  • Ziraat İslerimiz (1941) Ülkü Milli Kültür, Cilt 1, Sayı 4, s. 4-5. Zirai İstatistik Özetleri 1940-1961(1962) Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.