İş Güvenliği Uzmanlarının Mesleki Bağımsızlığı

Çalışma hayatının önemli sorunlarından biri, çalışanların sağlık ve güvenliklerinin sağlanması ve sağlıklı bir ortamda çalışma olanağının yaratılmasıdır. İşyerinde kaza ve hastalık riskinin en aza indirgenmesi ve riskler gerçekleşmeden çalışanların korunması, iş sağlığı ve güvenliğinin de temel amacını oluşturmaktadır. İş sağlığı ve güvenliğinin etkin bir şekilde sağlanabilmesi için, denetimlerin yapılması ve risklerin varlığı halinde işverence önlem alınması gereklidir. Bu amaçla işyerinde görevlendirilen iş güvenliği uzmanlarının görevlerini gereği gibi yerine getirmeleri ve mesleki açıdan tam bir bağımsızlığa sahip olmaları önem taşır. Mesleki bağımsızlığa ilişkin mevzuatta kanuni düzenleme ve sınırlı çerçevede kanuni bir güvence getirilmiş olmakla birlikte, uzmanların bağımsızlığının tam olarak sağlanabildiğini söylemek güçtür. Özellikle uzmanların ücretlerini işverenden almaları ve feshe karşı korunmalarını sağlamak amacıyla etkili ve özel bir iş güvencesi sisteminin bulunmaması, mesleki bağımsızlık içerisinde görevlerini yerine getirmelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Çalışmamızda genel olarak iş güvenliği uzmanlarının mesleki bağımsızlığı konusu incelenmeye, uygulamada bu alanda doğan sorunlar tespit edilmeye ve bu sorunlara çözüm aranmaya çalışılacaktır.

Professional Independence of Occupational Safety Specialists

A significant problem of working life is to ensure the employee’s health and safety in the workplace and to create the opportunity to work in a healthy workplace. The fundamental purpose of occupational health and safety is to protect employees by minimizing the risks of accidents and diseases before these risks occur. In order to ensure the occupational health and safety effectively, it is important to carry out inspections and to take precautions by the employer in case of risks. A significant element of this aim is to ensure the professional independence of the occupational safety specialists. Although legal regulation and a limited legal guarantee stated in the legislation on professional independence, it is difficult to say that the independence of specialists has fully achieved. In particular, the absence of an efficient employment security to protect occupational safety specialists against termination and the payment of their wages have executed by the employers are the factors that negatively affect the ability to fulfill their duties within professional independence. In our study, our main purpose is to explore the independence of occupational safety specialists, to identify the problems arising in this field and to seek solutions to these problems.

