TÜRKİYE’DE FAALİYETTE BULUNAN BÜYÜK HAVALİMANLARININ İÇ VE DIŞ HAT PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Bu çalışmada, Türkiye'de faaliyette bulunan büyük havalimanlarının iç ve dış hatlarda göstermiş oldukları performans düzeylerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır Bunun için, çalışmada 2015-2016 yıllarına ait büyük havalimanı verileri kullanılarak, bu havalimanlarının etkinlik ve verimlilikleri araştırılmıştır. Etkinlik ölçümü ile havalimanlarının kendi aralarındaki, verimlilik ölçümü ile ise bir havalimanının önceki döneme gö re performans düzeyi kıyaslanmaktadır. Yöntem olarak Veri Zarflama Analizi (VZA) tercih edilmiştir. Veri olarak üç adet girdi değişkeni (personel sayısı, terminal alanı ve uçak kapasitesi) ile iki adet çıktı değişkeni (yolcu sayısı, yük trafiği) kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, iç hatlarda her iki yılda da tam etkin olan havalimanları İstanbul Atatürk ve Adana havalimanlarıdır. Dış hatlarda ise, her iki yılda da İstanbul Atatürk ve Antalya havalimanlarının etkin olduğu belirlenmiştir. İç hatlarda en yüksek verimliliğe Trabzon havalimanın ın , en düşük verimliliğe Diyarbakır havalimanının; dış hatlarda ise en yük sek verimliliğe sahip havalimanın Mardin havalimanı, en düşük verimliğe sahip havalimanının ise Diyarbakır havalimanı olduğu saptanmıştır

THE PERFORMANCE COMPARISON OF TURKISH MAJOR AIRPORTS IN DOMESTIC AND INTERNATIONAL LINES

It is aimed to compare the performance levels of major airports that operate in domestic and international lines in Turk ey. For this, the search of the efficiency and productivity of these big airports are done with the usage of data belongs to 2015 and 2016 years. The performance of an airport is compared with others by the effiency, while the performance of the airports are compared with their last terms by the productivity. Data Envelopment Analysis Model is preferred to use. Three input variables (number of employees, terminal area and aircraft capacity) with two output variables (total passenger number and total freight) are used as data. The results of the analysis have shown that İstanbul Atatürk and Adana airports have the highest efficiency in domestic lines for both of the years. İstanbul Atatürk and Antalya airports have the highest efficiency in international lines. It has also determined that Trabzon airport has the highest, while Diyarbakır airport has the lowest productivity in domestic lin es. Mardin airport has the highest, while Diyarbak ır airport has the lowest productivity in international lines

