Serrow-Urmiye (İran) bölgesinde yeralan magmatik ve metamorfik kayaçların petrografisi ve petrolojisi

Bu çalışma ile Yüksekova Karmaşığının İran'da Serrow bölgesindeki uzantısı araştırılmıştır. Bölgede Prekambriyen yaşlı Keher formasyonu (mermer, gnays, amfibolü, amfibolşist) en yaşlı birimi oluşturur. Volkanik karmaşık ve granitlerden oluşan Silvana karmaşığı Keher formasyonu ile tedrici geçişlidir. Keher formasyonu ve Silvana karmaşığı gabro, diyorit ve diyabaz bileşimli dayklar tarafından yer yer kesilmektedirler. Metamorfik kayaçlar üzerinde uyumsuz olarak Permiyen yaşlı dolomitik kıreçtaşları yer alır. Oligo-Miyosen yaşlı ve Kum formasyonu olarak tanımlanan kireçtaşı ve kumtaşları da Permiyen yaşlı dolomitik kireçtaşları üzerine uyumsuzlukla gelirler. Magmatik ve metamorfik kayaçlardan yapılan kimyasal analizlerin değerlendirilmesi sonucunda magmatik kay açlar in alkali ve kalkoalkali özellikte oldukları ve tektonik ortam olarak da volkanik yay ve çarpışma ürünü magmatikleriyle ilişkili oldukları anlaşılmıştır. Ayrıca metamorfik kayaçların büyük bir çoğunluğunun da magmatik (orto) kökenli oldukları ortaya konulmuştur.

Petrographic and petrologic investigation of magmatic and metamorphic rocks of Serrow-Urmiye (Iran) region

In this study, the extension of Yüksekova Complex locating in Serrow region (Iran) has been systematically examined. Keher formation, Precambrianin age; and is composed of marble, gneiss, amphibolite and amphibolite schist, is the oldest unit of the region. Silvana complex consists of volcanic complex and granites. The contact relationship between Silvana complex and Keher formation is gradually changing. The rocks, belonging to the Keher formation and Silvana complex, are cut by the dykes with the gabbroic, dioritic and diabasic composition from place to place. Dolomitic limestones, Permian aged, overlies unconformably metamorphic rocks. Also, limestone and sandstones, Oligo-Miocene aged and determined as Kum formation, spread over unconformably Permian dolomite limestones. The results of the evaluation of chemical analyses of magmatic and metamorphic rocks, it is observed that magmatic rocks are alkalic and calc-alkalic characteristics and they are tectonically related to magmatics originated from volcanic arc and collision product. In addition, it is indicated that the majority of the magmatic rocks are orthomagmatic origin.

___

Gansser,A., New Aspect at the Geology in Central Iran., Proceeding, 414. World Petroleum Congress. Rome, Section I/A/5, pp 280-300, Rome, 1955.

Abaie,I., History and Devolopment of the Abery and Sarajeh Fields of Central Iran. Iran Petrol. Inst. Bull. No, 15, pp 561-574, Iran ,1964.

Buzurgnia,F., Qum Formation Stratigraphy of the Central Basin of İran and Its Intercontinental Position. Bulletin of the Iranian Petroleum Institute 24, pp 69-75, Iran, 1966.

Schtocline,J., İran Esentral, Septentrional at Oriental. Lerique Stratjgraphique International, 111 Fasicule gb, İran, pp.1-283. Centre National de la Recherche Scientifique, Paris, 1972.

Tahrani,H., Prekambriyen ve Paleozoik Stratigrafisi, Tahran Üniv. Yayını No 1868,Tahran, 1985.

Hakipoor,E. ve Nebati,E., Serrow Bölgesinin 1.250.000'lik Jeoloji Haritası, Rapor no; A3, S.58, Tahran, 1988.

Nebati,E. ve Hakipoor,E, Urmiye Prekambriyeni,İran Jeolojisi Kitabı, Tahran Üniv. yayını, s.276-278, Tahran,1988.

Perinçek,D., Palu-Karabegan-Elazığ-Sivrice-Malatya Alanının Jeolojisi ve Petrol İmkanları, TPAO Arşivi Rap No 1361, (Yayınlanmamış), Ankara, 1979.

Perinçek,D., The geology of Hazro - Korudağ - Cüngüş - Maden - Ergani - Hazar -Elazığ - Malatya Area. Guide Book. Türkiye Jeol.Kur.Yayını 33, Ankara,1979.

Perinçek,D., Bitlis Metamorfitlerinde Volkanitli Triyas, Türkiye Jeol.Kur.Bült. C.23, Sayı 2, S.202-218 Ankara, 1980.

Perinçek,D. ve Özkaya,İ., Arabistan Kıtası Kuzey Kenarının Tektonik Evrimi, Yerbilimleri 89, s. 91-10, AnkaraJ981.

Hempton,M.R. ve Savcı.G., Elazığ Volkanik Karmaşığının Petrolojik ve Yapısal Özellikleri, Türkiye Jeol.Kur.Bült. Cilt 25, Sayı 2., s.143-150, Ankara, 1982.

Yazgan,E., A Geotraverse Between the Arabian Platforme and the Munzur Nappes. Int. Symp. on the Geology of the Taurus Belt. Field Guide Book Exeursiony. Ankara, 1983.

Yazgan,E., Geodynamic Evolution of the Eastern Tourus Region Int. Symp. the Geology of the Taurus Belt., Bildiriler, 199-208, Ankara, 1984.

Yazgan,E., Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi Malatya i-27. MTA Genel Müdürlüğü Jeolojisi Etüd Dairesi, Ankara, 1985.

Perinçek,D. ve Kozlu,H., Stratigraphy and Structural Region of the Unit in the Afsin-Elbistan-Doğansehir Region (Eastern) Taurus. Geology of Taurus Belt. Int.Symp. Proc. Eds. Tekeli, O. and Görcüoğlu, M.C.,p.181-198, Ankara, 1984.

Bingöl,A.F., Elazığ-Pertek-Kovancılar Arası Volkanik Kayaçlarının Petrografik ve Petrolojik incelemesi. F.Ü. Fen Fak. Derg., Elazığ, 1982.

Bingöl,A.F., Geology of the Elazığ area. In the Eastern Taurus Region. Int.Symp. on the Geology of the Taurus Belt. Bildiriler, 209-216, Ankara, 1984.

Bingöl,A.F., Petrographical an Petrological Features of Intrusive Rocks of Yüksekova Compleks in the Elazığ Region Eastern Taurus-Turkey Jour. F.Ü. 3/2. p. 1-17, Elazığ, 1988.

Aydoğdu,S., Yitim Zonlarındaki Magmatizma, Yüksek Lisans Semineri, F.Ü., Fen Bil.Ens. 38s. (yayınlanmamış) Elazığ, 1991.

Aksoy,E., Van Şehri Doğu-Kuzeydoğu Yöresinin Stratigrafisi, Ahmet Acar Jeoloji Semp., Ç.Ü. Müh.Mim.Fak., s.1-10. Adana, 1991.

Turan,M. ve Bingöl, A.F., Kovancılar-Baskil-Elazığ Arası Bölgesinin Tektono -Stratigrafik Özellikleri, Ahmet Acar Jeoloji Semp., Ç.Ü.Müh.Mim.Fak., s.213-227, Adana, 1991.

Akgül,B., Piran Köyü (Keban) Çevresindeki Magmatik Kayaçların Petrografik ve Petrolojik Özellikleri, Doktora tezi (yayınlanmamış) F.Ü.Fen Bil.Ens., 125 s. Elazığ, 1993.

Erdem,E., Pötürge (Malatya) Metamorfiklerinin Petrografik ve Petrolojik Özellikleri, F.Ü.Fen Bil.Ens. Doktora Tezi, 119 s.(yayınlanmamış) Elazığ, 1994.

Önal,A., Polat-Begre (Doğanşehir) Çevresindeki Magmatik Kayaçların Petrografik ve Petrolojik Özellikleri, F.Ü. Fen Bil. Ens., Doktora Tezi 159 s. (yayınlanmamış) Elazığ,1995.

Turabi İJK (İran Jeoloji Kurumu), Serrow Bölgesi Jeolojisi, Yayın No A3, Tahran, 1988.

Şahrabi,M., Holocene Lacustrine Fades and Climatic Cycles in the Hypersalin Urmiye Lake Basin, North West Iran, DİP. Arb. Ander. Abt. Fur Naturwiese, Eid., Tech., Hoch. (ETH) Zurich, 76 pp.,1981,

Miyashiro,A., Volcanic Rock Series in Island Areas and Active Continental Margins. Am. Jur. Sci., 274,321-355,1974.

Pearch,J.A., Harris,N.W. ve Tinle AG., Trace Elemant Dicrimination Diagrams for the Tectonic Interpration of Granitic Rocks. J. Petrol, 25 pp., 956-983,1984.

Osann in Aslaner, Metamorfik Petrografi Ders Notu, K.T.Ü., Trabzon, 1970.