Lozan barış konferansı'na yunanistan tarafından bakış: Venizelos'un dünyasında lozan

Türkiyenin 1919-1922 yıllarında hem diplomatik alanda hem de savaş alanında verdiği mücadelenin başarıya ulaşması sonucunda toplanan Lozan Konferansı, günümüze değin pek çok farklı açıdan incelenmiş, araştırılmış ve hala heyecanla çalışılan bir konudur. Sekiz aylık bir süreyi kapsayan bu konferans, bilimsel anlamda taşıdığı önemin yanı sıra detaylı incelendiğinde heyecan uyandıran ve sürükleyici bir sürece damga vurması dolayısıyla da oldukça ilginçtir. Türkiye ve Yunanistan bağlamında bir dönüm noktası denilebilecek bu uzun toplantıdaki en önemli aktörlerden biri de şüphesiz ki Yunan heyet başkanı Eleftherios Venizelostur. Onun tutum ve davranışlarında belirleyici olan dinamiklerden bir tanesi Türk heyeti başkanı İsmet Paşa iken, diğer bir tanesi de Yunanistanda iktidara gelen İhtilal Komitesidir. Öte yandan sınır ve toprak sorunları, insani sorunlar (nüfus mübadelesi) ve mali sorunlar (tamirat bedeli) konularının tartışıldığı oturumlar çok da sakin geçmemiş ve hem Türk hem de Yunan heyet başkanları için adeta psikolojik bir sınav halini almıştır.

A view of lausanne peace conference from greece s perspective: Lausanne ın the mind of venızelos

Lausanne Peace Conference, which gathered in consequence of Turkey s successes not only in diplomatical area but also in the battleground between 1919-1922, was researched and analysed in varied perspectives and it has still been studied enthusiastically. The conference, which lasted for eight months, besides having an academical importance, is quite interesting, when analysed in detail, for having impact upon an exciting and fascinating process. In the longstanding negotiations which have been specified as a milestone for Turkey and Greece, The Greek head of delegation Eleftherios Venizelos was certainly one of the most important figures. One of the determiner of Venizelos attitudes and behaviours in while was İsmet Pasha and another was Greek Revolutionary Committee. At the same time, it was not easy to solve for Turkish and Greek Heads of Delegations who argued the topics that contained territorial, humanitarian (populuation exchange) and financial (repairment for damages) cases and as a result of this, fevered negotiations appeared in the conference.

