GÜRCİSTAN’DA TÜRKÇEYE KARŞI UYGULANAN DİL POLİTİKALARI VE SEÇMELİ YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE

Bir ülkede uygulanan dil eğitimi o ülkedeki dil politikasına dayanır. Türkçe; Polonya’da zorunlu ikinci yabancı dil, Bosna Hersek ve Gürcistan’da ise seçmeli yabancı dil olarak kabul edilmiştir. Türkçe isimlerin değiştirildiği, Türkçe konuşanların sürgün edildiği, Türkçenin bir anlamda susturulduğu/bastırıldığı süreçlerden geçerek Gürcistan’da devlet okullarında Türk dili seçmeli yabancı dil konumuna yükselmiştir. Bu nedenle Gürcistan’daki dil politikasının istisnai bir yeri vardır. Yazı, kaynak taraması ve ilgililerle yapılan görüşmelere ve yazışmalara dayanmaktadır. Giriş bölümünde dil politikası kavramı ele alınmıştır. Sonra sırayla Rusya Dönemi’nde, SSCB Dönemi’nde ve 1991 sonrası bağımsız Gürcistan Cumhuriyeti Dönemi’nde Gürcistan’da uygulanan dil politikaları ele alınmıştır. Araştırmada 1991 sonrasında dil politikalarına yön veren devlet başkanlarının dille ilgili uygulamaları da ayrı bir başlık altında işlenmiştir. Ayrıca dil politikalarına maruz kalan ülkedeki Türkçe konuşan azınlıklar hakkında da bilgi verilmiştir. Gürcistan’da Gürcülerden sonra en büyük etnik topluluk olan Karapapaklara, 1944’te SSCB içerisinde farklı bölgelere dağıtılan Ahıska Türklerine, Özerk Acara Bölgesi’ndeki Acarlara uygulanan dil politikaları değerlendirilmiştir. Son bölümde Türkçenin yabancı dil olarak okutulması hususunda genel değerlendirme ve öneriler yer almıştır.

LANGUAGE POLICIES APPLIES AGAINST TURKISH IN GEORGIA AND AS AN OPTIONAL FOREIGN LANGUAGE

Language education in a country is based on the language policy of that country. Turkish is considered an obligatory foreign language in Poland, in Bosnia and Georgia optional foreign language. Turkısh language has become an efective foreign language in state school in Georgia; after the terms in a way Turkish names have been changed, Turkish speakers have been expatriated, Turkish Language have been silenced and suppressed. For this fffreason, language policy in Georgia has an exceptional importance. The text is based on literature review and interviews and correspondence with interested parties. In the introduction, the concept of language policy is discussed. Then, in the Russian period, the USSR period and the post-1991 period of the independent Republic of Georgia, the language policies implemented in Georgia were discussed. In the study, the language-related practices of the heads of state, which led the language policies after 1991, are also covered under a separate title. Information has also been given about Turkish-speaking minorities in the country exposed to language policies. The language policies applied to the Karapapaks, the largest ethnic group after Georgians in Georgia, to Ahıska Turks, which were distributed to different regions in the USSR in 1944, to the Acars in the Autonomous Ajara Region were evaluated.

PDF

___

Akbaş, M. (2009). Lıngua francadan lingua sacraya: insan hakları sistemi küresel sekülerizmin amentüsü mü?. İnsan Hakları ve Din, 267-278, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi.
Aksakal, H. (2009). Stalin ve ikinci dünya savaşı bağlamında milliyetler politikası. Karadeniz Araştırmaları. 6 (21), 23- 30.
Alsırt, F. T. (2009). Bağımsızlık sonrası Gürcistan’ın yeniden yapılanması ve bu süreçte Türkiye ile ilişkileri. yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Ankara.
Amirejibi-Mullen, R. (2011). Language policy and national identity in Georgia. London: Degree of PhD to Queen Mary University of London.
Aydın, M. (2016). Acara. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 1, 31-32.
Başkan, A. (2011). Kafkasya’da bütünleşme ve dağılma döngüleri içinde Gürcüler, Zanlar (Megreller ve Lazlar) ve Svanlar. Karadeniz Araştırmaları. 30, 15-41.
İmer, K. (2001). Türkiye’de dil planlaması: Türk dil devrimi. Ankara: Kültür Bakanlığı.
İpek, N. (1997). Kafkaslardaki nüfus hareketleri. Türkiyat Mecmuası. 20, 273-313.
Kalaycı, Ü. (2008). Gürcistan in Tsalka (Parmaksız) rayonunda yaşayan Urum Türklerinin dil ürünlerinden örnekler. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. 1 (1), 143-161.
Kalaycı, Ü. (2011). Megrelya’da Ahıskalılar. Bizim Ahıska, 8, 36-39.
Karadeniz, İ. T. (2015, 05 21-22). Tiflis’teki eğitim müşavirliği. Gürcistan'da Seçmeli Türkçe Dersi. Tiflis: tiflis@meb.gov.tr.
Kartal, Ç. (2007). Gürcistan Türkiye ilişkileri. yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
Memmedli, Ş. ve Memmedova, G. G. (2012). Gürcistan'daki Borçalı Azerî Türklerinde âşıklık geleneği. Turan-Sam. 4 (14), 28- 36.
MRMG (2011). Borçalı'da ismi değiştirilmiş köy adları hakkında. www.turansam.org (Erişim tarihi 08.10.2018). http://www.turansam.org/makale.php?id=2490 (Erişim tarihi 01.07.2017).
Seferov, R. ve Akış, A. (2008). Sovyet döneminden günümüze Ahıska Türklerinin yaşadıkları coğrafyaya göçlerle birlikte genel bir bakış. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 24, 393-411.
Tanrıverdiyev, B. (2014). Gürcistan’daki gençlerin eğitimine destek. Türk Dünyası Sivil Toplum Zirvesi Bildirileri içinde, 583- 584, Eskişehir.
Uravelli, O. (2014). Şevardnadze’nin ardından. Bizim Ahıska, 32-37.
Uyanık, O. (2010). Urum Türkçesinin Türk Dili. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 27, 45-56.
Ünlü, H. (2013). Türk-Gürcü etkileşiminin dil-kültür alanlarına yansımaları ve bunun Türkçenin yabancı dil olarak öğretimindeki önemi. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi Bildiri Kitabı içinde, 405-414, Saraybosna.
Yurtbilir, M. M. (2014). Sovyet dil politikaları ve Özbek kimliğinin oluşumu. Genç Araştırmacılar Tartışıyor içinde, 61-76, İstanbul.