Aksaray Üniversitesi Öğrencilerinin Aksaray Kent Merkezindeki Yeme-İçme Mekânları Algısı

Bu çalışmada, Aksaray Üniversitesi merkez kampüsünde öğrenim gören öğrencilerin Aksaray kent merkezinde yer alan yeme-içme mekânları algılarının belirlenmesi amaçlanmaktadır. 2006 yılında Aksaray Üniversitesi kurulmuş ve üniversitenin kuruluşundan günümüze kadar kentsel görünümde ortaya çıkan en önemli değişim yemeiçme mekânlarında olmuştur. Bu mekânları hem beslenme hem de sosyalleşme amacıyla en fazla kullanan nüfus grubunun üniversite öğrencileri olması sebebiyle çalışma üniversite öğrencilerine yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın amacı doğrultusunda; “Aksaray Üniversitesi öğrencilerinin zihin haritalarında, yeme-içme mekânlarının toplanma alanı olarak kentin hangi bölgesi yer almaktadır?”; “Aksaray Üniversitesi öğrencilerinin zihin haritalarında daha çok hangi tür yeme-içme mekânları yer almaktadır?; “Aksaray Üniversitesi öğrencilerinin yeme-içme mekânları zihin haritalarında belirttikleri unsurlar, Lynch (1960)’ın kentsel imajını oluşturan elemanlara uyarlanabilir mi?” sorularına yanıt aranmıştır. Veri toplama aracı olarak anket ve taslak harita tekniğinin kullanıldığı çalışma 324 öğrenci ile yürütülmüştür. Haritaların analizinde nitel analiz teknikleri kullanılmıştır. Taslak haritalarda öğrencilerin çizdikleri bölgeler ve çizimlerinde yer alan yeme-içme mekânları betimsel olarak değerlendirilmiştir. İşaretlenen mekânların sıklıklarına göre haritalar oluşturulmuş ve değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, öğrencilerin eski kentsel bölgeler yerine üniversitenin kurulması ile gelişen alanları daha fazla algıladığı ve üniversitenin kuruluşu ile birlikte kentin yeme-içme mekânlarının görünümünde gerçekleşen dönüşüme uyum sağladıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin zihin haritalarında, dönerciler ile kafelerin algılanma sıklığı yüksektir. Ayrıca, çalışmada Lynch’in kentsel imaj elemanlarından yollar ve nirengi noktalarının yüksek sıklıkla öğrencilerin algılarında yer aldığı tespit edilmiştir.

Perceptions of Aksaray University students about food-beverage places in the city center of Aksaray

In this study, it is aimed to determine the perceptions of students receiving education at the central campus of Aksaray University about food-beverage places in the city center of Aksaray. In 2006, Aksaray University was established and the most important change in the urban view has been observed in food-beverage places since the establishment of the university until today. As these places are mainly used by university students for both nourishment and socialization, the study targets university students. According to the study objective, answers are sought to the following questions; “Which region of the city is involved in mind maps of Aksaray University students as the assembly area of food-beverage places?”; “What kind of food-beverage places are generally involved in mind maps of Aksaray University students?; “Could the elements specified in mind maps of Aksaray University students regarding food-beverage places be adapted into elements that constitute Lynch (1960)’s urban image?”. The study where the data were collected via questionnaire and draft map techniques was conducted with 324 students. The maps were analyzed by using qualitative analysis techniques. On draft maps, the areas drawn by students showing food-beverage places were evaluated descriptively. Maps were formed and evaluated according to the frequency of places being marked. As a consequence; it was determined that students mainly perceived the areas that developed after the establishment of the university rather than former urban regions and adapted to the transformation caused by the establishment of the university in the appearance of foodbeverage places of the city. Doner shops and cafes were perceived more frequently in mind maps of students. In the study, it was also determined that roads and triangulation points, which are among Lynch’s urban image elements, were perceived more frequently by students.

