Sertaç TEKDAL, Enver KENDAL, Hüsnü AKTAŞ, Mehmet KARAMAN, Hasan DOĞAN, Sinan BAYRAM, Mehmet DÜZGÜN, Ahmet EFE

Biplot Analiz Yöntemi ile Bazı Makarnalık Buğday Hatlarının Verim ve Kalite Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Bu çalışma, yağışa dayalı olarak 2012–2013 ve 2013–2014 yetiştirme sezonlarında Diyarbakır’da yürütülmüş olup, verim ve kalite özellikleri üstün makarnalık buğday hatlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada beş kontrol çeşit ve 20 hat materyal olarak kullanılmıştır. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak kurulmuş ve tane verimi, hektolitre ağırlığı, bin tane ağırlığı, protein içeriği, irmik rengi ve SDS değeri incelenmiştir. Bileşik analiz sonucunda, genotip, yıl ve genotip x yıl interaksiyonlarında tüm özellikler yönünden önemli farklılıklar belirlenmiştir. Oluşturulan Biplot grafiğinde, hatların çoğu protein oranı, irmik rengi ve SDS değeri gibi kalite özellikleri yönünde yer alarak üstünlük göstermişlerdir. İki yıllık ortalamalara göre, gerek verim ve gerekse kalite yönünden üstünlük gösteren bazı hatlar, ilerde tescil aşamasında değerlendirilmek üzere bölge verim denemelerine alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Biplot, durum buğday, kalite

PDF

___

Aydın F., Koçak N. ve Dağ A., 1993. Bazı buğday çeşitlerinin bulgur kalitesinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Makarnalık Buğday ve Mamülleri Sempozyumu, 30 Kasım-3 Aralık, Ankara, s. 310-317
Kılıç H., 2003. Güneydoğu Anadolu Bölgesi koşullarında makarnalık buğday (Triticum turgidum ssp. durum) çeşitlerinin bazı tarımsal ve kalite özellikleri ile stabilitesi üzerine araştırmalar. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana
Nachit M.M., Baum M., Impiglia A., Ketata H., 1993. Studies on some grain quality traits in durum wheat grown in Mediterranean environments. Proceedings International Symposium on Durum Wheat Quality in the Mediterranean Region, Zaragoza, Spain, 181-187
Sayar M.S. ve Han Y., 2015. Determination of seed yield and yield components of grasspea (Lathyrus sativus L.) lines and evaluations using GGE Biplot analysis method. Tarım Bilimleri Dergisi - J. Agric. Sci., 21(1): 78-92
Sözen E. ve Yağdı K., 2005. Bazı İleri Makarnalık Buğday Hatlarının Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 19 (2): 69-81
Taghouti M., Gaboun F., Nsarellah N., Rhrib R., El-Haila M., Kamar M., Abbad-Andaloussi F., Udupa S.M., 2010. Genotype x environment interaction for quality traits in durum wheat cultivars adapted to different environments. African Journal of Biotechnology Vol. 9(21), pp. 3054-3062
Yan W., 2001. GGE biplot: a windows application for graphical analysis of multi-environment trial data and other types of two way data. Agron J 93:1111-1118
Yan W., 2002. Singular-value partitioning for biplot analysis of multienvironment trial data. Agron J 94: 990–996. doi:10.2134/agronj2002.9900
Yan W., Kang M.S., 2002. GGE Biplot Analysis: A graphical tool for breeders, geneticists, and agronomists. CRC Press, Boca Raton, FL, pp.288