Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Sakarya Koşullarında Doğal Epidemi Altında Sarı ve Kahverengi Pas Etmenlerine Karşı Reaksiyonlarının Belirlenmesi

Sakarya iklim özellikleri nedeniyle buğdayda pas hastalıklarının yoğun olarak görüldüğü bir yerdir. Pas hastalıkları verim ve kalitede önemli kayıplara neden olan fungal hastalıklardandır. Bu hastalıkların kimyasal mücadelesi mümkün olsa da, hem çevre ve insan sağlığı açısından hem de ekonomik ürün elde etmek için dayanıklı çeşit geliştirmek önemlidir. Bölgede yetiştirilen yeni buğday çeşitleri genellikle pas hastalıklarına karşı dayanıklı olarak bilinmektedir. Ancak, pas hastalığı etmenlerindeki ırk değişimleri, dayanıklılığın kırılmasına neden olmaktadır. 2014 yılında Avrupa’dan geldiği tahmin edilen “Warrior” sarı pas ırkı Sakarya’da tespit edilmiş ve dayanıklı olarak bilinen birçok çeşidin sarı pasa dayanıklılığının kırıldığı gözlemlenmiştir. Bu nedenle, Mısır Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nce yürütülmekte olan “Güney Marmara Bölgesi Ekmeklik Buğday Islah Araştırmaları” projesi kapsamında her yıl ekimi yapılan 136 tescilli ekmeklik buğday çeşidi 2014–2015 ve 2015–2016 ürün yıllarında doğal epidemi koşullarında sarı ve kahverengi pasa karşı test edilmiştir. 2014–2015 yılında sarı pasa karşı 91 çeşit dayanıklı, 25 çeşit hassas olarak bulunmuştur. Kahverengi pas ise gelişmemiştir. 2015–2016 ürün yılında ise sarı pasa 93, kahverengi pasa karşı ise 18 çeşit dayanıklı ve orta dayanıklı olarak tespit edilmiştir. Sarı ve kahverengi pasa karşı dayanıklı ve orta dayanıklı bulunan bu çeşitler ıslah projesi kapsamında dayanıklı çeşit geliştirme çalışmalarında ebeveyn olarak kullanılacaktır.
Anahtar Kelimeler:

Ekmeklik buğday, sarı pas

___

  • Alex Morgounov A.I., Akin B., Demir L., Keser M., Kokhmetova A., Martynov S., Orhan Ş., Özdemir F., Özseven İ., Sapakhova Z. and Yessimbekova M. 2015. Yield gain due to fungicide application in varieties of winter wheat (Triticum aestivum) resistant and susceptible to leaf rust. Crop & Pasture Science. doi: 10.1071/CP14158
  • Arslan Ü., Yağdı K. ve Aydoğan E. 2002. Bursa İli Ekolojik Koşullarında Buğday Kahverengi Pası (Puccinia recondita Roberge ex Desmaz. f.sp. tritici)’na Karşı Bazı Ekmeklik Buğdayların Reaksiyonları ve Verim Kayıplarının Belirlenmesi. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Derg., 16: 201-210
  • Demir L., Orhan Ş., Özseven İ., Canıgeniş G., Morgounov A., and Akın B. 2014. The Effect of Leaf Rust on Grain Yield and on Yield Traits in Spring Bread Wheat Varieties. International Mesopotamia Agriculture Congress, 22-25 September. Diyarbakır - Turkey
  • Hovmøller M.S., Walter S., Bayles R., Hubbard A., Flath K., et al. 2015. Replacement of the European wheat yellow rust population by new races from the centre of diversity in the near‐Himalayan region. Plant Pathology. doi: 10.1111/ppa.12433
  • Stubbs R.W., Prescott J.M., Saari E.E., and Dubin H.J. 1986. Cereal Disease Methodology Manual. CIMMYT. Mexico, 46 p
Biotech Studies-Cover
  • ISSN: 2687-3761
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1992
  • Yayıncı: TAGEM Journals
Sayıdaki Diğer Makaleler

Bazı Kışlık Nohut (Cicer arietinum L.) Hatlarında Bazı Tarımsal Karakterlerin ve Karakterler Arası İlişkilerin Belirlenmesi

Muammer TEKATLI, Cevdet KILINÇ, Mehmet Akif ÇINKIR

Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Sakarya Koşullarında Doğal Epidemi Altında Sarı ve Kahverengi Pas Etmenlerine Karşı Reaksiyonlarının Belirlenmesi

Lütfü DEMİR, Şinasi ORHAN, İzzet ÖZSEVEN, Gamze CANIGENİŞ

Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Verim ve Fenolojik Özelliklerinin Tane Doldurma Dönemindeki Kuraklık Stresine Tepkileri

Ramazan AYRANCI, Bayram SADE, Süleyman SOYLU

Kahramanmaraş Koşullarına Uygun Tane Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi

Nedim ACAR, Mehmet Fatih YILMAZ, Rukiye KARA

İleri Kademedeki Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Verim ve Kalite Parametreleri Yönünden Biplot Analiz Yöntemiyle İncelenmesi

Mehmet KARAMAN, Hüsnü AKTAŞ, Mahir BAŞARAN, İrfan ERDEMCI, Enver KENDAL, Sertaç TEKDAL, Sinan BAYRAM, Hasan DOĞAN, Belgizar AYANA

Haşhaş (Papaver somniferum L.) Yarım Diallel Melez Kombinasyonlarında Melezleme Başarısı ve Melez Tohum Verimlerinin Belirlenmesi

Levent YAZICI, Güngör YILMAZ

Nitelikli Saf Hatlardan Elde Edilen Silajlık Hibrit Mısır Çeşit Adaylarının Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Erkan ÖZATA, Halil KAPAR

Biplot Analiz Yöntemi ile Bazı Makarnalık Buğday Hatlarının Verim ve Kalite Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Sertaç TEKDAL, Enver KENDAL, Hüsnü AKTAŞ, Mehmet KARAMAN, Hasan DOĞAN, Sinan BAYRAM, Mehmet DÜZGÜN, Ahmet EFE

Bezelye (Pisum sativum L.) Genotiplerinin Bazı Fizikokimyasal Özellikleri Arasındaki İlişkiler

Reyhan KARAYEL, Hatice BOZOĞLU

Türkiye Ekmeklik Buğday Genotiplerinde Tescil Yılı ile Bitki Boyu, Çim Kını Uzunluğu ve Tane Verimi Arasındaki İlişkiler

Sinan BAYRAM, Ali ÖZTÜRK, Murat AYDIN