Sefer planlarında ve balkan harbi'nde Osmanlı ordusunda menzil teşkilatı

Balkan Harbinde Osmanlı Ordusu hiç kimsenin beklemediği, çok hazin bir yenilgi almıştır. Bu yenilginin askeri sebepleri arasında en önde gelenlerden birisi de Osmanlı Ordusunun lojistik sisteminin temelini oluşturan Menzil Teşkilatının yetersizliği olmuştur. Bu makalede Menzil Teşkilatı Nizamnamesi esasları ve bu esaslar doğrultusunda hazırlanan sefer planlarındaki Menzil Teşkilatı ile Balkan Harbindeki uygulamaları ele alınmıştır.

Menzil organisation of the ottoman army ın contingency plans and the Balkan war

The Ottoman Army was defeated unexpectedly in the Balkan Wars in 1912-1913. There counted many reasons for this defeat. But within the military reasons, the insufficiency of Menzil organization which was the core of the Ottoman Logistics has been located at the top lines. This essay discusses the Regulations on the Services of Menzil, the contingency plans prepared according to the regulations and the executions in the Balkan Wars.

___

  • ALASYA, M. Kadri, Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Balkan Harbi Şark Ordusu IInci Cilt 1nci Kitap Birinci Çatalca Muharebesi, İkinci Baskı, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1993.
  • ALPMANSU, Yusuf - ÖZEN, Gani - HÜNOĞLU, Burhanettin, Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Osmanlı Devri, III ncü Cilt, 7 nci Kısım (Osmanlı İmparatorluğu Kara Kuvvetleri’nin İdari Faaliyetleri ve Lojistik 1299-1913), Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1995.
  • BELENDİR, Güney - TURAN, Oğuz, Harp Tarihi Ders Notları, Kara Harp Okulu Basımevi, Ankara, 1983.
  • BOZKURT, Rıza, Osmanlı İmparatorluğunda Kollar, Ulak ve İaşe Menzilleri, Genelkurmay Basımevi Ankara, 1966.
  • GÖRGÜLÜ, İsmet, On Yıllık Harbin Kadrosu 1912-1922, TTK. Yayınları, Ankara, 1993.
  • HALLI, Reşat, Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Balkan Harbi (1912-1913) I. Cilt, Harbin Sebepleri, Askerî Hazırlıklar ve Osmanlı Devleti’nin Harbe Girişi, Genelkurmay Basımevi, İkinci Baskı, Ankara, 1993.
  • HOCHWÄCHTER, Gustov von, Balkan Savaşı Günlüğü “Türklerle Cephede”, Çev. Sumru Toydemir, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. bsk., İstanbul, 2009.
  • KÖSOĞLU, Nevzat, Şehit Enver Paşa, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2008. Abdurrahman Nafiz ve Kiramettin, İşkodra Savunması I.ve II. Cilt, Genelkurmay ATASE Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2007.
  • REMOND, Georges, Mağluplarla Beraber (Bir Fransız Gazetecinin Balkan Savaşı İzlenimleri), Osmanlıcaya çeviren: Hasan Cevdet, haz. Muammer Sarıkaya, Profil Yayıncılık, İstanbul, 2007.
  • KARATAMU, Selahattin, Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, III ncü Cilt, 6 nci Kısım (1908-1920), Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1971.
  • LAUZANNE, Stephane, Balkan Acıları, Osmanlıcadan Çev. Murat Çulcu, Kastaş A.Ş. Yayınları, İstanbul, 1990. Mahmut Muhtar Paşa, “Ruzname-i Harp (Balkan Savaşı Günlüğü), Üçüncü Kolordu ve İkinci Şark Ordusunun Muhaberatı”, Rumeli’yi Neden Kaybettik, Örgün Yayınevi, İstanbul, 2007.
  • Menzil Hidematı Nizamnamesi, Matbaayı Askeriye, İstanbul, 1327. Seferde Hidematı Sıhhiye Nizamnamesi, Matbaayı Askeriye, İstanbul, 1326. Şirket-i Hayriye Tarihçe, Salname, Ahmet İhsan Şirketi (Matbaacılık Osmanlı Şirketi), İstanbul, 1330 (1914).
  • Tüccarzade İbrahim Hilmi, Balkan Harbi’nde Askeri Mağlubiyetimizin Esbabı (Neden Münhezim Olduk?), Kütüphane-i İslam ve Askeri, İstanbul, 1329 (1913).
  • YAŞAR, Raif - Kabasakal, Hüseyin, Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Balkan Harbi Osmanlı Devri (1912-1913) IIIncü Cilt 2nci Kısım Garp Ordusu Yunan Cephesi Harekatı, İkinci Baskı, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1993.
  • ALPMANSU, Yusuf, “Birinci Dünya Savaşı Öncesi Menzil Teşkilatı ve İdari Faaliyetlerin Yürütülmesi Esasları”, Askeri Tarih Bülteni 10/19, Ağustos 1985, Gnkur. Basımevi, Ankara, 1985.
  • Erkan-ı Harp Kaymakamı Kiramettin, “Harb-i Umumi’deki Tecrübeye Nazaran Menzil Teşkilatının Ehemmiyeti”, Mecmua-i Askeriye, 1. Cilt, Sayı 9,
  • Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Dördüncü Şubesi, İstanbul, 1 Kanunuevvel 1335 (1 Aralık 1919).
  • Hadise ve Adese (Menzil Teşkilatı Hakkında), Şehbal, 5. Sene, C.4, S.73, Hüseyin Sadettin Matbaası, 1 Nisan 1329 (14 Nisan 1913).
  • SAK, İzzet - ÇETİN, Cemal, “XVII. ve XVIII. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti’nde Menziller ve Fonksiyonları: Akşehir Menzilleri Örneği”, Selçuk Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S.16, 2004.