PDF

___

ARI, Kemal, Büyük Mübadele: Türkiyeye Zorunlu Göç (1923-1925), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2003.
AYDEMİR, Şevket Süreyya, İkinci Adam, C.I, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2011.
BABİNİOTİS, Georgios, Leksiko tis Neas Ellinikis Glossas, 3.Bsk., Kentro Leksilogias E.R.E, Athina, 2008.
BORATAV, Korkut, Türkiye İktisat Tarihi 1908-1985, Gerçek Yayınevi, İstanbul, 1988.
CEBESOY, Ali Fuat, Ali Fuat Cebesoyun Siyasi Hatıraları, Vatan Neşriyat, İstanbul, 1957.
CLOGG, Richard, Modern Yunanistan Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1997.
EARL OF RONALDSHAY, The Life of Lord Curzon: Being the Authorized Biography of George Nathaniel Marquess Curzon of Kedleston, K.G, Volume 3, Ernest Benn LTD., London, 1928.
GİBBONS, Herbert Adams, Venizelos, Boston Houghton Mifflin Co., 1923.
GREW, Joseph C., Amerikanın İlk Türkiye Büyükelçisinin Anıları, Lozan Günlüğü, Matbaa 70, İstanbul, 2001.
__________Atatürk ve İnönü: Amerikanın İlk Türkiye Büyükelçisi John Grewın Hatıraları, Cem-Zi Matbaası, İstanbul, 1966.
GONATAS, Stylianos, Apomnimonevmata 1897-1957, Athinai, 1958.
HATİPOĞLU, Murat, Yunanistandaki Gelişmelerin Işığında Türk-Yunan İlişkilerinin 101 Yılı (1821-1922), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1988.
HATZİANTONİOS, Kostas, Thedoros Pagkalos, Ioıkos, Athina, 2004.
HRİSTODOULİDİ, T., Themata Ellinikis Diplomatikis Istorias (1912-1934), Papatiritis, Athina, y.t.y.
İNÖNÜ, İsmet, Hatıralar, 1. ve 2. Kitap, Bilgi Yayınevi, İstanbul, 1985.
KARACAN, Ali Naci, Lozan, Nokta Kitap, İstanbul, 2007.
KERAFİLAS, C., Eleftherios Venizelos His Life and Work, London, 1915.
KİTSİKİS, Dimitris, Yunan Propagandası, Meydan Neşriyat, İstanbul, y.t.y.
MERAY, Seha, (Çev.), Lozan Barış Konferansı, Tutanaklar, Belgeler, Genel Oturumların Protokolleri ve Birinci Komisyon Tutanakları ile Raporları (Ülke ve Askerlik Sorunları), C.I, Kitap I, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2001. Atatürk, Mustafa Kemal, Nutuk, C.II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1973.
ORBAY, Rauf, Cehennem Değirmeni Siyasi Hatıralarım, Truva Yayınları, İstanbul, 2004.
SMITH, Michael Llewellyn, Yunan Düşü, Ayraç Yayınevi, Ankara, 2002.
SONYEL, Salahi, İngiliz Gizli Belgelerinde Türk-Yunan İlişkileri 1821-1923, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2011.
_________, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, C.II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2003.
SVORONOS, Nikos, Çağdaş Helen Tarihine Bakış, Çev. Panayot Abacı, Belge Yayınları, İstanbul, 1988.
ŞİMŞİR, Bilal, Lozan Günlüğü: Lozan Barış Konferansı ve Barış Antlaşması Sürecinin Belgesel Kronolojisi (1922-1923), Bilgi Yayınevi, Ankara, 2012.
_________, Lozan Telgrafları 1922-1923, C.I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1990.
TOYNBEE, Arnold, Türkiye Bir Devletin Yeniden Doğuşu, Çev. Kasım Yargıcı, Milliyet Yayınları, Ankara, 1971.
TURAN, Şerafettin, İsmet İnönü Yaşamı, Dönemi ve Kişiliği, Bilgi Yayınevi, İstanbul, 2000.
VEREMİS, Thanos, Megaloi Ellines: Eleftherios Venizelos, Ethniki Trapeza, 2009.
VOURNAS, Tasos, Istoria tis Neoteris kai Syghronis Elladas, Tomos B, Pataki, Athina, 1998.
YERASİMOS, Stefanos, Kurtuluş Savaşında Türk-Sovyet İlişkileri (1917-1923), 2.Bsk., Boyut Kitapları, İstanbul, 2000.
ZAHARİAS, Kostis, Eleftherios Venizelos, O Anamorfotis Tis Ellados, Dromon, Athina, 2007.
CİHANGİR, Çiğdem Kılıçoğlu, Lozan Barış Konferansının İlk Aşaması ve Konferansın Kesintiye Uğradığı Dönemde Yunanistan, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi S.53, 2013.
DOCKRİLL, Michael, Britain and The Lausanne Conference 1922-1923, The Turkish Year Book of International Relations, Volume:23, Ankara University Faculty of Political Science, 1993.
ERTAN, Temuçin Faik, Lozan Görüşmeleri Sırasında Türk Heyeti ile TBMM Hükümeti Arasındaki İlişkiler, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, C.VI, S.18, Ankara, Temmuz 1990.
FIRAT, Melek, 1923-1939 Yunanistanla İlişkiler, Ed. Baskın Oran, Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, C.I, 7.Bsk., İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.
GİANNOULOPOULOS, Ioannis, Apo to 1922 os to Telos tou Polemou 1940- 41, Istoria tou Ellinikou Ethnous, Neoteros Ellinismos Apo to 1913 os to 1941, Tomos IE, Ekdotiki Athinon, Athinai, 1978.
TAĞMAT, Çağla D., 1921 Londra Barış Konferansında Yunan Heyeti ve Tezleri, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, S.18, Ankara, 2013.
YAVUZ, Bige Sükan, Fransız Arşiv Belgeleri Işığında Chester Demiryolu Projesi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S.24, Ankara, 1999.