Atatürk Dönemi Cumhuriyet Halk Partisi’nin Türkiye’de Sporun Teşkilatlanması İçin Yaptığı Bazı Düzenlemeler ve Destekler

Cumhuriyet’in ilk yıllarında (Atatürk Döneminde), modern Türkiye’nin inşası için her alanda olduğu gibi Türk sporunun teşkilatlanması ve bütün yurtta sağlıklı ve güçlü bir spor altyapısı oluşturulması amacıyla büyük yatırımlar yapılmıştır. Bu doğrultuda spor faaliyetleriyle meşgul olan kurum ve kuruluşlara, spor kulüplerine ve sporculara devletin imkânları seferber edilmiştir. Bu spor faaliyetlerinin gerçekleşmesinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin ve resmi kurumların önemli katkıları olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ)’nın kuruluşuna kadar geçen dönemdeki gelişmeler, Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nın kuruluşu, Muhafız Gücü’nün kuruluşu, Türk Spor Kurumu (TSK)’nun kuruluşu, Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü (BTGM)’nün Kurulması ve Türkiye Milli Olimpiyat Cemiyeti (TMOC)’nin kuruluşu ve faaliyetleri hakkında bilgi ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Hatıralar, arşiv belgeleri ve konuya dair yapılan akademik çalışmalar araştırmanın kaynaklarını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Atatürk Dönemi, Spor Tarihi, CHP, Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ)

Some Arrangements and Supports of the Atatürk Era Republican People's Party for the Organization of Sports in Turkey

In the first years of the Republic (during the Atatürk period), great investments were made for the construction of modern Turkey, for the organization of Turkish sports, as in every field, and for the establishment of a healthy and strong sports infrastructure throughout the country. In this direction, the means of the state have been mobilized for institutions and organizations, sports clubs and athletes engaged in sports activities. In the realization of these sports activities The Republican People's Party (RPP) and official institutions made significant contributions. In this study, the developments in the period until the establishment of the Alliance of Turkish Training Societies (ATTS), the establishment of the Alliance of Turkish Training Societies, the establishment of the Guard Force, the establishment of the Turkish Sports Association (TSA), the General Directorate of Physical Education (GDPE) detailed information was given about the establishment of the Turkish National Olympic Association (TNOA) and its activities. Memories, archival documents and academic studies on the subject form the basis of the research

Keywords:

Atatürk Era, Sports History, RPP, Alliance of Turkish Training Societies,

PDF

___

Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı Arşivi
Belge No: 490. 01. 4.17.13
Belge No: 490.01. 26.23
Belge No: 490.01. 289
Belge No: 490.01. 3.13.16
Belge No: 490.01.277
Belge No: 490.01.277
Belge No: 490.01.289
Belge No: 490.01.3.10.2s
Belge No: 490.01.3.12.22
Belge No: 490/01/2/6/23 (2 Sayfa)
Belge No: D.S. 6/6294 490.01.3.13.16
Akın, Y. (2004). “Gürbüz ve Yavuz Evlatlar" Erken Cumhuriyet'te Beden Terbiyesi ve Spor, İletişim Yayınları, İstanbul.
Atabeyoğlu, C. (1985). "Cumhuriyet Döneminde Spor Politikası", Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.8, İletişim Yayınları, İstanbul.
Aykın, A.G. (2013). “Meşrutiyetten Günümüze Türkiye’de Spor Politikaları ve 1980 Sonrası Parti ve Hükümet Programları ile Kalkınma Planlarında Sporun Yeri”, Akademik Bakış Dergisi, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E Dergisi, Sayı: 38, Eylül – Ekim, 1-16
Bayazıt, A. ve Boz, E. (2017). “Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti Dönemi Yenileşme Hareketlerinin Türk Spor Kültürüne Etkileri– Tanzimat’tan Cumhuriyete Spor”, International Journal Of Cultural And Social Studies (Intjcss), Vol:3, 211-228
Canşen, E. (2015). “Türkiye Cumhuriyeti’nin Spor Politikaları”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (1), 33-48.
Cantek, F.Ş. ve Yarar, B. (2009). “Erken Cumhuriyet Dönemi Dergi ve Gazetelerinde Spor ve Kadın (1928-1960)”, İletişim, Kuram ve Araştırma Dergisi, (29). 201-218.
Daver, A., Cevahiroğlu, B. Ve Demir, B. (2017). “Sports- politics relationship in Turkey in the early Year of the Republic”, Turkish Journal Of Sport and Exercise, (19), 39-49.
Ekenci, G. ve Serarslan, M. Z., (1997). “Gelişim Aşamaları Bakımından Türk Spor Teşkilatı ve Değerlendirilmesi”. Gazi BESBD, 2, (3), 72-81.
Evcin, E. (2014). “Atatürk’ün Spora ve Sporculara Bakışı”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 33(55) 303-377
Fişek, K. (2003). Devlet Politikası ve Toplumsal Yapıyla İlişkileri Açısından Spor Yönetimi Dünyada-Türkiye’de, Yazı-Görüntü-Ses Yayınları, Ankara.
İmamoğlu, F. (2011). “Türkiye’de Sporun Yönetsel Yapısı İçinde Spor Federasyonları”, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, XVI (2), 3-10.
Kılıç, M. (2013). “Tek Partili Dönemde Türkiye’de Modern Sporun Teşekkülü”, Tarih Okulu, İlkbahar – Yaz, (XIV), 27-53
Sarıgüzel, N. “Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü”, Atatürk Ansiklopedisi, https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/beden-terbiyesi-genel-mudurlugu/ Erişim Tarihi: 13.07.2023 Sümer, R. (1990). Sporda Demokrasi, Türkiye 'de Spor Federasyonlarının Tarihsel Gelişimi, Şafak Matbaacılık, Ankara.
Türkmen, M. (2015). Kuruluş Döneminde Cumhuriyetin Milli Eğitim ve Beden Eğitimi Politikaları. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 1-25.
Yarar, B. (2014). “Osmanlı’dan Cumhuriyete Geçiş Süreci ve Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Modern Sporun Kuruluşu”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Güz (21), 301-317.
Zelyurt, M.K. (2013). “Türk Modernleşmesinde Spor: Tanzimat’tan Erken Cumhuriyet’e”, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8(12), 1461-1478.