Keywords:

Food-beverage places, behavior geography, mind maps, draft map Aksaray, Aksaray University,

PDF

___

Aliağaoğlu, A. (2007). Davranışsal coğrafyaya bir örnek: öğrenci merkezli Balıkesir şehir imajı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 17-44.
Aliağaoğlu, A. & Yılmaz Çildam, S. (2017). Balıkesir’de şehirsel imaj: şehirsel problemlerin tespitine yönelik bir araştırma. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 35-52.
Annechino, R. & Cheng, Y.S. (2011). Visualizing Mental Maps. Master’s Final Project. USA: San Francisco University of California in Berkeley.
Appleyard, D. A. (1969). City Designers and the Pluralistic City, Planning Urban Growth and Regional Development: The Experience of the Guayana Program of Venezuela. Cambridge: Mass. MIT Press.
Arıbaş, K. (2008). Aksaray kentinin mekansal değişim ve dönüşüm süreçleri. V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 249-260.
Aytaç, Ö. (2007). Kent mekânlarının sosyo-kültürel coğrafyası. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 199-226.
Bell, P.A.; Fisher, J.D. & Loomis, R.J. (1978). Environmental psychology. Saunders.
Biolek, J., & Andráško, I. (2015). Investigating suburban environment by means of mental maps: a case study of Olomouc hinterland. Human Geographies – Journal of Studies and Research in Human Geography, 9(1), 43-56.
Blaut, J. M. & Stea, D. (1974). Mapping at the age of three. Journal of Geography, 73, 5-9.
Cox, K.R. (1973). Man, Location and Behaviour: Introduction to Human Geography. John Wiley & Sons Inc.
Downs, R.M. & Stea, D. (1973). Image & Environment: Cognitive Mapping and Spatial Behavior. Aldine Pub.Co.
Francescato, D. & Mebane, W. (1973). How Citizens View Two Great Cities: Milan and Rome. In R. Downs and D. Stea (Eds.), Image and Environment. (pp.131-147). Chicago: Aldine.
Gold, J.R.(1980). An Introduction to Behavioural Geography. London: Oxford University Press.
Golledge, R. G. (2008). Behavioral geography and the theoretical/ quantitative revolution. Geographical Analysis, 40(2008), 239–257.
Golledge, R.G. & Stimson, R.J. (1997). Spatial Behavior: A Geographic Perspective. New York: Guilford Press.
Golledge, R.G. (1999). Wayfinding Behavior: Cognitive Mapping and Other Spatial Processes. Johns Hopkins University Press.
Gould, P. & White, R. (1986). Mental Maps. London: Routledge.
Gökten, C. & Südaş, İ. (2014). The image of Australia: A case study on the mental maps of Turkish immigrants in Sydney. Journal of Geography and Geology, 6(2), 82-92.
Haq, S. U. (2001). Complex Architectural Settings: An Investigation of Spatial and Cognitive Variables through Wayfinding Behavior. (Unpublished Doctoral Thesis). Atlanta: Georgia Institute of Technology.
Huynh, N.T. & Doherty, S. T. (2007). Digital sketch-map drawing as an instrument to collect data about spatial cognition. Cartographica, 42(4), 285–296.
Imani, F. & Tabaeian, M. (2012). Recreating mental image with the aid of cognitive maps and its role in environmental perception. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 32, 53 – 62.
Jun, B.W. (2003). Mapping Students’ Perception of the University of Oregon Campus. Unpublished master thesis. USA: University of Oregon.
Karadağ, A. ve Turut, H. (2013). Üniversite öğrencilerinin kentsel çevre algısı üzerine bir araştırma: İzmir örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 11 (1), 31-51.
Karakuş, P. (2007). İzmir Kültürpark’ının, İzmirliler Açısından Anlamı ve Kültürpark Hakkındaki Temsilleri. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
Kısa Ovalı, P. (2015). Turistik Alanlarda Mekân Tasarımı (Ed. Yelda Uçkan) içinde Tasarım ve Mekân Tasarımı. 6. Baskı, (ss:40-57), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Kültür ve Turizm Bakanlığı (2017). http://teftis.kulturturizm.gov.tr/TR,14518/turizm-tesislerinin-belgelendirilmesine-ve-niteliklerin-.html, E.T: 01.07.2017.
Long, Y. (2007). The Relationships Between Objective and Subjective Evaluations of the Urban Environment: Space Syntax, Cognitive Maps, and Urban Legibility. (Unpublished doctoral thesis) North Carolina: North Carolina State University.
Lynch, K. (1960). The Image of the City. Cambridge, Mass.: MIT Press.
Matthews, M. H. (1980). The mental maps of children: images of coventry's city centre. Geography, 65(3), 169-179.
Orleans, P. (1973). Differential Cognition of Urban Residents: Effects of Social Scale on Mapping. In R. Downs and D. Stea
(Eds.), Image and Environment (pp.115-130). Chicago: Aldine.
Özdemir, N. (2014). Öğretmen adaylarının Türkiye’nin yeryüzü şekilleri konusundaki zihin haritalarını geliştirmeye yönelik deneysel bir çalışma. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 1685-1706.
Peponis, J., Zimiring, C. & Choi, Y. K. (1990). Finding the building in wayfinding. Environment and Behavior, 22, 555-590.
Son, A. (2005). The measurement of tourist destination image: applying a sketch map technique. International Journal of Tourism Research, 7, 279–294.
Südaş, İ. & Gökten, C. (2012). Cognitive maps of Europe: geographical knowledge of Turkish geography students. European Journal of Geography, 3(1), 41-56.
TDK (2017). http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&kelime=mek%C3%A2n&uid=35221&guid=TDK.GT S.58931f6b580950.15013141, E.T: 25.05.2017.
Temurçin, K. & Keçeli, K. (2015). Bir davranışsal coğrafya çalışması: Isparta şehri örneğinde uluslararası öğrencilerin kentsel mekân algısı. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36, 117-138.
Tolman E.C. (1948). Cognitive maps in rats and men. Psychological Review, 55 (4): 189–208.
Tolun, B. (1980). Davranışlara yönelik coğrafya, Anglo-Saksonların “behavioral geography”si ve sosyo-ekonomik deneyimleri, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 23, 257-277
Tunçel, H. (2002). Türk öğrencilerinin zihin haritalarında İslam ülkeleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(12), 83-103.
Tunçel, H. (2009). Kentsel mekânın algılanması: Elazığ örneği, Ankara Üniversitesi V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu (16-17 Ekim 2008), Ankara.
Tümertekin, E. (1978). Beşeri Coğrafya’ya Giriş. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayın No. 100.
Tümertekin, E. & Özgüç, N. (1998). Beşeri Coğrafya: İnsan, Kültür, Mekân. İstanbul: Çantay Kitabevi.
Wang, J. & Schwering, A. (2005). Number invariant spatial information in sketch maps — a study of survey sketch maps of urban areas. Journal of Spatial Information, 11, 31–52.
Weisman, G. (1981). Evaluating architectural legibility: wayfinding in the built environment. Environment and Behavior, 13, 189-204.
White, G.F. (1976). Natural Hazards: Local, National, Global. Oxford University Press Inc.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, E. (2010). Restoran İşletmelerine Giriş. (Ed. M. Sarıışık, Ş. Çavuş & K. Karamustafa) içinde Profesyonel Restoran Yönetimi- İlkeler, Uygulamalar ve Örnek Olaylar. Ankara: Detay Yayıncılık.
Yüksek, G. (2015). Turistik Alanlarda Mekân Tasarımı (Ed. Yelda Uçkan) içinde Çevresel Gelişmeler Altında Mekân Olgusu. (ss: 22-37), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

ISSN: 1303-5851
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2003
Yayıncı: Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi