Nidâî'nin Tenbîhnâme Adlı Eserinde İsim ve Fiil Çekimi

Bu çalışmada 16. yüzyılda yaşamış olan ve daha çok hekim kimliğiyle tanınan Nidâî’nin Tenbîhnâme adlı eseri isim ve fiil çekimi yönünden incelenmiştir. Mensur-manzum karışık tarzda yazılmış, dini tasavvufi bir nasihatnâme olan Tenbîhnâme, H. 952 (M. 1545) yılında kaleme alınmıştır. Bu yönüyle Tenbîhnâme Eski Anadolu Türkçesinden Osmanlı Türkçesine geçiş dönemi eseri olarak nitelendirilebilinir. Dolayısıyla Tenbîhnâme Eski Anadolu Türkçesinden Klasik Osmanlıcaya geçişin ne şekilde gerçekleştiği hususunda bilgi edinebilecek bir eserdir. Çalışmada isim ve fiil çekiminde Eski Anadolu Türkçesinden Osmanlı Türkçesine geçişte ne gibi değişme ve farklılaşmaların olduğunu ortaya koyabilmek için konu art zamanlı bir bakış açısıyla Eski Türkçe ve Eski Anadolu Türkçesi dönemleriyle karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Eserin isim ve fiil çekimi yönünden özelliklerinin belirlenmesi tarihsel Türk dili alanındaki çalışmalara katkı sağlayacaktır. Tenbîhnâme’nin tespit edilen 6 yazma nüshası olmakla birlikte çalışmada Almanya nüshası kullanılmıştır. Bu nüsha Almanya Berlin Devlet Kütüphanesi Türkçe Yazmaları Koleksiyonu Ms.or.oct.3006 arşiv numarasıyla kayıtlıdır. 96 varaklık bu nüsha şimdilik ulaşılabilen en hacimli nüshalardan biri olmakla birlikte istinsah tarihi en eski olan nüsha olduğu için tercih edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Nidâî, Tenbîhnâme, İsim ve fiil çekimi.

Anahtar Kelimeler:

Nidâî, Tenbîhnâme, İsim ve Fiil Çekimi

PDF

___

Akkuş, M. (1995). Kitab-ı Gunya. Ankara: Atatürk, Kültür ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu Yayınları.
Boz, E. (2013). Türkiye Türkçesi biçimsel ve anlamsal işlevli biçimbilgisi. Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları.
Çatıkkaş, A. (2001). Örnekli ve uygulamalı Türk dili kılavuzu. İstanbul: Alfa Yayınları.
Çatıkkaş, M. A. (2015). Firdevsî-i Rûmî, şantranç-nâme-i kebir. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ergin, M. ( 2000). Türk dilbilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.
Gencan, T. N. (2001). Dilbilgisi. Ankara: Ayraç Yayınları.
Gülsevin, G., & Boz E. (2013). Eski Anadolu Türkçesi. Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları.
Korkmaz, Z. (2007). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Korkmaz, Z. (2010). Türkçede Eklerin Kullanılış Şekilleri ve Ek kalıplaşması Olayları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Mansuroğlu M. (1988). Eski Osmanlıca. Tarihî Türk Şiveleri, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, S. A. 21, ss. 247-276.
Şahin, H. (2003). Eski Anadolu Türkçesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Timutaş, K. (2012). Eski Türkiye Türkçesi. İstanbul: Kapı Yayınları.
Yelten, M. (1999). Eski Anadolu Türkçesi ve Örnek Metinler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.