KUR´AN´I KERİM´DEKİ BAZI ZAMİRLERİN MERCİLERİYLE İLGİLİ ÖNEMLİ KURALLAR

Zamirlerin Arapça’da önemli bir yeri vardır. Zamirler ve onların mercileriyle ilgili kurallar bilinmezse, manayı anlamaya çalışırken hata edebiliriz. Bu sebepten dolayıdır ki, nahivcilere nahiv kitaplarında onlardan bahsetmiş hatta bazı usul-ü tefsir kitaplarında zamirler konu edilerek, onların mercileriyle ilgili kuralları bilmek müfessire şart koşulmuştur. İbnu’l-Enbari de Kur’an-ı Kerim’de yer alan zamirlerle ilgili Damairu’l-Kur’an adında iki ciltlik bir eser yazmıştır. Zamirlerin kullanılmasında asıl amaç kısaltmadır. Bu nedenle 1 için onlar, Allah (اَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ اَجْراً عَظِيما bir mağfiret ve büyük bir mükâfat hazırlmıştır.) cümlesinde ْمُه zamirinin yerine zahir isim getirilseydi, cümle yirmi beş kelimeden oluşurdu2 . Şu ayet-i kerimede de durum bir öncekinden وَ قُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ اَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلاَیُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ اِلاَّ مَاظَهَرَ مِنْهَا :farksızdır وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلاَ یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ اِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ اَوْ آبَائِهِنَّ اَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ اَوْ اَبْنَائِهِنَّ اَوْ اَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ اَوْ اِخْوَانِهِنَّ اَوْ بَنِي اِخْوَانِهِنَّ اَوْ بَنِي اَخَواَتِهِنَّ اَوْ نِسَائِهِنَّ اَوْ مَا مَلَكَتْ اَیْمَانُهُنَّ اَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ اُولِي الْإِرْبَةِ 3

___

  • KUR´AN´I KERİM´DEKİ BAZI ZAMİRLERİN MERCİLERİYLE İLGİLİ
  • ÖNEMLİ KURALLAR
  • Yrd. Doç. Dr. Selahattin YILMAZ*