Savaş Alanları Turizmine Yönelik Motivasyon, Duygu ve Deneyimler: Metristepe ve İnönü Şehitlikleri-Bozüyük Örneği

Savaş insanlık tarihinin büyük trajedilerinden biridir. Günümüzde ise savaştan harap olmuş alanlar, turizmi harekete geçirmek için bir kaynak olarak görülmektedir. Savaş alanları, şehitlikler, anıtlar, müzeler ve tarihi gösteriler, hüzün turizmi için bir çekicilik yaratmaktadır. Ancak hüzün turizmi kapsamında savaş alanlarına yapılan ziyaretlerin motivasyon kaynaklarına ilişkin kısıtlı bir literatür vardır. Osmanlı Devleti’nin kuruluş yeri olan Bilecik, aynı zamanda Kurtuluş Savaşı’nda da önemli olaylara tanıklık etmiştir. Araştırma alanı İnönü Savaşı’nın kazanıldığı yer olan Metristepe ve İnönü şehitlikleridir. Burası Bozüyük ilçesi sınırları içinde kalmaktadır. Araştırmada Metristepe ve İnönü şehitliklerini ziyaret edenlerin, seyahat motivasyonlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Veriler 2017 Nisan ve Mayıs aylarında yapılan derinlemesine görüşmelerle toplanmıştır. Toplam 38 kişi ile görüşme yapılmış ve görüşmeler yaklaşık 20-30 dakika arası sürmüştür. Toplanan veriler MAXQUDA 12 yazılımı ile analiz edilmiştir. Ziyaretçilerin motivasyonlarını belirlemek için içerik analizi uygulanmıştır. Bunun yanı sıra konuyu daha derinlemesine anlamak için görüşmelere atıfta bulunulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre katılımcıların alanı başlıca ziyaret motivasyonları arasında; anma töreni, milli duygular, ölüm ve şehitlik duygusunu anlamak, tarih merakı, ailesinde şehit ve gaziler olması vb. gibi unsurlar etkili olmuştur. Alana yapılan ziyaretler sonrasında katılımcıların elde ettikleri deneyimler arasında ise; öğrenme, vatan mücadelesini anlama, manevi görevi yerine getirme vb. gibi yanıtlar kategorize edilmiştir. Destinasyonda eksik görülen başlıca unsurlar ise, ulaşım, satın alınabilecek hediyelik eşyanın olmaması, lavabo, dinlenme ve oturma alanlarının olmaması olmuştur.

Motivation, feelings and experiences towards battle fields tourism: Metristepe and İnönü war grave- The case of Bozüyük

The war is one of the great tragedies of human history. Today, the areas are devastated by war are seen as a resource for trigger the tourism. Battlefields, martyrdoms, monuments, museums and historical shows create an attractiveness for dark tourism. However, there is a limited literature about motivation sources of battlefields area visits. Bilecik where the foundation place of the Ottoman Empire also witnessed important events in the War of Independence. The research areas are Metristepe and İnönü war graves where the Battle of Inönü was won. This places located in the Bozüyük district. In the research it was aimed to determine the motivation of people who visited Metristepe and İnönü martyrdom. Qualitative research methods were used in the study. The data were collected in depth interviews held in April and May 2017. A total of 38 people were interviewed and the interviews took about 20-30 minutes. In-depth interview was applied 38 people in total. The data which is collected the research area were analyzed with the MAXQUDA 12 software. Content analysis was applied to determine the motivations of visitors. In addition to this to it was refered in-depth interview in order to understand the issue more deeply. According to the obtained results from the study among the main motivations for visiting the area of participants are memorial ceremony, national feelings, understanding death and martyrdom, history curiosity, having a martyr and veteran soldier in the family. After the visited to the area visitors obtained various learning experince such as learning, understanding the struggle of the motherland, fulfilment spiritual duties and so on. Insufficient transportation opportunity, lack of souvenirs to buy, absence of toilets, resting and sitting areas are among the lacking elements which were observed by visitors in the destination.

