Kur’an’da Kişilik Eğitimi Üzerine

Öz Bireyin kendisinden kaynaklanan tutarlı davranış kalıpları ve kişilik içi süreçler olarak ele alınan kişilik, oluşum sürecinde bireyin kalıtsal yapısından etkilendiği gibi aynı zamanda bireyin yaşadığı çevreden de etkilenmektedir. Kalıtsal özelliklerle çevresel faktörlerin olumlu etkisinden pozitif kişiliğin meydana gelmesi, hidayet rehberi olan Kur’an açısından da kişilik eğitiminde olumlu sonuçları olan bir alan olarak değerlendirilmiştir. Bu açıdan Kur’an, bireylerin davranış şekillerine müdahale ederek bazı davranışlara ceza bazı davranışlara da mükâfat verileceğini beyan ederek onları iyi de ısrar etmeye davet eder. Davranışları helal-haram, hasan/güzel-kabih/çirkin şeklinde ayırıma tabi tutan Kur’an, övdüğü veya helal addettiği genel davranışlarla bireylere pozitif bir kişilik kazandırmaya çalışmaktadır. Biz bu çalışmada, bir örneklem olarak Kur’an’da ele alınan üç ibadet şekli üzerinde durarak konuyu açıklamaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler:

Kur’an, Kişilik, Kur’an’da Kişilik

PDF

___

Kaynakça AYDIN, Kerim, (2016), “Şâkile” Kavramı Bağlamında Kişilik ve Karakter Oluşumu”, V. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi - Bildiriler Kitabı II, s. 294). ARMANER, Neda-ÖKMEN, A. Zeki, Din Eğitim ve Öğretiminde Metodik Bilgiler, M.E.B. Yay., İstanbul, 1960. BAYMUR, F. (1994). Genel Psikoloji. İstanbul: İnkılap Yayınları. BİÇER, Ramazan, 2011, “Kişilik ve Bir Kur’an Terimi Olarak Şâkile”, GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 31, Sayı 2, 399-418. BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmâil, el-Câmiu’s-Sahih, (Thk.: Mustafa el-Buğa), Daru’l İlim, Dımaşk, 1987. CEVHERÎ, İsmâil b. Hammâd, es-Sıhâh: Tâcü’l-Luga ve Sıhâhu’l-Arabiyye, (Nşr.: Ahmed Abdülgafûr Attâr), Beyrut: Daru’l-İlim, 1979. DOĞAN, Mebrure, Sabır Psikolojisi, Çamlıca Yay., İstanbul 2016. İBN KUTEYBE, Ebu Muhammed Abdullah b. Müslim, Edebu'l-Katib, Beyrût 1985. GAZALİ, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed, İhya-u Ulumi'd-Din, Dalru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut, ts.
GÜLEÇ, Cengiz, Pozitif Ruh Sağlığı, Arkadaş yay., Ankara 2016. İBN MANZÛR, Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’l-‘Arab, (nşr. Ali Şîrî), Beyrut 1992. İSFAHANÎ, er-Rağib, Mufredatu Elfazi’l Kur’ân, (Thk.: Safvan Adnan Davûdî), Daru’l Kalem, Beyrût, 1992. İSMAİL HAKKI, İzmirli, Tefsir-u Ruhu’l Beyan, Daru’l Fikr, Beyrût, ts. İZUTSU, Toshihiko, Kur’an’da Dinî ve Ahlâkî Kavramlar, (Çev.: Süleyman Ateş), İstanbul ts. KARAMAN, Hayrettin, Mustafa Çağrıcı, İbrahim Kâfi Dönmez, Sadrettin Gümüş, Kur’an Yolu, DİB Yay., Ankara 2003. KOÇ, Mustafa, “Din Psikolojisi Açısından Ergenlik Döneminde Dua ve İbadet Psikolojisinin Gelişimi”, EKEV Akademi, Yıl: 9 Sayı: 25. M. BURGER, Jerry, 2016, Kişilik, (Çev.: İ.D. Erguvan Sarıoğlu), Kaknüs yay., Ankara. MÂVERDÎ, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed, Nasîhatü’l-Mülûk, (Thk.: Muhammed Câsim el- Hadîsî), Daru’ş-Şuûni’s-Sekâfiyye, Bağdad, 1986. MEVDÛDÎ, Ebu’l-A’lâ, Tefhîmu’l-Kur’ân, (Çev.: Muhammed Han Kayani vd.), İnsan Yay., İstanbul, 1989. MÜSLİM, Ebu'l-Hüseyin b. el-Haccâc, El-İmam İbnü'l-Haccac el-Kuşeyri en-Nişaburi, es-Sahih, (Thk.: Muhammmed Fuâd Abdülbâki), Beyrut 1955. L. PARK, Crystal, “Din ve Anlam, Din ve Maneviyat Psikolojisi”, (Çev.: İlker Yenen) Phoenix Yay., Ankara 2013. PARLADIR, Selâhattin, “Dua”, İslam Ansiklopedisi, 1994. SAYIN, Esma, “Tasavvuf ve Psikoloji Açısından Duanın Terapik Etkileri”, Batman University International participated Science and Culture Symposium, 18-20 April 2012 Batman, TURKEY. SEYYİD KUTUB, Fî Zilâli’l-Kur’ân, Daru İhyai't-Turasi'l-Arabi, Beyrut, 1967. SPILKA, Bernard, “Dini Pratik, Ritüel ve Dua”, Din ve Maneviyat Psikolojisi İçinde, Phoenix yay. İstanbul 2013. ŞENTÜRK, Habil, Din Psikolojisine Giriş, İz Yay., İstanbul, 2010. TARHAN, Nevzat, İnanç Psikolojisi, Timaş yay., İstanbul 2014. ………………., Nevzat, “Stres ve Sabır”, Kur’an mesajı İlmî araştırmalar Dergisi, V, 1998. TABERÎ, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir, Camîu’l Beyan an Tevîli’l Ayi’l Kur’ân, Müessesetu’r-Risale, Beyrût, 1994. TIRMİZÎ, Ebû İsa Muhammed b. İsa, Sünen, I-V, Çağrı Yay., İstanbul, 1992. ULUDAĞ, Süleyman, Tasavvuf Tarihi Terimleri Sözlüğü, İstanbul, 1991. YAZIR, Elmalılı M. Hamdi, Hak Dini Kuran Dili, Eser Neşriyat, İstanbul, 1979. WARBURTON, Nigel, Felsefeye Giriş, Alfa yay., İstanbul 2017. ZEBÎDÎ, Muhammed Murtazâ, Tâcü’l-ArûsminCevâhiri’l-Kâmûs, Beyrut 1306. ZEMAHŞERÎ, Ebu’l-Kâsım Cârullah Muhammed İbn Ömer, el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmizi’t-Tenzîl, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1995.