Dünden Bugüne İstanbul'daki Misyonerlik faaliyetleri

İstanbul, bir kültür ve medeniyet merkezi oldugu kadar, çesitli dinlerin bulustugu bir dünya kentidir. Bu yönüyle sehir eski çaglardan beri misyonerlerin ilgi odagı olmustur. Osmanlı döneminde bölgeye gelen ilk misyonerler Katoliklerdir. Bunlar daha çok Fransa ve talyadan gelen misyonerlerdir. Katolik misyonerlerini, 19.yüzyılın baslarından itibaren çogunlugu Amerikalılardan olusan Protestan misyonerleri takip etmistir. Baslangıçta dinî gayelerle gelen misyonerler zamanla dini kurumların yanında egitim ve kültür teskilatlarını da açarak kendi mezheplerine insan kazandırmaya çalısmıslardır. Bazıları halen İstanbulda faaliyetlerini sürdürmekte olan bu kurumların Osmanlıdan Cumhuriyete uzanan zaman diliminde çok sayıda ögrenci yetistirdikleri görülür. Yenidünya düzeni kapsamında 2000 li yıllardan itibaren çesitli Hıristiyan kurulusları tarafından gerçeklestirilen misyonerlik faaliyetlerinde de Türkiye ilk sıralarda yer almaktadır. Bu çalısmada misyonerlerin stanbula gelis amaçları, açtıkları okullar ve kültür kurulusları sayılar ve örneklerle ortaya konulmaya çalısılacaktır. Ayrıca misyonerligin geçmisten bugüne Türk egitim ve kültür hayatına olan etkileri üzerinde durulacaktır.

Ayten, From the Empire to the Republic missionary Activities in Istanbul.

Istanbul is not only a culture and civilization center but also a cosmopolitan world city which hosts different religions and ethnical backgrounds. On that account, Istanbul has been a focal point for different missionary societies. First missionaries to visit Istanbul during the Ottoman period were Catholics mainly from Italy and France. Protestant missionaries from the United States have followed Catholics in the 19th century. By aiming to convert people into their own belief, these missionary organizations have initially established new cultural and educational institutions. Still being active in today s Istanbul, these institutions educated numerous students during the Ottoman and Republican period. Besides, Turkey is one of the main missionary destinations during 2000 s in terms of global missionary activities conducted by different societies. This study aims to bring an understanding on the arrival purpose of the missionaries, the established mission schools and cultural foundations by examining case events. In addition, the effect of these activities on Turkish educational and cultural life will be discussed.

