Çanakkale Savaşları’nı Anma ve Kutlama Etkinlikleri (1916-1938)

Türk ve dünya tarihi açısından büyük bir öneme sahip olan Çanakkale Savaşları, gerek akademik, gerekse popüler alanda pek çok araştırmaya konu olmuştur. Dolayısıyla Çanakkale Savaşları hakkında ulusal ve uluslararası alanda önemli bir literatür bulunmaktadır. Ancak yerli ve yabancı birçok araştırmacının çeşitli yönleriyle incelediği Çanakkale Savaşları'nın kamuoyundaki algısı üzerine ayrıntılı bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Çanakkale Zaferi'nin Osmanlı kamuoyundaki yansımasını ve Cumhuriyet döneminde toplumdaki Çanakkale algısını ortaya koymaktır. Bu çerçevede Çanakkale şehitlerini anma törenleri ve zaferi kutlama etkinliklerinin nitelikleri, arşiv belgeleri ve dönemin basını aracılığıyla incelenmeye çalışılmıştır.

Commemoration and Celebration Events of the Gallipoli Campaign (1916-1938)

The Gallipoli Campaign, which has great importance for Turkish and world history, has been the subject of numerous researches both in the academic and popular fields. Thus, there is an important amount of publications in the national and international fields regarding the Gallipoli Campaign. However, even though the Gallipoli Campaign has been previously studied from various aspects by many native and foreign researchers, no detailed study on the public perception of this campaign exists. The aim of this study is to put forth the reflection of the Çanakkale victory on Ottoman public opinion and the perception of Çanakkale among the society during the Republican period. Within this frame, characteristics of the victory celebrations and memorial services for the martyrs of Çanakkale have been tried to be studied through archive documents and the press of the period.

PDF

___

AKINGÜÇ, Gürsel, Tarihi Süreç İçinde Çanakkale Muharebeleri ve Muharebe Alanları, Ajans 2023, İstanbul, 2010,
“Atatürk’ün Bütün Cihana Hitaben Söylenmesini İstediği Nutuk”, Anlatan: Şükrü Kaya, Dünya Gazetesi, 10 Kasım 1953.
ATSIZ, Hüseyin Nihal, Çanakkale’ye Yürüyüş, Türkçülüğe Karşı Haçlı Seferleri, İrfan Yayımcılık, İstanbul, 2009.
BORLAT, Barış, “General Henri Gouraud, Bir kolu ve gönlü Türkiye’de kaldı...”, Çanakkale 1915, Yıl 4, Sayı 15, Mart 2013, ss. 57-61.
BOZKURT, Abdurrahman, “Gelibolu Yarımadası’nda İtilaf Blokuna Ait Harp Mezarlıklarının İnşası ve Statüsü”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. 28, S. 84, Kasım 2012. ss. 57-101.
ÇAKIR, Ömer, “Birinci Dünya Harbi Sırasında Harbiye Nezareti’nce Başlatılan “Harp Edebiyatı” Kampanyası ve Bu Çerçevede “İstanbul Edebiyat Heyeti”nin Çanakkale Cephesine Gönderilmesi”, Yedinci Askeri Tarih Semineri Bildirileri, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2000, ss. 273-286.
Çanakkale ve Gelibolu Harp Sahalarını ve Şehitliklerini Ziyaret Gezintisi Programı, Balıkesir Halkevi, Balıkesir Vilayet Matbaası, 9 Ağustos 1933.
DAVER, Abidin, “Tarihin Seyrini Değiştiren Zafer: 18 Mart”, Cumhuriyet, 18 Mart 1934.
ESENKAYA, Ahmet, “Çanakkale Savaşları Sürecinde Türk Basını”, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, S. 1, Çanakkale, 2003, ss. 36-63.
Harp Tarihi Gezileri-II (Çanakkale-Gelibolu), Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 2010.
İĞDEMİR, Uluğ, Atatürk ve Anzaklar, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara, 1978.
KARANCALI, Ünal, “Alman Kaptanlar Derneği, Osmanlı Sultanı’nı 18 Mart Zaferinden Sonra, Bir Telgrafla Kutlamışlardı... ”, Çanakkale 1915, Yıl 4, Sayı 9, Ağustos 2011, ss. 18-21.
KARATAŞ, Murat, “Çanakkale’den Bir Kral Geçmişti…”, Çanakkale 1915, Yıl 1, Sayı 1, Mart 2008, s. 50-56.
KARATAŞ, Murat, Çanakkale Halkevi (1932-1951), Grafiker Yayınları, Ankara, 2014.
KOYUNCU, Aşkın - Özkan Keskin - Cahide Sınmaz Sönmez, Çanakkale Savaşları Bibliyografyası 1915- 2010, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara, 2010.
Mustafa Kemal’in Himayelerinde Şehitlikleri İmar Cemiyeti, Nasıl Kuruldu?, Nasıl Gelişti?, Cemiyetin İlk Çalışmaları ve Karar Defteri, Derleyen: Mithat Atabay, Türk Şehitlikleri İmar Vakfı Yayınları, İstanbul, 2012.
ÖZDEMİR, Hikmet, Atatürk ve İngiltere, “Bir Barışmanın Diplomatik Tarihi”, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara, 2004.
SAYILIR, Burhan, “18 Mart 1915 Deniz Savaşı’nda Şehit Olan Askerleri Anma Amacıyla Yapılan İlk Tören ve Bu Törenin “Şehitleri Anma Günü Olarak” İlan Edilmesi”, Akademi Günlüğü Toplumsal Araştırmalar Dergisi, Cilt 1, Sayı, 1, Güz 2005, ss. 99-104.
SINMAZ SÖNMEZ, Cahide, “Türk Tarih Yazıcılığında Çanakkale Savaşları (1915-2010)”, Çanakkale Muharebeleri’nin İdaresi, Komutanlar ve Stratejiler, Editörler: Lokman Erdemir, Kürşat Solak, Çanakkale Valiliği Yayınları, Ankara, 2015, ss. 275-281.
TAŞKIRAN, Cemalettin, “Çanakkale Savaşları’ndaki Tanınmış Yabancı Komutanlar”, Çanakkale Muharebeleri’nin İdaresi, Komutanlar ve Stratejiler, Editörler: Lokman Erdemir, Kürşat Solak, Çanakkale Valiliği Yayınları, Ankara, 2015, ss. 21-33.