Mehmet Salih SAYAR, Adem Emin ANLARSAL, Mehmet BAŞBAĞ

Macar Fiğ (Vicia pannonica Crantz.) Genotiplerinde Biyolojik Verim Özelliği Bakımından Çevreler Üzerinden Eklemeli Ana Etkiler ve Çarpımsal İnteraksiyonlar (AMMI) Analizi

Biyolojik verim özelliği bakımından 12 Macar fiğ (Vicia pannonica Crantz.) genotipinde çevreler üzerinden eklemeli ana etkiler ve çarpımsal interaksiyonlar (AMMI) analizinin ele alındığı bu çalışmada, denemeler 2008-09 ve 2009-10 yıllarında, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin 5 değişik lokasyonunda 2 yıl süreyle yürütülmüştür. Araştırmanın denemeleri tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmuş ve yağışa dayalı koşullarda yürütülmüştür. Eklemeli ana etkiler ve çarpımsal interaksiyonlar analizi (AMMI) sonucuna göre; genotip × çevre interaksiyonunda genotiplerin biyolojik verim performansları üzerine çevresel etkilerin baskın olduğunu göstermiştir. İlk iki ana bileşen ekseni (IPCA 1 ve IPCA 2), istatistiki olarak önemli (P<0.01) bulunmuş ve genotip × çevre interaksiyonunun %74.81’ini açıklamıştır. AMMI modeli esas alınarak yapılan biplot analizlerinden elde edilen bulgulara göre, tüm çevreler için biyolojik verim özelliği bakımından en yüksek stabilite değerine sahip genotipin Ege Beyazı-79 çeşidi olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

AMMI analizi, biyolojik verim, macar fiği (Vicia pannonica)

Additive Main Effects and Multiplicative Interactions (AMMI) Analysis for Biological Yield in Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz) Genotypes

The study was held to evaluate genotype × environment interactions and stability status of twelve Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.) genotypes in terms of biological yield trait by using additive main effects and multiplicative interactions analysis (AMMI). Field trials of the study were carried out during 2008-09 and 2009-10 growing seasons under the rainfed conditions of five different locations of the Southeastern Anatolia region of Turkey. The field trials were established according to randomized blocks design with three replications. Additive main effects and multiplicative interactions analysis (AMMI) showed that the effect of environments on genotype × environment interactions were found quite high levels for biological yield trait. The first two principal component axes (IPCA 1 and IPCA 2) were found highly significant (P<0.01), and they accounted for 74.81% of the total genotype by environmental interaction. AMMI analysis revealed that Ege Beyazı-79 (G6) cultivar has the best stability in terms of biological yield.

Keywords:

AMMI analysis biological yield, Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.), genotype × environment interactions,

PDF

___

Albayrak S. and Tongel O., 2006. Path analyses of yield and yield-related traits of common vetch (Vicia sativa L.) under different rainfall conditions. Journal of Agriculture Faculty of Ondukuz Mayıs University, 21(1):27-32.
Anonim 2001. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı (Baklagil Yem Bitkileri). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Tohumluk Tescil ve Sertifika. Merkezi Müdürlüğü, Ankara, s.36.
Asfaw A., Alemayehu F., Gurum F. and Atnaf M., 2009. AMMI and SREG GGE biplot analysis for matching varieties onto soybean production environments in Ethiopia. Scientific Research and Essay, 4(11): 1322-1330.
Başbağ M., Saruhan V. ve Gül İ., 2001. Diyarbakır koşullarında bazı tek yıllık baklagil yem bitkilerinin adaptasyonu üzerine bir araştırma. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, Çayır-Mera Yem Bitkileri, Cilt III, Tekirdağ. S: 169-173.
Carbonell S.A., Filho J.A., Dias L.A., Garcia A.A. and Morais L.K., 2004. Common bean cultivars and lines interactions with environments. Scientific Agric., 61(2):169-177.
Çakmakçı S., Aydınoglu B. and Karaca M., 2003. Determining relationships among yield and yield components using correlation and path coefficient analyses in summer sown common vetch (Vicia sativa L.) genotypes. Pakistan Journal of Botany 35(3): 387-400.
Gauch H.G. and Zobel R.W., 1996. AMMI analysis of yield trials, (Ed: M.S. Kang and H.G. Gauch), Genotype-by-Environment Interaction. CRC Press, Boca Raton, FL: 85-122.
Gauch H.G., 1988. Model selection and validation for yield trials with interaction. Biometrics, 44: 705-715.
İlker E., Geren H., Unsal R., Sevim I., Tonk F. and Tosun M., 2011. AMMI-Biplot Analyses of yield performances of bread Wheat cultivars grown at different locations. Turkish Journal of Field Crops, 16(1): 64-68.
İslam M.R., Anisuzzaman M., Khatun H., Sharma N., Islam Z., Akter A. and Biswas P.S., 2014. AMMI Analysis of yield performance and stability of rice genotypes across different Haor areas. Eco. Friendly Agril. J., 7(02): 20-24.
Kaya Y., Akçura M. and Taner S., 2006. CGE-Biplot analysis of multienvironment yield trials in bread wheat. Bahari Dağdaş International Agricultural Research Institute, Turk Journal of Agricultural Forestry, 30: 325-337.
Kaya Y., Palta Ç. and Taner S., 2002. Additive main effects and multiplicative interactions analysis of yield performances in bread wheat genotypes across environments. Turk Journal of Agricultural Forestry, 26: 275-279.
Kılıç H., 2014. Additive main effect and multiplicative interactions (AMMI) Analysis of grain yield in barley genotypes across environments. Tarım Bilimleri Dergisi-Journal of Agricultural Science., 20: 337-344.
Mirosavlievic M.N., Przuli N. and Canak P., 2014. Analysis of new experimental barley genotype performance for grain yield using AMMI Biplot. Selekcıja I Semenarstvo, 1: 27-36.
Munzur M., Tan A. ve Kabakçi H., 1992. Bazı tek yıllık baklagil ekim oranın ot ve tohum verimine etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü (TARM) 1991/1992 Yılı Çalışma Raporları, Ankara.
Sayar M.S., 2014. Bazı tek yıllık baklagil yem bitkisi türlerinin Çınar ilçesi ekolojik koşullarında ot verim performansları ve ekim nöbetine girebilme olanaklarının belirlenmesi. Dicle Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1): 19-28.
Sayar M.S., 2014. Path coefficient and correlation analysis between seed yield and its affecting components in common vetch (Vicia sativa L.). Turkish Journal of Agricultural and Natural Sciences Special Issue: 1, 596-602.
Sayar M.S., Anlarsal A.E. and Başbağ M., 2013. Genotype–environment interactions and stability analysis for dry-matter yield and seed yield in Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.). Turkish Journal of Field Crops, 18(2): 238-246.
Sayar M.S., Tekdal S., Han Y., Yasak M.Ş., Anlarsal A.E., Başbağ M. ve Gül İ., 2010. Diyarbakır koşullarında bazı macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) genotiplerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Dicle Üni., Uluslar Arası Katılımlı Kamu Üniversite-Sanayi İşbirliği Sempozyumu, 24-26 Mayıs 2010 s:351-356 / Diyarbakır
Tarakanovas P. and Ruzgas V., 2006. Additive main effect and multiplicative interaction analysis of grain yield of wheat varieties in Lithuania. Agronomy Research, 4(1):91-98.
Tükel T., Sağlamtimur T., Gülcan H., Tansi V. ve Baytekin H., 1993. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yembitkileri adaptasyonu üzerinde araştırmalar. GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı Yayınlarından Http://www.Gap.Gov.Tr/ Turkish/Tarim/Tarastir/Adapt.Html
VSN International, 2011. GenStat for Windows 14th Edition. VSN International, Hemel Hempstead, UK. Web page: GenStat.co.uk
Yan W. and Rajcan I., 2002. Biplot analysis of test sites and trait relations of soybean in Ontario. Crop Science, 42: 11-20.
Zobel R.W., Wright M.J., Gauch H.G., 1988. Statistical analysis of yield trial. Agronomy Journal, 80: 388-393.