2020

İLGİLİ ANNE-BABA TUTUMLARI ve DİNDARLIK: ÜNİVERSİTELİ GENÇLER ÜZERİNDE AMPİRİK BİR ARAŞTIRMA

Bu araştırmanın konusu, ergenlik çağı gençlerinin dinî inanç ve davranış özellikleri ile anne-babalarının çocuklarına karşı ilgili olma durumları arasındaki ilişkiyi din psikolojisi açısından incelemektir. Bu bağlamda araştırmada öncelikle gençlerin dindarlık profilinin ve anne-babalarının ilgi düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada bir sonraki amaç ise örneklemin ortaya çıkan dindarlık profili ile anne-babalarının ilgi düzeyleri arasındaki ilişki ve etkileşimin tespit edilmesi ve bu ilişkinin dindarlığa bağlı olarak değişiklik gösterip göstermediğinin ortaya çıkarılmasıdır. Ayrıca araştırmada, gençlerin anne-babalarının ilgi düzeylerinin sosyo-kültürel ve demografik faktörlere göre bir farklılık gösterip göstermediğinin araştırılması da hedeflenmiştir. Araştırmanın amaçları doğrultusunda oluşturulan hipotezleri test etmek için SPSS 10.0 paket programı kullanılmış ve t-testi, korelasyon, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve scheffe testinden yararlanılmıştır. Dindarlık ve ilgili anne - baba tutumlarını iki ana değişken olarak kabul eden araştırmada ölçme aracı olarak "kişisel bilgi formu", "dindarlık ölçeği" ve "ana-baba ilgisi alt ölçeği" kullanılmıştır. Örneklem tarama yöntemi ve anket tekniği ile gerçekleştirilen araştırma sonucunda anne-baba ilgisi ile dindarlık, aile dindarlığı, sınıf, yaş ve gelir durumu gibi değişkenler arasında istatiksel olarak anlamlılık düzeyinde herhangi bir fark ve ilişki görülmezken fakülte, cinsiyet ve eğitim düzeyi ile anne-baba ilgisi arasında anlamlılık düzeyinde fark ve ilişki görülmüştür

CONCERNED PARENT ATTITUDES AND RELIGIOSITY: AN EMPIRICAL STUDY ON UNIVERSITY YOUTHS

The objective of this study is to examine the relationships between the religious beliefs and behavior properties of young, adolescent people with the levels of concern of parents with regard to their children in terms of the psychology of religion. To this end, firstly it was aimed to determine the religiosity profiles of youths as well as the levels of concern of parents. The next objective of the study was to determine the relationship and interaction between the religiosity profile put forth and the levels of concern of parents and to put forth whether this relationship changes with regard to religiosity or not. In addition, another objective of the study was to examine whether the levels of concern of parents changes with regard to socio-cultural and demographic factors or not. SPSS 10.0 package software was used to test the hypotheses of the study and t-test, correlation, single way variance analysis (ANOVA) and Scheffe test were carried out. Religiosity and the level of concern of parents were accepted as the two main variables and “personal information form”, “religiosity scale” and “level of concern subscale of parents” were used as measurement tools. At the end of the study whose sampling was carried out via scanning method and survey method, whereas no statistically significant difference was observed between the level of concern of parents and religiosity, class, age and income levels; various statistically significant differences were observed between the levels of concern of parents and faculty, gender and level of education

PDF

___

ALBAYRAK, Ahmet, “Ergenlerin Dini Gelişiminde Sevgi ve Korku Motifinin Etkinliği”, Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi (içinde), Ed. Hayati Hökelekli, Ankara Okulu Yay., Ankara, 2002.
AMATO, P.R. and KEİTH, B.,, Parental Divorce and Well-Being of Children: A meta- Analysis.Psychological Bulletin. Vol. 110, No:1, 1991, pp.26- 46.
ASLAN, Zeynüddin, “Sevgi Yoksunluğu ve Dini Davranış “( Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 1994.
BAHADIR, Abdülkerim, “Ergenlik Döneminde Dini Şüphe ve Tereddütler,” Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi (içinde), Ed. Hayati Hökelekli, Ankara Okulu Yay., Ankara, 2002.
BARETT, D.B. and JOHNSON,T.M., (Eds.), World Christian Database, “ Religions (Atheists/Agnostics) by Country” in World Christian Trends, William Carey Library, 2007,
http://www.worldchristiandatabase.org/wcd/esweb.asp?WCI=Res ults&Query=252.
BİLGİN, Beyza, İslȃm ve Çocuk, DİB Yay., 4. bsk., Ankara, 2000.
BİLİR, Şule- Arı, Meziyet, Dönmez, Necati vd. “Türkiye’nin 16 İlinde 4-12
Yaşları Arasındaki 50.473 Çocuğa Fiziksel Ceza Verme Sıklığı ve Buna İlişkin Problem Durumlarının İncelenmesi”, Aile ve Toplum, Aile Araştırma Kurumu Yayınları, S.1, Ankara, 1991, ss.57-69.
BJÖRKQVİST, Kaj- . HOLM, Nils G, “Parental Influence On Religiosity”, Presented at the Annual Meeting of the Society Study On Religion in Washington, DC, November 13-16,1986, Revision For This Volume,1995, PP.79-88.
BÜYÜKÖZTÜRK, Şener,Kılıç Çakmak, Ebru, Akgün, Özcan Erkan, Kradeniz, ŞİRİN, Demirel Funda, Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 13.bsk., Pegem Akademi Yay., Ankara, 2012, ss.12-15.
ÇELİK, Celaleddin, “Kentsel Dindarlık: Kentlilik Tecrübelerinde Farklılaşan dindarlıklar,” Ü.Günay-C.Çelik (Ed.), Dindarlığın Sosyo-Psikolojisi içinde, ss.81-111.
ÇERİK, Şule, “Ailelerin Gençlere Karşı Tutumları ve Gençlerin AilelerinTutumlarını Algılayışlarına Yönelik Üniversite Gençliği Üzerinde Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış Dergisi, S.1, C.2, 2002,ss.21-24.
DİNÇ, Ayşenur, “Ergenlerde Anne – Baba Tutumları ve Dini Yönelim” (2007),(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul,ss.92-95.
EKŞİ, Aysel, Çocuk, Genç ve Ana- Babalar, Bilgi Yay., Ankara, 1990. EKŞİ, Halil, “Din Eğitimi, Gençlik ve Kişilik”, Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi (içinde), Ed. Hayati Hökelekli, Ankara Okulu Yay., Ankara, 2002, ss.153-182.
El- Buharî, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail, (256/870), el-Cami’us-Sahih, C.I-VIII,El-Mektebetül İslȃmiyye, İstanbul, 1979.
ERDİL, Kemalettin, Aile Okulu, TDV Yay., Ankara, 1991.
Et-TİRMİZİ, Ebu İsa Muhammed b. İsa, (279/892), Sünen’üt-Tirmizi, C.I-V, Daru İhyai’t-Turasi’l Arabiyye, Beyrut, 1938 (1357).
EXLİNE, J. JULİE, Steffany, J. HOMOLKA, Joshua B., GRUBBS , “Negative Views of Parents and Struggles with God: An Exploration of Two Mediators,” Journal of Psychology & Theology 41 (3) 2013, pp. 200- 212.
GLOCK Charles Y.- STARK, Redney, Religion and Society in Tension, Chicago, 1965, pp.18-21.
GÜLERCE, Aydan, Türkiye’de Ailelerin Psikolojik Örüntüleri, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yay., İstanbul,1996, No:597.
HÖKELEKLİ, Hayati, “Gençlik ve Din İhtiyacı”, Milli Kültür Dergisi, S.50, Ankara, 1985, ss.87-89.
__________, “Ergenlik Döneminde Dini Şüpheler”, Din Öğretimi Dergisi, S..14, 1988, ss.73-82
__________, Din Psikolojisi, TDV Yay., Ankara, 1993.
__________, Çocuk, Genç, Aile Psikolojisi ve Din, DEM Yay., İstanbul, 2009.
IŞIK, B.- GÜVEN,Y. “Okul Öncesi Çocukların Aile İşlevlerinin İncelenmesi: Anne Açısından Aileye Genel Bakış”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Cilt 7, S. 3, 2007, ss. 1263-1300.
