Ulusal istihdam stratejisi bağlamında Türkiye'de güvencesiz çalışma

1980li yılların başından itibaren neo -liberal ekonomi politikaları aracılığıyla tüm dünyada uygulama alanı bulan işgücü piyasası esnekliği, güvencesiz çalışmanın yaygınlaşmasına neden olmaktadır. İş güvencesinden ve sosyal güvenlikten mahrum bir şekilde yaşamlarını sürdürme uğraşı veren, en ufak bir sendikal talep karşısında işsizlik tehdidiyle karşı karşıya kalan işçi sınıfı için esneklik düşük ücretlerle, örgütlenme hakkından yoksunlukla ve en önemlisi yaşama hakkını kaybetme riskiyle somutlaşmaktadır. Bu çalışma, işgücü piyasası esnekliğinin işçi sınıfı açısından her geçen gün artan güvencesiz çalışma anlamını taşıdığı gerçeğinden hareket etmektedir. Çalışmanın amacı, Türkiyede güvencesiz çalışmayı somutlaştıran bir araç olarak “Ulusal İstihdam Stratejisi” adlı belgeyi eleştirel bir şekilde değerlendirmektir.

Labour market flexibility policies, which have been find application all around the World via neo-liberal economy policies, causes the spread of precarious work. Flexibility forms as low wages, lack of union rights and most important that the risk of losing right to life for working class who deal with living without job security and social security and encounter the threat of unemployment when they claim as well minimal union rights. This study moves from the fact that labour market flexibility’s mean is increasing precarious work day by day for the working class. The aim of this study is evaluating critically the document which is called “National Employment Strategy” and is an instrument for embodying the precarious work in Turkey.

___

Ataman, Ü. (2014) “Kıdem Tazminatı Tartışmaları Üzerine” DİSK-AR Dergisi, 2/1, 94-108.

Bahçe, S.; Özdemir -Yücesan, G.; Voyvoda, E.; Özdemir, A.M.; Candan, M.A.; Kurt, İ.H. (2011) Emek Politikaları Ne Oluyor Ne Yapmalı, Ankara: BELEDİYE -İŞ Yayınları.

Boratav, K. (2007) Türkiye İktisat Tarihi (1908-2005), Ankara: İmge Kitabevi. Çakır, Ö. (2009) “Avrupa Birliği’nde Güvenceli Esneklik ve Eğilimler”, Sosyoekonomi Dergisi, 9/2, 77-94.

Çelik, A. (2007) “Eğreti emek-parçalanan sınıf”, Birikim Dergisi, 217, 1-12.

Çelik, A. (2012) “Ulusal İstihdam Stratejisi: Ucuzluk, Esneklik ve Güvencesizlik”, A. Makal (der.), Ulusal İstihdam Stratejisi Eleştirel Bir Bakış içinde, Ankara: TÜRK-İŞ Yayınları, 13-35.

Çelik, A. (2013) “Organize Bir Katliam: Soma”, Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenliği Dergisi, Temmuz- Aralık 2013, 4-9.

DİSK, KESK, TMMOB ve TTB’nin Cumhurbaşkanlığına Gönderdiği Torba Yasa İle İlgili Rapor (2011) http://www.disk.org.tr/2011/02/disk-kesk-tmmob- ve-ttbden-cumhurbaskanligina-torba-yasayla-ilgili-on-rapor/ (14.04.2015)

Dumenil, G. Ve Levy, D. (2008) “Neoliberal (Karşı) Devrim”, A. Saad-Filho ve D. Johnston (der.), Neoliberalizm: Muhalif Bir Seçki içinde, İstanbul: Yordam Kitap, 25-41.

Düll, N. (2003) “Is precarious employment shaping European labour markets?”, 15th Annual Meeting of the Society of Advanced Economics in Aix- en-Provence, 26-28 June, Munchen.

Erdoğdu, S. (2014) “Türkiye’de Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararlarında İşçi Ve İşveren Temsilcilerinin Yaklaşımları (1969- 2013)”, İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16/2, 3-37.

Erdut, Z. (2003) “İş Yasası Tasarısının Değerlendirilmesi”, Çalışma İlişkilerinin Kuralsızlaştırılmasında Sürdürülebilirlik Arayışları: Esnekliğe Meşruluk Kazandırma ve Yasallaştırma Girişimi Sempozyumu içinde, Türkiye -AB Sendikal Koordinasyon Komite si Yayınları, Ankara: 12- 13 Mayıs 2003.