PDF

___

EGM Arsivi Misyonerlik Dosyası Dosya No: 13251-1/2.
AKINER Tolga Misyonerlik suç degil ama nedense 'tehdit', http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetay&ArticleID= 835151&Date=22.12.2007& CategoryID=97 (Erisim tarihi: 29 Agustos 2009).
AKGÜN Seçil Karal (2002) Osmanlı mparatorlugunda Mormon Misyonerler, XIII. Türk Tarih Kongresi-Ankara 4-8 Ekim 1999, Cilt III, Kısım II, Türk Tarih Kurumu, s. 886-887, Ankara.
Aydın: Misyoner hareket siyasidir,
http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetay&ArticleID=7422 05&Date=28.3.2005&CategoryID=97 ( Erisim tarihi: 29 Agustos 2009).
AYVERDİ Samiha (1969) Misyonerlik Karsısında Türkiye, İstanbul. Bakan Aydından misyonerlik uyarısı, http://www.cnnturk.com/ 2005/03/27 (Erisim tarihi: 29 Agustos 2009).
BAYTAN Enver (1965) Hıristiyan Misyonerleri Nasıl Çalısıyor, İstanbul.
ÇALISKAN smail (2009) Misyonerlik Faaliyetleri Ve Bu Konudaki Yasal Uygulamalar, Çagın Polisi Dergisi, Sayı 13-Yazılar| 04.05.2009
http://www.caginpolisi.com.tr/v1/misyonerlik-faaliyetleri-ve-bu-konudaki-yasaluygulamalar- 586-1.html (Eriþim tarihi:15 Eylül 2009).
ÇOLAK Melek (2001) Osmanlı mparatorluðunda Mormonlar, Tarih ve Toplum, Sayý 210, Cilt 35, s. 23-27 (Haziran).
DİNÇER Nahit (1978) Türkiyede Özel Okullar, İstanbul.
DITTLES James E (1955) The Christian Mission and Turkish Islam The Muslim World, No:2, Cilt XLV, s. 134-144 (Nisan).
HALL mamuddin (1985) Afrika Dramı, Sömürgecilik, Misyonerlik, Siyonizm, Çev: Mehmet Keskin, İstanbul.
http://www.ad2000.org/index.htm (15 Eylül 2009)
KARABEKR Kazım (1939), Misyonerlerin Faaliyeti, Yeni Sabah Gazetesi, 11-12 Kanunusani(Ocak).
KIRKIRA Konstantia P. (1999) 19.Yüzyılın Çokuluslu İstanbulunda Amerikan Misyonerleri, 19.Yüzyıl İstanbulunda Gayrimüslimler, Editör: Pinelopi Stathis, Çeviren: F.ve S.Benlisoy, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Sempozyum, s.65-77.
KIRSEHİRLİOGLU E. (1963) Türkiyede Misyonerlik Faaliyetleri, İstanbul.
KOCABASOGLU Uygur (1988) Osmanlı mparatorlugunda XIX. Yüzyılda Amerikan Matbaaları ve Yayımcılıgı, Murat Sarıca Armaganı, Ayrı Bası, s.267-285 (İstanbul)
LEE Ji Hyun (2004) Türkiyede Misyonerlik: Güney Koreli Protestan Misyonerlerin Faaliyetleri, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamıs Yüksek Lisans Tezi Ankara.
Misyonerlik Çagrısı, http://www.milliyet.com.tr/2007/10/22/ dünya/adun.html (Erisim tarihi:27 Ekim 2007).
Ortodoks dünyasının liderleri İstanbul'da bulustu. http://209.85.129.132/search?q=cache:vW1giGfFiLMJ:www.tumgazeteler.com/% 3Fa%3D4218281+istanbul+kiliseleri&cd=15&hl=tr&ct=clnk&gl=tr (14 Eylül2009)
SEZER Ayten (1999) Atatürk Döneminde Yabancı Okullar(1923-1938), Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara.
SEZER Ayten (1999) Osmanlı Döneminde Misyonerlik Faaliyetleri Osmanlı, Cilt II, s. 182-192, Ankara.
SEZER Ayten (1999) Osmanlıdan Cumhuriyete Misyonerlerin Türkiyedeki Egitim ve Kültür Faaliyetleri, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Ankara (Ekim).
TAMER Rauf (1966) İslam Camiasındaki Hıristiyan Casusular, Yeni İstanbul, 22, 23 (Eylül)
TRASK, Roger R. (1971) The United States Response To Turkish Nationalism and Reform 1914-1939, Minneapolis.
TEKELİ İlhan Osmanlı mparatorlugundan Günümüze Egitim Kurumlarının Gelisimi, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt III., s. 650-675.
İstihbarat ve güvenlik raporlarında misyonerlik, http://arsiv.aksam.com.tr/arsiv/aksam/2004/12/21/yazidizi/yazidizi1.html (Erisim tarihi:14 Eylül 2009 )
TURAN Ömer Avrasya Cografyasında Misyonerlik Faaliyetleri, (4 Mart 2005) http://www.turksam.org/tr/a238.html 2. (Erisim tarihi:14 Eylül 2009).
URALGRAY Yusuf (1977) (Mütercim), İslam Aleminde Misyonerlik Faaliyetleri, Ankara.
YÜCEL İdris (2011) Anadoludaki Amerikan Hastaneleri ve Tıbbi Misyonerlik (1880-1930), H.Ü. Atatürk lkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Yayınlanmamıs Doktora Tezi, Ankara.