___

  • Akyiğit, E. (2015) “İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanlarının İş Güvencesi”, Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 2, s. 11-38.
  • Alp, M. (2013) Çalışanın İşvereni ve İş Arkadaşlarını İhbar Etmesi, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Andaç, F. (2022) Türk İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku Uygulaması, İstanbul: Legal Yayınevi.
  • Arslan, V./Ulubeyli, S. (2016) “İş Güvenliği Uzmanlarının Sorunlarına Yönelik Bir Saha Araştırması”, Çalışma ve Toplum Dergisi, S. 3, s. 1321-1340.
  • Baskan, Ş.E. (2014) “İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma Yükümlülüğü ve İş Güvenliği Uzmanlarının İş Kazası ve Meslek Hastalıklarından Doğan Sorumluluğu”, Çimento İşveren Dergisi, C. 28, S. 4, s. 20-31.
  • Başçıl, H. (2003) “İşyeri Hekimliğinde Mesleki Bağımsızlık”, Uluslararası ve Ulusal Hukuk Sisteminde İşyeri Hekimliği Sempozyumu, Ankara, s. 105-122.
  • Baycık, G. (2013) “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Haklarında Yeni Düzenlemeler”, Ankara Barosu Dergisi, S. 3, s. 104-170.
  • Caniklioğlu, N. (2012) “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Tasarısına Göre İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi İstihdamı”, İşveren Dergisi, Mayıs-Haziran, s. 104-107. (2012a)
  • Caniklioğlu, N. (2012) “İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi İstihdamı”, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarısı Semineri, 25 Nisan 2012, Ankara. (2012b)
  • Çelik, N./Caniklioğlu, N./Canbolat, T./Özkaraca, E. (2021) İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 34. Bası, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Demircioğlu, A. M./Kaplan, H.A. (2014) “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararının İncelenmesi”, Çalışma ve Toplum Dergisi, S. 3, s. 233-264.
  • Demircioğlu, A.M./Kaplan, H.A. (2015) “İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimlerine 6645 Sayılı Kanun’la Sağlanan İş Güvencesi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, S. 33, s. 8-22.
  • Demircioğlu, A.M. (2020) Ulusal ve Uluslararası Hukukta İş Güvenliği Uzmanlığı, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Dieter, P. (1973) “Fortschritt auf dem Papier Das Betriebsärztegesetz in naher Zukunft”, Arbeit und Sozialpolitik, S. 12, s. 405-407 (www.jstor.org, 02.02.2023).
  • Erdoğan, Ç. (2016) İşveren ve İşveren Vekilinin İş Kazasından Doğan Cezai Sorumluluğu, Ankara: Yetkin Yayınları.
  • Ertürk, Ş./Şahin Emir, A. (2014) “İşyeri Hekimlerinin ve İş Güvenliği Uzmanlarının Eğitiminde ve Çalışma Koşullarında Ortaya Çıkan Sorunlar”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 9, S. 100, s. 361-373.
  • Ertürk, Ş./Şahin Emir, A. (2016) “6331 Sayılı Kanun Açısından İşveren Vekili Kavramı ve İşveren Vekilinin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Özel Sayı, Prof. Dr. Fevzi Demir’e Armağan, s. 101-134.
  • Eyrenci, Öner/Taşkent, Savaş/Ulucan, Devrim (2019) Bireysel İş Hukuku, 9. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Güzel, A. (1997) “Fabrikadan İnternet’e İşçi Kavramı ve Özellikle Hizmet Sözleşmesinin Bağımlılık Unsuru Üzerine Bir Deneme”, Prof. Dr. Kemal Oğuzman’a Armağan, Ankara: İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, s. 83-126.
  • Güzel, A. (2003) “Dünya’da ve Ülkemizde İşyeri Hekimliğine Yaklaşım, Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Uluslararası ve Ulusal Hukuk Sisteminde İşyeri Hekimliği Sempozyumu, Ankara, s. 9-64.
  • J.H. (1976) “Frankreich, Betriebsärzte stehen zur Disposition”, Arbeit und Sozialpolitik, S. 12, s. 477-478 (www.jstor.org, 02.02.2023).
  • Kabakçı, M. (2009) Avrupa Birliği İş Hukukunda İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Temel Yükümlülükleri ve Türk Mevzuatının Uyumu, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Kılıç, L. (2006) İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliğini Sağlama Hükümlülüğü ve Sorumluluğu, Ankara: Yetkin Yayınları.
  • Orhan, S. (2014) “İş Güvenliği Uzmanlarının İş Güvencesi Sorunu”, Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, C. 3, S. 6, s. 70-89.
  • Özdemir, E. (2014) İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku, Ankara: Vedat Kitapçılık.
  • Sabuncu, H. (2005) “İşyerlerinde Birincil Sağlık Hizmetleri”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, S. 7, s. 1093-1102.
  • Schneider, W. (1976) “Arbeitssicherheit als Teamarbeit”, Mensch und Arbeit, S. 3, s. 92-93 (www.jstor.org, 02.02.2023).
  • Seratlı, G.B. (2004) “4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre İş Sağlığı ve Güvenliği”, AÜHFD, C. 53, S. 2, s. 197-245.
  • Seratlı, G.B. (2005) “4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre İş Sağlığı ve Güvenliği”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, S. 7, s. 1129-1172.
  • Sümer, H.H. (2017) “İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonellerinin İş Güvencesi”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, C. 14, S. 53, s. 197-218.
  • Sümer, H.H. (2021) İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku, Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Süzek, S. (2017) “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Açısından İşverenlerin Yükümlülükleri, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, C. 14, S. 55, s. 1295-1322.
  • Süzek, S. (2019) “İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimleri (İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri)”, Kamu-İş, C. 14, S. 3, (https://www.tuhis.org.tr/pdf/1431.pdf, 20.12.2022).
  • Süzek, S. (2021) İş Hukuku, Yenilenmiş 21. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Şişli, Z./Kara, S. (2022) “İşyeri Hekimlerinin Sağlıklı ve Güvenli Çalışma Hakkı Bağlamında Karşılaştıkları Birtakım Sorunlar”, İzmir Ekonomi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 1, s. 33-66.
  • Taşkıran, G. (2016) “Güvencesiz İş Güvenliği Uzmanları, Piyasalaşan İş Güvenliği: Bir Alan Araştırması”, Çalışma ve Toplum Dergisi, S. 4, s. 1747-1768.
  • Yamakoğlu, E. (2016) İşverenin İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma Yükümlülüğü, Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yuvalı, E. (2016) “İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimlerinin İş Güvencesi”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, C. 13, S. 50, s. 851-884.