Keywords:

Dark tourism, battlefield tourism, tourism motivation, Metristepe İnönü, Bozüyük,

PDF

___

Aksakallı, Z., Selçuk, G., N., Işık, C. (2017) “Nenehatun Tarihi Milli Parkı’nın hüzün turizmi ve mabetleşme yönünden değerlendirilmesi” Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, IV: 2015-240.
Alaeddinoğlu, F.; Aliağaoğlu, A. (2007) “Savaş alanları turizmine tipik bir örnek: Büyük Taarruz ve Başkomutan Tarihî Milli Parkı”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(2): 215-227.
Aliağaoğlu, A. (2008) “Savaş alanları turizmi için tipik bir yer: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı”, Milli Folklor, 20 (78): 88-104.
Aronsson, L. (2004). “Place attachment of vacation resident: between tourists and permanenet residents”, İçinde C.M. Hall ve D. K. Müller, (Eds). Tourism, mobility and second homes between elite landscape and common ground (p. 75-86). Clevedon: Channel View Publications.
Aslan, S. (2015) “Prison tourism as a form of dark tourism”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40): 600-608. Bigley, J. D.; Lee, C.-K.; Chon, J. and Yoon, Y. (2010) “Motivations for warrelated tourism: A case of DMZ visitors in Korea”, Tourism Geographies, 12( 3): 371-394.
Bilecik Valiliği (2017b) Erişim: 25.04.2017 http://www.bilecik.gov.tr/inonu-sehitligi s
Bilecik Valiliği, (2017a) Erişim: 25.04.2017 http://www.bilecik.gov.tr/metristepe-zafer-aniti
Biran, A.; Poria, Y.; Oren, G. (2011) “Sought experiences at (dark) heritage sites”, Annals of Tourism Research, 38 (3): 820- 841.
Birdir, K.; Dalgıç, A.; Güler, O.; Kayaalp, Y. (2015) “Hüzün turizmi: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nı ziyaret eden yabancı turistlerin deneyimleri”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 3(4): 12-23.
Boz, M. (2016) “Turizm destinasyonu olarak Gelibolu Yarımadası GZFT (SWOT) analizi”. Karadeniz, 31: 63-75.
Caber, M.; Albayrak, T. (2016) “Push or pull? Identifying rock climbing tourists motivations”, Tourism Management, 55, 74- 84.
Crompton, J. L. (1979) “Motivations for pleasure vacation”, Annals of Tourism Research, 6(4), 408-424.
Çetinsöz, B, C.; Temiz, G. (2016) Alternatif bir turizm türü olarak Türkiye’nin karanlık (dark) turizm potansiyeli, 2. Uluslararası Multidisipliner Avrasya Kongresi, (s. 507-517), 07-11, 2016, Odesa, Ukrayna
Dann, G. M. (1977) “Anomie, ego-enhancement and tourism”. Annals of tourism research, 4(4), 184-194.
Doğaner, S. (2006) “Savaş ve turizm: Troya ve Gelibolu savaş alanları”, Türk Coğrafya Dergisi, 46: 1-21.
Flognfeldt, T. (2002) “Second-home ownership: a sustainable semi-migration” In C.M Hall,. A.M. Williams (Eds.). Tourism and migration new relationships between production and consumption (p. 187-204). Montreal: Springer.
Foley, M., ve Lennon, J.J. (1996) “JFK and dark tourism: heart of darkness”, Journal of ınternational heritage studies 2(2):195-197.
Güngör, A.S. (2010) Kurtuluş savaşı alanlarının turizm coğrafyası, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Hall, M.; Page, S.J. (2006) The geography of tourism and recreation Environment, Place and Space, 3rd Edition, Routledge, London and New York.
Heung, V. C.; Qu, H.; Chu, R. (2001) “The relationship between vacation factors and socio-demographic and travelling characteristics: The case of Japanese leisure travellers”, Tourism Management, 22(3), 259-269.
Kaya, O. (2006) Ölüm turizmi: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nı ziyaret eden turistlerin ziyaret motivasyonlarını anlamaya yönelik bir araştırma ve sonuçları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
Kaymaz, Ç.K.; Birinci, S.; Camcı, A. (2017) “Erzurum kenti ve yakın çevresinde askeri turizm”, Journal of Human Sciences, 14(1): 250-280.
Kılıç, B., Kurnaz, H. A., Sop, S.A. (2011). Çekici faktörlerin destinasyon seçimine etkisinin belirlenmesi ve hüzün turizmi iliskisi. 12. Ulusal Turizm Kongresi 30 Kasım-4 Aralık. s.362-370.
