Osmanlı’da XVI. yüzyılın ikinci yarısında; “Celali İsyanları” özellikle köylerde yoğunluk kazanmıştı. Kanunî’nin son döneminde ortaya çıkan eşkıya, keşif hareketini II. Selim döneminde hızlandırmış, III. Murat döneminde Kanûn-ı kadimin bozulmasıyla, yoğunluklarını artırmıştı. III. Mehmet döneminde ise kanunsuzlukları ile yağmalarını buhrana dönüştürmüşlerdi. Bu sorunun ortadan kaldırılıp güvenliğin sağlanabilmesi için askerî, idari, adli tedbirler alınmıştı. Kolluğun takip ettiği eşkıya, sıkıştığında serbest tımarlara sığınarak her defasında kurtulabilmişti. Böylece tımar sahipleri, onların güçlenmesine imkân vermişlerdi. Ayrıca paralı askerlerin de eşkıyalığa girişmeleri askerî strateji ve taktikleri bilmeleri isyan ateşini körüklemişti. Kolluğun eşkıya ile baş etmesinde “savaş sanatında” mahir olanlar ile işsizler (suhteler) güruhunun, eşkıyanın insan kaynağını oluşturması, zorluklara neden olmuştu. Celâliler hakkında pek çok çalışmalar yapılmış olsa da “serbest tımarların” eşkıyalık olaylarının gelişip alevlenmesindeki yerine dair müstakil çalışmanın olmayışı bu konunun araştırılmasını gerektirmiştir. Divân-ı hümâyûnda serbest tımarlara sığınan eşkıya hakkındaki kararlar araştırıldığı için bu çalışmada ana kaynak olarak mühimme defterleri kullanılmıştır.