PDF

___

Ahn, Y., ve Min, H. (2014). Evaluating the Multi-Period Operating Efficiency of International Airports Using Data Envelopment Analysis and the Malmquist Productivity Index. Journal of Air Transport Management, 39, 12-22.
Akbulut, R., ve Rençber, Ö. F. (2015). Veri Zarflama ve Lojistik Regresyon Analizi ile Çimento İşletmelerinde Finansal Performansa Dayalı Etkinliklerin Değerlendirilmesi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(3).
Ar, İ. M. (2012). Türkiye’deki Havalimanlarının Etkinliklerindeki Değişimin İncelenmesi: 2007-2011 Dönemi İçin Malmquist-TFV Endeksi Uygulaması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3 4).
Asker, V. (2016). The Measurement of Airports Operational Effectiveness: An Application of The Major 10 Airports in Turkey. Transport & Logistics, 16(41).
Avcı, T., ve Aktaş, M. (2015). Türkiye'de Faaliyet Gösteren Havalimanlarının Performanslarının Değerlendirilmesi. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 7(3).
Baki, B. ve Peker İ. (2009). Veri Zarflama Analizi İle Türkiye Havalimanlarında Bir Etkinlik Ölçümü Uygulaması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 72-88.
Bolat, B., Temur, G. T., ve Gürler, H. (2016). Türkiye'deki Havalimanlarının Etkinlik Tahmini: Veri Zarflama Analizi ve Yapay Sınır Ağlarının Birlikte Kullanımı. Ege Academic Review, 16.
Chang, Y., Yu, M., ve Chen, P. (2013). Evaluating the Performance of Chinese Airports. Journal of Air Transport Management, 31, 19-21
Curi, C., Gitto, S., ve Mancuso, P. (2010). The Italian airport industry in transition: a performance analysis. Journal of Air Transport Management, 16(4), 218-221.
Curi, C., Gitto, S., ve Mancuso, P. (2011). Socio-Economic Planning Sciences New Evidence On The Efficiency Of Italian Airports : A bootstrapped DEA analysis. Socio-Economic Planning Sciences, 45(2), 84–93.
Daskovska, A., Simar, L. ve Van Bellegem (2010). Forecasting The Malmquist Productivity İndex. Journal Of Productivity Analysis, 33(2), 97-107.
Gitto, S. ve Mancuso, P. (2011). Bootstrapping the Malmquist Indexes for Italian Airports. International Journal of Production Economics, 135, 403-411.
Karahan, A. ve Özgür, E. (2009). Hastanelerde Performans Yönetim Sistemi Ve Veri Zarflama Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karaoğlu, M. (2013). Evaluation of Turkish Airports Efficiencies Using Data Envelopment Analysis. Data Envelopment Analysis and Performance Measurement, 195.
Kırankabeş, M. C. (2013). Yeni bölgesel kalkınma politikasının yerel aktörleri olarak kalkınma ajanslarının etkinliğinin değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 253-268.
Koç, E. ve Çalıpınar, H. (2017). Fareprimont ve Malmquist Verimlilik Endeksleri ile Türk Havalimanlarının Etkinliklerinin Karşılaştırılması. International Journal of Academic Value Studies, 3(8), 77-87.
Lai, P., Potter, A., Beynon, M., ve Beresford, A. (2015). Evaluating the efficiency performance of airports usingan integrated AHP / DEA-AR technique. Transport Policy, 42, 75–85.
Lozano, S., Gutierrez, E. (2011). Slacks-based measure of efficiency of airports with airplanes delays as undesirable outputs. Computers & Operations Research, 38, 131–139.
Merkert, R., ve Assaf, A. G. (2015). Using DEA Models to Establish Combined Perceived Quality and Profitability Indicator: Evidence from International Airports. In Transportation Research Board 94th Annual Meeting (No. 15-2704).
Okursoy, A., Tezsürücü, B. (2014). Veri Zarflama Analizi ile Göreli Etkinliklerin Karşılaştırılması: Türkiye’deki İllerin Kültürel Göstergelerine İlişkin Bir Uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2).
Oruç, K. O. (2016). Bulanık Ortamda Malmquist Verımlilik Endeksi ve Üniversite Hastanelerinde Bir Uygulama. International Journal of Management Economics & Business, 12(28).
Ömürbek, D. D. N., Demirgubuz, Ö. ve Tunca, D. D. M. Z. (2013). Hizmet Sektöründe Performans Ölçümünde Veri Zarflama Analizinin Kullanımı: Havalimanları Üzerinde Bir Uygulama. Visionary E Journal/Vizyoner Dergisi, 4(9).
Ömürgönülşen, M., Emre T. ve Atıcı, K. B. (2016). Türkiye'deki Rüzgar Enerjisi Santrallerinin Göreli Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Ölçümü. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(2), 79-96.
Önal, Y. B. ve Sevimeser, N. C. (2006). Yabancı banka girişlerinin Türk bankacılık sistemine etkileri: Yerli ve yabancı bankaların etkinlik analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2).
Öztürk, E., Durak, H. A. ve Bal, H. (2014). Evluation of Turkish Airport Efficiencies Using Data Envelopment Analysis and Moora Method. Data Envelopment Analysis and Performance Measurement, 189.
Parelman, S. ve Serebrisky, T. (2012). Measuring the Technical Efficiency of Airports in Latin America, Policy Research Working Paper, No.5339.
Pehlivanoğlu , F. (2014). Türkiye'nin İlk 500 Sanayi Kuruluşunda Sektörel Etkinlik ve Verimlilik Bileşenlerindeki Değişimler. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (40), 147-162.
Yakut, E., Harbalıoğlu, M. ve Pekkan, N. Ü. (2015). Turizm Sektöründe BIST’e Kayıtlı İşletmelerin Veri Zarflama Analizi ve Toplam Faktör Verimliliği ile Finansal Performanslarının İncelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi (ISARDER),7(2), 235-257.
Yazgan, A. E. ve Karkacıer, O. (2015). Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümleri Ve Havalimanı İşletmeciliği Sektöründe Bir Uygulama. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 7(2).
Yükçü, S ve Atağan, G. (2009). Etkinlik, Etkililik ve Verimlilik Kavramlarının Yarattığı Karışıklık. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4).
Wanke, P. F. (2012). Journal of Air Transport Management Efficiency of Brazil’s airports : Evidences from bootstrapped DEA and FDH estimates. Journal of Air Transport Management, 23, 47–53.