KUTADGU BİLİG ESERİNDEKİ GÖRGÜ KURALLARININ KIRGIZ ATASÖZLERİNDE GÖRÜNÜMÜ

Bu çalışmada Kutadgu Bilig’de yer alan görgü kurallarının Kırgız atasözlerinde işlenişinin karşılaştırması yapılarak aradaki ortak genetik bağlar ortaya konacaktır. Kutadgu Bilig, tüm Türk halklarının ilk klasik eserlerinden biridir. Eser, ortak Türk felsefesine ait olan temel insanî değerleri yansıtmaktadır. Türk folklorunun bir parçası olan Kırgız atasözlerinin Kutadgu Bilig eserinde yansıtılan görgü kurallarıyla benzerlik arz ettiği söylenebilir. Eser, temsili karakterlerle ağırlıklı olarak siyaset, yönetim, adalet gibi kavramlar üzerinde yoğunlaşmış gibi gözükse de esas insanı ve insanla ilgili her şeyi içinde barındırmaktadır. Kırgız folklorunda işlenen insanî değerlerin, Kutadgu Bilig’deki değerler ile birebir aynı olduğu söylenebilir. Makalede, Kutadgu Bilig ve Kırgız atasözlerinde yansıtılan etik davranış standartları incelenir ve benzerlikleri tanımlanmıştır.

ETHICAL IDEAS OF THE KUTADGU BILIG IN KYRGYZ PROVERBS

The given article provides a comparative analysis of the ethical ideas formulated in the poem “Kutadgu Bilig” by Jusup Balasagyn with Kyrgyz proverbs, and the genetic relationships between them are revealed. The poem “Kutadgu bilig” is one of the first Turkic classical works. It has reflected the common Turkic philosophy, the main ideas of which are universal human values. Kyrgyz proverbs and sayings, as part of the Turkic folklore, have similarities with the moral and ethical ideas, which are reflected in the poem by Jusup Balasagyn. This work is saturated with wise proverbs reflecting the principles of morality, which later formed the basis for the formation and development of the spiritual world, the national character of all Turkic-speaking peoples, including the Kyrgyz people too. The analysis confirms the genetic relationship between the ideas embodied in the “Kutadgu bilig” poem and Kyrgyz proverbs.

PDF

___

Aliev, A. (2016). Vostochniy renessans i yego rol v istorikokulturnom razvitii Kyrgyzstana i sopredelnyh territoriy (X v.- pervayatret XVI v.). yayımlanmamış doktora tezi. Oş Devlet Üniversitesi. http://arabaev.kg/dt.kg/uploads/Aliev%20diss.pdf
Arat, R. R. (1947). Yusuf Has Hacib Kutadgu Bilig I - metin. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. https://www.twirpx.com/file/1857154/
Arat, R. R. (1959). Yusuf Has Hacib Kutadgu Bilig II - tercüme. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
http://aton.ttu.edu/pdf/Kutadgu_Bilig_Vol_2_Part_1, 2, 3, 4, 5.pdf
Ibragimov, М. (2005). Kırgız makal-lakap, uçkul sözdörü. Karabalta: SALAM, 500 b.
İvanova, L. F. (2003). Gumanistiçeskaya narodnaya pedagogika kak osnova hudojestvenno didaktiçeskih proizvedeniy tyurkotatarskih mısliteley srednevekovya. yayımlanmamış doktora tezi. Kazan Devlet Pedagoji Üniversitesi. https://www.dissercat.com/content/gumanisticheskayanarodnaya-pedagogika-kak-osnova-khudozhestvennodidakticheskikh-proizveden
Jamal, G. ve Kafkasyalı, M. S. (2016). Kutadgu Bilig araştırmaları tarihi. Ankara. https://ytbweb1.blob.core.windows.net/files/resimler/books/Kutad gu-Bilig-Turkce.pdf
Kakeev, A. (2012). Istoriya filosofskoy nauki v Kırgızstane: Uchebnik dla vuzov. Bishkek: KRSU, 290.
Kozubekov,T. (1993). Kuttuu bilim: Dastan. Bayırkı türk tilinen kotor. Moskva: NİK, 496.
Malov, S. Y. (1951). Pamyatniki drevnetyurkskoy pismennosti. M.- L.: İzd-vo AN SSSR, 451.
Mukasov, S. (2000). Istoricheskaya dinamika sotsialno-filosofskoy mysli kyrgyzskogo naroda (do nachala xx veka). yayımlanmamış doktora tezi. Kırgız Cumhuriyeti Ulusal Bilimler Akademisi. http://cheloveknauka.com/istoricheskaya-dinamika-sotsialnofilosofskoy-mysli-kyrgyzskogo-naroda-do-nachala-xx-veka
Sıdıkova, Ç. Т. (2016). Drevnetyurkskiye eticheskiye idei v Kırgızskih poslovitsah i pogovorkah. İzvestiya Kırgızstana Dergisi (№9), Bishkek, 180-182.
Ter-Minasova, S. G. (2000). Yazyk i mejkulturnaya kommunikatsiya. Moskva: Slovo, 264.
Toktonalıev, K. (2016). Kutuu bilim dastanı – uluu muras. Obshestvenno-obrazovatelnaya ı nauchno-populyarnaya gazeta. http://kutbilim.kg/2016/07/01/kuttuu-bilim-dastanyi-uluu-muras/