Kılıç, B.; Akyurt, H. (2011) “Destinasyon imajı oluşturmada hüzün turizmi: Afyonkarahisar ve Başkomutan Tarihi Milli Parkı”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1):209-232.
Kozak, M.A., Kama, S. (t.y.). Dark ( Hüzün) Turizmi Mekani Olarak Çanakkale. Erişim: 05 Mayıs 2017 http://bildiri.anadolu.edu.tr/papers/bildirimakale/11081_b300f19.pdf
Kozak, N. (2012). Genel Turizm bilgisi (elektronik sürüm). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Kurnaz, H. A. (2013) Hüzün turizminin iç turizme (iç turizm talebine) etkisi: Çanakkale örneği, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
Kurnaz, H. A.; Çeken, H.; Kılıç, B. (2013) “Hüzün turizmi katılımcılarının seyahat motivasyonlarının belirlenmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi 5(2): 57-73.
Özgüç, N. (1977) “Tatil evleri”, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehircilik Enstitüsü Dergisi, 14, 69-92.
Patton, A.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün, S.B. Demir, Çev.). Ankra: Pegem Akademi.
Plog, S. (1974) “Why destination areas rise and fall in popularity”, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 14(4): 55-8.
Podoshen, J. S. (2013) “Dark tourism motivations: simulation, emotional contagion and topographic comparison”, Tourism Management 35:263-271.
Puryova, R. (2013) Examining main motivational factors in dark tourism-Gallipoli, Turkey, Master of Science, Eastern Mediterranean University, Institute of Graduate Studies and Research.
Ross, E. L. D.; Iso-Ahola, S. E. (1991) “Sightseeing tourists' motivation and satisfaction”, Annals of Tourism Research, 18(2), 226-237.
Ryan, C. (1991). Recreational tourism: A social science perspective, Routledge, Clevedon.
Ryan, C. (2007). Battle tourism: history, place and interpretation. Amsterdam: Elsevier Butterworth-Heinemann.
Seaton, A. V. (1999) “War and thanatourism:Waterloo 1815-1914”, Annals of Tourism Research, 26(1), 130-158.
Seaton, A.V. (1996) “Guided by the dark: from thanatopsis to thanatourism”, International Journal of Heritage Studies, 2(4) 234-244.
Smith, V. L. (1996) “War and its tourist attractions”, In A. Pizam and Y. Mansfeld (Eds). Tourism, Crime and International Security Issues, John Wiley and Sons Ltd., Brisbane, 247-264.
Smith, V. L. (1998) “War and tourism an American ethnography”, Annals of Tourism Research, 25(1): 202-227.
Somuncu, M. (2016) “iklim değişikliğinin dünya ve türkiye turizmine etkileri”, İçinde M. Somuncu (Ed.) Küresel İklim Değişikliği ve Etkileri, Türkiye Çevre Vakfı Yayını, Ankara, 157-182.
Stone, (2012) “Dark tourism and significant other death towards a model of mortality mediation”, Annals of Tourism Research, 39(3): 1565–1587.
Su, S.; Wan, C.; Hu, Y.; Cai, Z. (2016) “Characterizing geographical preferences of ınternational tourists and the local ınfluential factors in China using geo-tagged photos on social media”, Applied Geography 73: 26-37.
Telfer, D.J. (2002) “The evolution of tourism and development theory”, In R. Sharpley and D. J., Telfer (Eds.) Tourism and Development Concept and Issues, Channel View Publications, 35-78.
UNWTO (2016). Erişim: 5 Ekim 2017 http://www.e-unwto.org/doi/book/10.18111/9789284418145
Williams, S. (1998). Tourism Geography. Routledge, London and New York.
Yan, B.J.; Zhang, J.; Zhang, H.L.; Lu, S.J.; Guo, Y.R. (2016) “Investigating the motivation experience relationship in a dark tourism space: A case study of the Beichuan earthquake relics, China”, Tourism Management, 53: 108-121.
Yuill, S. M. (2003) Dark tourism: understanding visitor motivations at sites of death and disaster. Masters Dissertation, Texas A&M University, Department of Parks, Recreation and Tourism Sciences.

ISSN: 1303-5851
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2003
Yayıncı: Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi