Şule ERKOVAN, M. Kerim GÜLLAP, H. İbrahim ERKOVAN, Ali KOÇ

Farklı Cins Hayvan ile Otlatılan Meraların Sağlık ve Ekolojik Alan Sınıflaması

Meralar ekolojik faktörlerin yönlendirmesine bağlı olarak kendisini yenileyebildiği gibi geriye gidiş de sergileyebilir. Kullanım özelliklerine bağlı olarak olumlu, olumsuz veya mevcudu muhafaza eden şeklinde davranış sergilemektedir. Bu çalışma sığır, koyun ve sığır ile koyunun birlikte otlatıldığı meraların sağlık ve ekolojik alan sınıflamasını belirlemek amacıyla Erzurum ili Kargapazarı dağlarında yürütülmüştür. Bitki örtüsü, toprak ve su özellikleri yönünden incelenen mera kesimlerinde önemli farklılıklar gözlemlenmiştir. Sonuçlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, kısa boylu buğdaygillerin hakim olduğu yüksek rakımlı bozkır meralarında kontrolsüz koyun otlatmanın kontrolsüz sığır otlatmaya göre bitki örtüsü ve ilişkili kaynakları daha fazla tahrip edici olduğunu ifade etmemiz mümkündür. Ancak koyunların geniş yapraklı türleri baskı altına aldığı göz ardı edilememelidir. Sonuç olarak bozkır meralarının sürdürülebilir kullanımı açısından otlatma mevsimi ve kapasitesine uymak şartıyla sığır ve koyun sürülerinin karışık otlatılmasında fayda vardır.

Anahtar Kelimeler:

Ekolojik alan, bitki örtüsü, toprak

Rangeland Health and Ecological Site Classification of the Rangeland with Grazed Different Type Animals

Rangelands can renew itself or go backwards depending on the ecological factors. Rangelands exhibit positive, negative or neutral depending on using properties. The objective of this study was to determine rangeland health and ecological site distribution of grazed rangeland with cattle, sheep and mixed stocking in the Kargapazari Mountain Erzurum province. In the investigated rangelands, vegetation, soil and hydrology properties differed significantly. As a result of this study, it is possible to state that uncontrolled grazing with sheep gives more damage to vegetation and related resources than uncontrolled grazing with cattle in highland steppe rangelands where short grasses are dominated. But forbs of sheep taken under pressure should not be ignored. In conclusion, for sustainable use of steppe rangeland, providing suitable grazing season and grazing capacity, sheep and cattle herds can graze as mixture.

Keywords:

Ecological site, vegetation, soil,

PDF

___

Altın M., Gökkuş A. ve Koç A., 2011. Çayır ve Mera Yönetimi. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
Arevalo J.R., de Nascimento L., Fernandez-Lugo S., Mata J. and Bermejo L., 2011. Grazing effects on species composition in different vegetation types (La Palma, Canary Islands). Acta Oecologica, 37: 230-238.
Armstrong R.H., Grant S.A., Common T.G. and Beattie M.M., 1997. Controlled grazing studies on nardus grasslands: effect of between tussock sward height and species of grazer on diet selection and intake. Grass and Forage Science, 52: 219-231.
Bakker E. and Olff H., 2003. Impact of different sized herbivores on recruitment oppurtunites for subordinate herbs in grasslands. Journal of Vegetation Science, 14: 465-474.
Bestelmeyer B.T., Moseley K., Shaver P.L., Sanchez H., Briske D.D. and Fernandez-Gimenez M.E., 2010. Practical guidance for developing state-and-transition models. Rangelands, 32: 23–30.
Golodets C. and Boeken B., 2006. Moderate sheep grazing in semiarid shrubland alters small-scale soil surface structure and patch properties. Catena, 65: 285-295.
Greenwood K.L. and McKenzie B.M., 2001. Grazing effects on soil physical properties and the consequences for pastures. A Review. Australian J. Experimental Agric., 41: 1231-1250.
Hamza M.A. and Anderson W.K., 2005. Soil compaction in cropping systems. a review of the nature, causes and possible solutions. Soil Tillage Research, 82: 121-145.
Haskel J.P., Ritchhie M.E. and Olff H., 2002. Fractal geometry predicts varying body size scalling relationships for mammal bird home ranges. Nature, 418: 527-530.
Koç A. and Gökkuş A., 1994. Güzelyurt köyü mera vejetasyonunun botanik kompozisyonu ve toprağı kaplama alanı ile bırakılacak en uygun anız yüksekliğinin belirlenmesi. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 18: 495-500.
Koç A., Erkovan H.I. ve Schacht W.H., 2013. Meralar için ekolojik alan tanımlama ve mera sağlığı sınıflama esasları. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül 2013, Konya, Bildiriler Kitabı: 598-605.
Li C., Hao X., Zhao M., Han G. and Willms W.D., 2008. Influence of historic sheep grazing on vegetation and soil properties of a desert steppe in Inner Mongolia. Agricultural Ecosystem Environment, 128: 109-116.
Milton S.J., Dean W.R.J. and Klotz S., 1997. Effects of small-scale animal disturbances on plant assemblages of seta-side land in Central Germany. J. Vegetation Science, 8: 45-54.
Rabotnov T.A., 1992. Fitotsenologiya (Phytocenology). Moskow Gos. Univ., Moskow.
Rose L., Hertel D. and Leuschner C., 2012. Livestock-type effects on biomass and nitrogen partitioning in temperature pastures with different functional-group abundance. Grass and Forage Science, 68: 386-394.
Yunusbaev U.B., Musina L.B. and Suyundukov Y.T., 2003. Dynamics of steppe vegetation under the effect of grazing by different farm animals. Russian J. Ecology, 34: 43-4