İslam Düşünce Tarihi’nde hicri 3. asırdan itibaren derleme dönemine girildiği bilinmektedir. Müellifler çoğunlukla, kendilerine önceki yüzyılların aktardığı tüm dinî, edebî ve tarihi bilgileri konularına ve mezhebi eğilimlerine göre derleme yoluna gitmişlerdir. Yüzyıllar boyu devam edecek şerh, tafsil ve ihtisar türü eser geleneğinin ilk nüvelerinin atıldığı bu dönüm noktası yüzyılın önde gelen derlemecilerinden birisi de İbn Ebî’d-Dünyâ’dır. 208/823’te Bağdat’ta dünyaya gelen İbn Ebî’d-Dünyâ, döneminin tanınmış âlimlerinden oldukça istifade etmiştir. Ahmed b. Hanbel’den fıkıh, Halef b. Hişam’dan kıraat Mahmûd el-Verrâk’tan şiir ve İbn Sa’d’dan tarih ve siyer konularında yararlanmıştır. Ülkemizde akademik çevrelerce hakkında geniş çaplı çalışmaya yapılmadığını gördüğümüz müellifin eserleri, Arap akademi çevrelerinde de yeterince incelenmemiş olduğu görülmektedir. Müellifin hadis ve ahlaka dair eserleri üzerinde yapılmış kapsamlı bir çalışma da söz konusu ihmale değinmektedir. Kanaatimizce İbn Ebî’d-Dünyâ’nın eserleri çoğunlukla derleme nitelikli ve ahlaki içerikli olduğundan dolayı araştırılmaya sezâ görülmemiştir. Hâlbuki günümüze ulaşmayanlarla birlikte yaklaşık 300 civarında eseri olduğu tahmin edilen İbn Ebî’d-Dünyâ’nın âyet, hadis, sahabî ve selef-i sâlihin kavilleri ve şiirleri kendi içinde sistematik bir tutarlılıkla konularına göre tertip etmesi onun derleme hususunda dikkat çekici bir estetiğe sahip olduğunu göstermektedir. Bu makale, İbn Ebî’d-Dünyâ’nın “Islâhu’l- mâl” başlıklı eserinde mal ve mülk edinmenin adabını ortaya koyarken referans aldığı muhtelif kavilleri, dengeli ve uyumlu bir şekilde bir araya getirmesindeki ustalığa dikkat çekmektedir. Çalışmada müellifin araştırmaya konu olan eserinin başlıklarına yer verilmiştir. Bâbların başlıklandırılması ve peşin sıra getirilmesindeki ahenk ve tutarlılığı temsil eden örnekler “derleme estetiği” zâviyesinden araştırılmış ve ortaya şöyle bir sonuç çıkmıştır: Müellifin eserinde birbiri ardına aldığı rivayetlerin kendi içindeki anlam ilişkilerinin izi takip edildiğinde, eserde yazılı olmayan ancak okuyucuyu yönlendiren “zımnî bir yorumlama”nın varlığı hissedilmektedir. Bu ise “derleme estetiği” denilebilecek bir iç ahengi yansıtmaktadır. Aynı atomların farklı dizilişi ile farklı moleküller meydana gelmesi gibi benzer ayet, hadis ve kavilleri farklı bir zihni arka plan ve yaklaşımla bir araya getirmesi kanaatimizce onun özgün bir yanını ifade etmektedir. Bu ahenk ise kendisini çok desenli bir örüntü içinde göstermektedir. Eserin girişi ile hatimesi anlamca birbirini dengeler mahiyettedir. Her bir bölüm kendi içinde verilmek istenen mesajı ifrat-tefritten muhafaza etme çabası içimdedir. Birbirinden zahiren farklı vurgudaki hadisler aynı başlık altında verilmekle mal-mülk edinme konusundaki aşırılıklara tedbir alınmaktadır. Görünen o ki Müslümanın iş ve aile hayatında sapması muhtemel inhiraf noktalarını tespit edip önlemler almaya çalışan eserin “ölçülü olma” vurgusu, rivayetleri derleme mantığına etki etmiştir.

It is known that in the History of Islamic Thought entered the compilation period from the 3rd century. The authors often compile themselves to all religious, literary and historical knowledge of the previous centuries and their sectarian tendencies. Ibn Ebi ad-Dunya was one of the leading compilers of this century. Ibn Ebi ad-Dunyâ who was born in Baghdad in 208/823, benefited greatly from the well- known scholars of his time. He benefited from Ahmed b. Hanbal in hadith and Islamic law (fiqh), from Mahmoud al-Warrak in poetry and from Ibn Sa’d in Islamic history. It is seen that the works of the author who we see that there is no extensive study about academic circles in our country, have not been studied sufficiently in the Arab academies as well. A comprehensive study on the author's works on hadith and morality also refers to this neglect. In our opinion, the works of Ibn Ebi ad-Dunya were mostly of compilation and moral content. However, Ibn Ebi ad-Dunya, which is estimated to have about 300 works with those who have not survived has a remarkable aesthetics in terms of compilation. This article points out the mastery of Ibn Ebi ad-Dunya's in his balanced and harmonious way of bringing together the various clans which he took reference while laying down the steps of acquiring the property. In this study, the titles of the author of the research are included. The examples representing harmony and consistency in the ordering and pre-ordering of the Suburbs were researched from the compilation aesthetics. This reflects an internal harmony that can be called compilation aesthetics In our opinion, it is a unique aspect of our opinion that we bring together similar verses, hadiths and clans with different background and approach. This harmony shows itself in a patterned pattern. The entrance of the work and the calligraphy literally balance each other. Each chapter is in an effort to preserve the message to be given within itself. While the hadiths on different accents are given under the same title, the excesses on property acquisition are taken into consideration. It seems that the work of a Muslim and the workplace in order to determine the points of interest and to take measures to measure the ın metered emphasis on the work has affected.