Funda KURAK AÇICI, Zeynep Nilsun KONAKOĞLU

TARİHİ YAPILARIN YENİDEN İŞLEVLENDİRİLMESİ: TRABZON MİMARLAR ODASI ÖRNEĞİ

Öz Tarihi yapılar; bir toplumun kültürü, mimarisi, sanatı, gelenek ve göreneği, yaşayış biçimi kısacası geçmişe dair tüm birikimleri hakkında bilgi veren önemli eserlerdir. Fakat günümüzdeki hızlı kentleşme ve nüfus artışıyla birlikte çoğu tarihi yapı zarar görerek yok olma tehlikesi ile karşılaşmaktadır. Bu rekabetten kurtulabilen tarihi yapılar ya restorasyona uğramakta ya korunmakta ya da eski kullanımının dışında farklı bir işlevle günümüzde hizmet vermektedirler. Yeniden işlevlendirilen yapılar günümüz yaşantısına katılmaya çalışılmaktadırlar. Geçmişten günümüze birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Trabzon kenti, kültür ve tarih açısından önemli pek çok tarihi yapıya sahip olmaktadır. Bu yapılardan biri olan Trabzon Mimarlar Odası binası mimarisi ve konumu bakımından önemli olmakla birlikte yapıldığı dönemden günümüze ulaşana kadar farklı işlevlerde hizmet vermiştir. 1996 yılında restorasyona uğrayan ve yeniden işlevlendirilen tarihi bina, eski işlevi olan lojman yerine mimarlar odası kafe ve restoran olarak kullanılmaya başlamıştır. Çalışmada, yeniden kullanımda yeni işlev ve işlevin gereksinimleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda Mimarlar Odası yerinde gözlem, çizimler ve fotoğraflar ışığında değerlendirilmiştir. Mekân kullanıcılarıyla yapılan yüz yüze görüşmeler ile yapılış amacı dışında günümüz işleviyle varlığını devam ettiren yapının; mekânsal performansının, çevre ve kullanıcılar arasındaki uyumunun ortaya koyulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yeniden İşlevlendirme, Tarihi Yapı, Restorasyon, Trabzon Mimarlar Odası

PDF

___

Referans1 Birol, Gaye (2007). “Bir Kentin Kimliği ve Kervansaray Oteli Üzerine Bir Değerlendirme”, Arkitekt Dergisi, Kasım-Aralık 2007, sayı: 514, s. 46-54. https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/37479037/BIROL_KERVANSARAY_makale.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1544996769&Signature=JimCqfmnj42ZL5nYVA9J5pGAI54%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DBir_Kentin_Kimligi_ve_Kervansaray_Oteli.pdf Erişim Tarihi: 11.12.2018
Referans2 Burley, R., (1980). Redirecting the Theater of the Built Environment, Old & New Architecture: Design Relationship, The Preservation Press, National Trust for Historic Preservation, Washington D.C.
Referans3 Eren Akaydın, Özlem ve Canbay Türkyılmaz Çiğdem (2018). “İşlevsel Dönüşüme Uğramış Yapılarda Ergonomi Kavramı; Üsküdar Nevmekan Örnek İncelemesi”, Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, sayfa: 279-292, e-ISSN: 1308-6693, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/604304 Erişim Tarihi: 15.12.2018
Referans4 Enlil, Z. (1992). “Tarihi Bir Çevreyi Yaşatmak: Paris Ve Bologna’da Bütüncül Koruma Yaklaşımları” Ytü Mimarlık Fakültesi Yayını, Mf Şbp 92.039/02, 199-204.
Referans5 Gazi, Aylin ve Boduroğlu, Elvin (2015). “İşlev Değişikliğinin Tarihi Yapılar Üzerine Etkileri “Alsancak Levanten Evleri Örneği”, Megaron, 10(1):57-69, sayfa: 57-69. https://www.researchgate.net/profile/Aylin_Gazi/publication/277579582_The_Effects_of_Refunctioning_to_the_Historical_Houses/links/563b453808aeed0531de0f3e/The-Effects-of-Re-functioning-to-the-Historical-Houses.pdf Erişim Tarihi: 11.12.2018
Referans6 Karapınar, M. (1997). “Çevre İhtiyaç Programı Verilerinin Mimari Tasarıma Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme”, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Referans7 Karpuz, Haşim (1985). “Trabzon’da Yok Olan Bazı Türk Devri Yapıları”, Vakıflar Dergisi, XIX.
Referans8 Kaşlı, Bilge (2009). “İstanbul’da Yeniden İşlevlendirilen Korumaya Değer Endüstri Yapıları ve İç Mekân Müdahaleleri: Santraistanbul Örneği, İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Referans9 Kocabıyık, Yağmur (2014). “Yeniden İşlevlendirme Kavramı ve Bu Kapsamda İTÜ Taşkışla Binasının İncelenmesi”, Maltepe Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Referans10 Kuban, D., (2000). Tarihi Çevre Korumanın Mimarlık Boyutu: Kuram ve Uygulama, YEM Yayın, İstanbul
Referans 11 Mahrebel, Hasan Ali (2006). “Tarihi Yapılarda Taşıyıcı Sistem Özellikleri, Hasarlar, Onarım ve Güçlendirme Teknikleri”, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Referans12 Selçuk, Mustafa. (2006). “Binaların yeniden işlevlendirilmesinde mekansal kurgunun değerlendirilmesi”, Diss. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
Referans13 Taner, S (2011). ‘’İstanbul Endüstri Yapılarının “Loft” Kavramı Çerçevesinde Yeniden İşlevlendirilmesi’’, İTÜ Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.