Nefis Nazariyesi Çerçevesinde Fahreddin er-Râzî’nin Ahlâk Düşüncesi

Kelâm, felsefe, tefsir ve usûl-i fıkıh alanlarındaki çalışmalarıyla tanınan Eş’arî âlimi Fahreddin er-Râzî, eserlerinde genellikle akıl ve vahiy arasındaki uyum ve irtibata işaret etmektedir. Özellikle “enNefs ve’r-Rûh ve Şerhu Kuvâhumâ” isimli eserinde bu uyumu, insan nefsi ve kuvvelerini merkeze alarak tanımladığı ahlâk düşüncesi çerçevesinde ele alıp tartışmaktadır. Çalışmamız Râzî’nin bu genel düşünce sistemi çerçevesinde ele aldığı ahlâk felsefesini, nefis ve kuvveleri konusundaki görüşleri merkezinde ortaya koymayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Fahreddin er-Râzî, ahlâk, nefis, kuvve

Thought of Ethics of Razi in the Framework of Theory of Nafs

Ash’ari scholar Fahraddin Razi who is known with his studies in Islamic Theology, philosophy, Exegesis, and methodology of Fiqh mentions often to the harmony between reason and revelation in his works. Especially in his work which is entitled ‘en-Nefs ve’rRuh ve Serhu Kuvahuma’ he discusses this harmony based on the nafs (self) and powers of human being. This article aims to put forward his moral philosophy centered on his ideas about nafs and his powers.

Keywords:

Fahreddin er-Razi, ethics, nafs, powers,

PDF

___

Anay, Harun. Celâleddin Devvânî, Hayatı, Eserleri, Ahlâk ve Siyaset Düşüncesi, Basılmamış Doktora Tezi. İstanbul, 1994.
Aristotales. De Anima/Ruh Üzerine, Zeki Özcan (terc.). İstanbul, 2001.
Bedevi, Abdurrahman. Mevsuatü'l-Felsefe. Beyrut, el-Müessesetü'l- Arabiyye, 1984.
Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. İstanbul, 1999.
Devvânî. Ahlâk-ı Celâlî/Levamiu’l-İşrak fî Mekarimi’l-Ahlâk. Leknev, 1898.
Durusoy, Ali. İbn Sînâ Felsefesinde İnsan ve Âlemdeki Yeri. İstanbul, 1993.
Ebü'l-Hasan Seyyid Şerif Ali b. Muhammed b. Ali Cürcânî. et-Ta'rifât. Beyrut, Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1983.
Eflatun, Timaios. Erol Güney, Lütfi Ay (terc.), İstanbul, 2001.
Fahreddin Râzî, Mefatihul-Gayb, Muhammed Ali Beydûn (neşr.). Beyrut 2000.
Gazzâlî, İhyâu Ulûmi’d-Dîn. Ahmet Serdaroğtu (terc.). Ankara t.y.
İbn Miskeveyh. Tehzîbu’l-Ahlâk. İbnu’ul-Hatib (thk.). Kahire, 1398.
İbn Sînâ. eş-Şifa/et-Tabîiyyât/en-Nefs. G. C. Anawatı (thk.). Kahire, 1975.
Kaya, Mahmut. Kindî/ Felsefî Risâleler. İstanbul 2002.
Kindî. Ebû Yusuf Ya’kub b. İshak. Risâle fi’n-Nefs. Abdulhâdî Ebû Rîde (nşr.). (Risâletu’l-Kindî el-Felsefiyye içinde), Kahire, 1950.
Kutluer, İlhan. İlim ve Hikmetin Aydınlığında. İstanbul 2001.
Muhammed Abid el-Câbirî, Arap İslam Kültürünün Akıl Yapısı. Bur- han Köroğlu Hasan Hacak, Ekrem Demirli(terc.). İstanbuİ 1999.
Muhammed b. A'la b. Ali el-Faruki el-Hanefi Tehânevî. Keşşâfu Istı- lahâti'l-Fünûn, Beyrut, Dâru Sadır, t.y.
Muhyî Gülşenî. Ahlâk-ı Kirâm. Abdullah Tümsek (haz.). İstanbul, 2004.
Nasıruddin et-Tûsî. Ahlâk-ı Nâsırî. Anar Gafarov, Zaur Şükürov (terc.). İstanbul, 2007.
Ökge, Ahmet. Kur 'an’da Nefis Kavramı. İstanbuI1997.
Şerif, M. Muhammed. Klasik İslam Filozofları. İstanbul 2000.
Uludağ, Süleyman. Fahreddin er-Râzî. Ankara 1991.
Yavuz, Yusuf Şevki, "Fahreddin er-Râzî", DİA, C. XII, İstanbul 1995.