European Trade Union Confederation (2007) Flexicurity will get nowhere without reinforcing rights for workers . http://www.etuc.org/press/flexicurity-will-get-nowhere- withoutreinforcing rights-workers-says-etuc#.UytNcPl_tqU (14.04.2015)

Evrensel Gazetesi, (2014) http://www.evrensel.net/haber/91475/asansor-firmasi- isletme-sorumlulugu-torunlarda (13.06.2015).

Filho-Saad, A. (2008) “Washington Uzlaşmasından Washington Sonrası Uzlaşmasına: İktisadi Kalkınmaya Dair Neo- liberal Gündemler”, A. Saad Filho Ve D. Johnston (der.), Neoliberalizm Muhalif Bir Seçki içinde, İstanbul: Yordam Kitap, 191 -201.

Ghai, D. (2003) “Decent work: Concept and indicators”, International Labour Review, 142/2, 113-145.

Güneş, T. (2014) “Bir Sistem, Bir Yasa ve İş Cinayetleri: Piyasa Aktörlerinin Yasası!...” DİSK-AR Dergisi, 2/2, 78-84.

Hansen, L.L. (2007) “From Flexicurity to Flexicarity: Gendered Perspectives on the Danish Model”, Journal of Social Sciences, 3/2, 88-93.

International Labour Organization-ACTRAV (2012) From Precarious Work To Decent Work, International Labour Office Bureau for Workers Activities Publications, Geneva.

Jain, A. Ve Hassard, J. (2014) Precarious work: definitions, workers, affected and OSH consequences.http://oshwiki.eu/wiki/Precarious_work:_definitions,_worke rs_affected_and_OSH_consequences 14.04.2015).

Kalleberg, A.L. (2009) “Precarious Work, Insecure Workers: Employment Relations in Transition”, American Sociological Review, 74/1, 1-22.

Kapar, R. (2008) “Adil Bir Küreselleşme İçin Sosyal Adalet Uluslararası Çalışma Örgütü Bildirgesi”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 5/23, 61-77.

Kapar, R. (2012) “Ulusal İstihdam Stratejisi Taslağında İstihdam-Sosyal Koruma İlişkisi”, Ulusal İstihdam Stratejisi Eleştirel Bir Bakış içinde, Ankara: TÜRK-İŞ Yayınları, 64-87.

Korkmaz, E.E. (2014) “Kiralık İşçi Büroları: İşçi Simsarlığı Virüsü”, DİSK-AR, 2(1) , 74-83.

Lapavistas, C.(2008) “Neoliberal Dönemde Anayolcu İktisat Kuramı”, A. Saad- Filho ve D. Johnston (der.), Neoliberalizm: Muhalif Bir Seçki içinde, İstanbul: Yordam Kitap, 59-75.

Lavery, S. (2014) “The Politics of Precarious Employment in Europe: Zero Hour Contracts and The Commodification of Work”, Precarious Employment in Europe içinde, FEPS Young Economics Network Working Paper, Brussels, 6-16.

Levidow, L. (2008) “Yüksek Öğretimde Neoliberal Gündemler”, A. Saad-Filho ve D. Johnston (der.), Neoliberalizm: Muhalif Bir Seçki içinde, İstanbul: Yordam Kitap, 259-270.

Munck, R. (2013) “The Precariat: a view from the South”, Third World Quarterly, 34/5, 106-122.

Müftüoğlu, B.G. (2012) “Türkiye’de Yeni Emek Denetim ve Kontrol Alanı: Kalkınma Ajansları”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 9/22, 95-116.

Oğuz, Ş. (2011) “Tekel Direnişinin Işığında Güvencesiz Çalışma/Yaşama: Proletaryadan “Prekarya” ya mı?”, Mülkiye Dergisi, XXXV/271, 7-24.

Organisation for Economic Co-Operation and Development Labour Market Rigidity Index (2014) https://stats.oecd.org/ (14.04.2015)

Özdemir Yücesan, G. Ve Özdemir, A.M. (2008) Sermayenin Adaleti Türkiye’de Emek ve Sosyal Politika, Ankara: Dipnot Yayınları.

Özkan, Ö. Ve Hamzaoğlu, O. (2014) “Esnek istihdamın işçi sağlığına etkileri”, Ö. Müftüoğlu ve A. Koşar (der.) , Türkiye’de Esnek Çalışma içinde, İstanbul: Evrensel Basım Yayın, 185-207.

