XIX. Yüzyılda ABCFM’nin Osmanlı Topraklarındaki Eğitim Uygulamaları

1810 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulan bir Protestan misyoner örgütü olan ABCFM (The American Board Of Commissioners For Foreign Missions- Amerikan Yabancı Misyonlar Masası) çok kısa zaman içinde kurumsallaşma sağlayarak pek çok farklı ülkede ve Osmanlı coğrafyasında da faaliyet göstermeye başlamıştır. Özellikle eğitim alanında çalışmalar yapan bu kuruma mensup misyonerler istasyon adı verilen yerleşkelerde ve yakın yerleşim alanlarında kurum politikaları dahilinde yaygın ve yoğun bir eğitim ve öğretim çalışması sürdürmüştür. Osmanlı ülkesinde hedef kitle özellikle Hıristiyan ailelere mensup çocuklardır. Anaokulu seviyesinden kolej seviyesinde çok farklı yaş aralıklarındaki çocuklara kimi zaman yatılı olarak hem dini hem de pozitif bilimler eğitimi verilmiştir. Sürekliliğin sağlanılabilmesi için kurumun öz kaynaklarından okullara ve eğitim hizmeti veren misyonerlere finansal destek verilmiş, finansal kaynak yaratmak için kurum politikalarıyla belirlenen yollar kullanılmıştır. Açılan öğretmen kolejleri ve okullarda uygulanan Rus Modeli ile sistemin kendi öğretmenlerini ve finansal kaynaklarını üreterek kendi kendini devam etmesi amaçlanılmıştır. Bu araştırmada sadece Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu’nda ABCFM üst başlığı ile araştırmacıların hizmetine sunulan mikrofilm tasnifi kullanılmış, kurumsal ve şahsi yazışmalar incelenerek ve misyonerlerin kendi beyanları esas alınarak ABCFM’nin eğitim politikalarının ana çerçevesi tanımlanılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

ABCFM, Osmanlı Devleti, misyoner

PDF

___

ABCFM: 606/66. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 606/269. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 606/389. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 606/390. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:607/141. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 617/378. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 618/334. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:618/352. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:618/355. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:618/374. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 618/375. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 618/376. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:618/383. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 618/386. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 618/418. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 618/419. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 618/421. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:627/589. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 628/617. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 628/580. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 628/599. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:628/603. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 628/625. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:628/626. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:628/627. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 629/18. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:629/30. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:629/115. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 629/187. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:629/197. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 629/283. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:629/312. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 629/599. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 632/530. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 633/493. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:633/495. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:633/546. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/525. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/526. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/527. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/528. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/529. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/530. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/531. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/532. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/533. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/534. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/535. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/536. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/537. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/538. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/539. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:712/540. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:712/541. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/542. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:712/562. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:712/563. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:712/564. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:712/565. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:712/566. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/568. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/569. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/570. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/571. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/572. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/580. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 712/581. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 715/257. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:715/259. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:717/155. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:717/156. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 717/316. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM:717/317. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 717/318. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara. ABCFM: 717/486. ABC:16 The Near East 1817- 1919. Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Kolleksiyonu, Ankara.