İbn Haldun'un Mukaddime'sinde Mûsikî

İbn Haldun'un Mukaddime adlı eserinde mûsikî ile alakalı bazı tarihî ve teknik bilgiler bulunmaktadır. Ayrıca o, eserinde mûsikîye dair müstakil bir başlık da ayırmıştır. Burada mûsikî sanatı ve tarihi hakkında bilgi vermiş, ayrıca o döneme ait bazı çalgıları da incelemiştir. Eserin mahiyeti gereği İbn Haldun, mûsikînin topluma olan yansıması ve toplumdaki mûsikîden yansıyanları konu edinmiştir. XIV. yüzyılda te'lif edilmiş bu eser birçok konuda önemli tarihî bilgiler içermektedir. Bu makale ile Mukaddime taranarak mûsikî ile alakalı bilgiler incelenmiş ve İbn Haldun'un mûsikî dü- şüncesi ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Çalgı, İbn Haldun, Mukaddime, Mûsikî, Sanat

Music in Ibn Haldun's Mukaddime

Mukaddime, written by İbn Haldun, includes some historical and technical information about music. In this study, he also separated a private part about music. In this part, he gives information about art and history of music, additionally studied on some instruments belonging to his time. He studied effects of community and music in community as the content of the work requires this. The study that was written in fourteenth-century includes some important historical knowledge. In this article, some information on music is analyzed by reviewing Mukaddime and İbn Haldun's views on music are presented.

Keywords:

Instrument, Ibn Haldun, Mukaddime, Music, Art,

PDF

___

El-Buhârî, Sahîh-i Buhârî (Tahric: Abdullah Feyzi Kocaer), Hüner Yayınları, Konya 2004.
Devellioğlu, Ferit, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Milli Eği- tim Basımevi, İstanbul 1983, c. II, III.
Ebû Bekr b. Hallikân, Vefâyâtü'l-A'yân ve Enbâu Ebnâu'z-Zemân (Tahkik: Muhammed Abdurrahman el-Müraşî), Dâru İhyâe't-Terâse'l-Arabî, Beyrut 1997, c. I.
Farmer, Henry George, A History of Arabian Music to The XIIIth Century, Burleigh Press, Londra 1929.
Görgün, Tahsin, "İbn Haldûn", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. XIX.
İbn Haldun, Mukaddime (Haz. Süleyman Uludağ), Dergâh Yayınları, İstan- bul 1982, c. I-II.
Mardin, Şerif, "İbn Haldûn", İslam Araştırmaları Dergisi, sa. 15, 2006.
Özcan, Nuri, Türk Din Musikisi Ders Notları, MÜİF Basılmamış Ders Not- ları, İstanbul 2001.
Selanik, Cavidan, Müzik Sanatının Tarihsel Serüveni, Doruk Yayıncılık, Ankara 1996.
Turabi, Ahmet Hakkı, "İlk Dönem İslam Dünyasında Mûsikî Çalışmala- rına Bir Bakış, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sa. 13- 14-15, İstanbul 1997, s. 225-248.
Uludağ, Süleyman, "İbn Haldun", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedi- si, İstanbul 1999, XIX, 538-543.
Uygun, Mehmet Nuri, Safiyyüddîn Urmevî ve Kitâbü'l-Edvâr'ı",Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 1999.
Üçok, Bahriye, "İslam'da Mûsikî Üzerine", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ankara 1967, c. XIV.
Yahşi, Turgut, Mufaddal b. Seleme'nin Kitâbü'l-Melâhî ve Esmâihâ Adlı Ese- rinin İncelenmesi, MÜSBE Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2013.