Öztürk Yaman, M. Ve Öztürk, Ö. (2014) “Türkiye Sanayi Strateji Belgesi ile Ulusal İstihdam Stratejisi Belgesi’nde Ortaya Konulan Vizyon”, Ö. Müftüoğlu ve A. Koşar (der.), Türkiye’de Esnek Çalışma içinde, İstanbul: Evrensel Basım Yayın, 88-99.

Özveri, M. (2014) “Torba Yasa İle Örtülü Sıkıyönetim” http://muratozveri.net/?p=749 (14.04.2015).

Sapancalı, F. (2008) “Türkiye’de İşgücü Piyasası, Sorunlar ve Politikalar”, TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 21/2-3, 8-30.

Sendika.org (2015) http://www.sendika.org/2015/04/akpli-vekiller-bir-yildir- reddettikleri-yasam-odasi-onergesini-kabul-etti/ (13.06.2015)

Seymour, R. (2012) “Hepimiz Güvencesiziz: Prekarya Kavramı ve Yanlış Kullanımları Üzerine”, Ö. Göztepe (der.), Güvencesizleştirme Süreç, Olanak Yanılgı içinde, Ankara: Notabene Yayınları, 251 -270.

Standing, G. (2014) Prekarya Yeni Tehlikeli Sınıf (çev. E. Bulut), İstanbul: İletişim Yayınları.

Sultana, R.G. (2013) “Flexibility and Security? Flexicurity and its implications for lifelong guidance”, British Journal of Guidance & Counselling, 41/2, 145-163.

Şahin, Ç.E. (2012) “Ulusal istihdam stratejisinin dayanağı olarak Avrupa istihdam stratejisinin analizi ve Türkiye emek piyasalarının dönüşümü”, Ö. Müftüoğlu ve A. Koşar (der.), Türkiye’de Esnek Çalışma içinde, İstanbul: Evrensel Basım Yayın, 43-67.

T24, (2015) http://t24.com.tr/haber/ermenekte-madenciler-can-verirken-teknik- nezaretci-defterlerde-tahrifat-yapmis,299536 (13.06.2015)

TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2013) 10.Çalışma Meclisi Kitabı, Ankara: TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yayınları.

TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2014) Ulusal İstihdam Stratejisi ve Eylem Planları (2014-2023), Ankara: TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yayınları.

TC Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi (2011) Türkiye İşgücü Piyasası Sorunları ve Çözüm Önerileri, SGB Araştırma Raporu, Ankara.

TİSK, TOBB VE TÜSİAD’ın Esneklik Konusundaki Ortak Görüş ve Önerileri Gözden Geçirilmiş Metin (2009)

http://www.tusiad.org.tr/__rsc/shared/file/2009-07-23-Esneklik- TISKTOBBTUSIADOrtaGorusRevizeMetin.pdf (15.04.2015).

Ulukan, U. (2014a) “Esneklik ve güvence arasında bir denge mümkün mü? Avrupa ve Türkiye’den güvenceli esneklik pratikleri”, Ö. Müftüoğlu ve A. Koşar (der.), Türkiye’de Esnek Çalışma içinde, İstanbul: Evrensel Basım Yayın, 68-87.

Ulukan, U. (2014b) “Avrupa İstihdam Stratejisinin Peri Masalı: Güvenceli Esneklik”, DİSK-AR Dergisi , 2/2, 52-63.

Yaşar Yenimahalleli, G. (2011) “Türkiye’de Sosyal Güvenliğin Neoliberal Dönüşümü”, Mülkiye Dergisi, XXXV/272, 163-194.

Yeldan, E. (2005) Assessing The Privatization Experience In Turkey: Implementation, Politics and Performance Results, Report Submitted to Economy Policy Institute,

Washington:http://www.researchgate.net/profile/Erinc_Yeldan/publicatio n/245508141_ASSESSING_THE_PRIVATIZATION_EXPERIENCE_I N_TURKEY_Implementation_Politics_and_Performance_Results/links/5 46125e50cf27487b4526db6.pdf (13.06.2015).

Yeldan, E. (2012) “Ulusal İstihdam Stratejisi Belgesi Üzerine Makro Ekonomik Bakış”, A. Makal (der.), Ulusal İstihdam Stratejisi Eleştirel Bir Bakış içinde, Ankara: TÜRK-İŞ Yayınları, 7-12.

Yentürk, N. Ve Kepenek, Y. (2009) Türkiye Ekonomisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.

Yorgun, S. (2013) “Sosyal Politika Açısından 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 10/39, 357-380.

http://ec.europa.eu/eurostat (13.06.2015).

http://stats.oecd.org (13.06.2015).