KAYA, Mevlüt, “İlköğretim ve Ortaöğretim Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlȃk Bilgisi Derslerine Karşı Tutumları”, OMÜİFD, S.12-13, 2001, s.60.
KAYIKLIK, H., Değişen Dünyada Birey, Din ve Dindarlık, Ü.Günay - C. Çelik (Ed.), Dindarlığın Sosyo-Psikolojisi içinde, Karahan Yayınevi, Adana,2006, ss.157-174.
KAYMAKCAN, Recep, “Değer Kavramı ve Gençlerin Dini Değerleri”, Eğitime Bakış Dergisi, S.18, 2010(6), ss.10-17.
KIMTER, N., “İlgili-Seven Anne-Baba Tutumları ile Din ve Dindarlık Arasındaki İlişki Üzerine,” Dini Araştırmalar Dergisi, Cilt 8, sayı,46, 2015, ss.9-45.
KIRCA, Ekrem,”Üniversite Öğrencilerinde Dinî İnançlarla İlgili Tutumların Yeri ve Önemi”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1996.
KÖKTAŞ, M. Emin, Türkiye’de Dini Hayat: İzmir Örneği, İşaret Yay., İstanbul, 1993.
KÖSE, Ali, Sekülerden Kutsala Yolculuk, A.Köse (Ed.), Sekülerizm Sorgulanıyor içinde, Ufuk Kitapları, İstanbul, 2002, ss.123-222.
________, Neden İslȃm’ı Seçiyorlar?, İz Yayıncılık, 3.bsk., İstanbul, 2012.
_______ - Ayten, Ali, Din Psikolojsi , Timaş Yay., 3.bsk., İstanbul, 2013.
KULA, N., Din ve Kimlik, Ayışığı Kitapları , İstanbul , 2001.
MCDONALD, Angie, et al., “Attachment to God and Parents: Testing the Correspondence vs.Compensation Hypotheses,” Journal of Psychology & Christianity 24 ( 1), 2005, pp. 21-28.
MEHMEDOĞLU, A.U., “Dindarlarda ve Dindar Olmayanlarda Kişilik Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma” (Yayınlanmamış Doktora Tezi) , M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1999.
MORGAN, Clifford T., Psikolojiye Giriş, Çevirenler. Hüsnü Arıcı ve Diğerleri, Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yay., Ankara, 1988.
MÜSLİM, Ebu’l Husayn Müslim b. El-Haccac el-Kuşeyrî, (261/875),Sahihi Müslim, C.I- V, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l Arabiyye, Beyrut, 1954 (1374).
NAJAM, Najma – BATOOL, Sidra, “Relationship between Perceived Parenting Style,Perceived Parental Acceptance- Rejection (PAR) and ONAY, Ahmet, Dindarlık Etkileşim ve Değişim, DEM Yay., İstanbul, 2004.
SİPAHİOĞLU, Şeyma, Ana-baba Tutumları ile Gençlerdeki Duygusal ve Davranışsal Bozukluklar Arasındaki İlişki, Ankara Üniversitesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2002.
TECİM, Erhan, Cezaevlerinde Dini Yaşantı ve Din Algısı: Konya Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya, 2006.
TÜRKDOĞAN, Orhan, “Kapitalistleşme Sürecinde Öğrenci Beklentileri”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, S.114, 1996.
ULUSOY, M. D.- Demir, N.Ö.- Baran, A. G., “Ebeveynin Çocuk Yetiştirme Biçimive Ergen Problemleri: Ankara İli Örneği”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 3, Sayı 3, 2005, ss. 367-384.
UYSAL, Veysel, Dini Tutum, Davranış ve Şahsiyet Özellikleri, MÜİFV Yay., İstanbul, 1996.
___________,”İslȃmi Dindarlık Ölçeği Üzerine Bir Pilot Çalışma,” İslȃmi Araştırmalar, VIII, sy.3-4, Ankara, 1995.
__________, Türkiye’de Dindarlık ve Kadın, Çamlıca Yay., İstanbul, 2003.
___________, “Gençlerde Empati Eğilimi, Anne–Baba Tutumları ve Dindarlık”, DEÜİFD’de yayınlanmak üzere olan bir çalışma, 2015.
YAPAREL, R., “Yirmi-Kırk Yaşlar Arasında Kişilerde Dini Hayat ile PsikoSosyal Uyum Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”(Yayınlanmamış Doktora Tezi), A.Ü., Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1987.
YAPICI, Asım, Ruh Sağılığı ve Din, Karahan Yay., Adana, 2007.
YAPICI, Şenay, “Türk Toplumunda Aile ve Eğitim İlişkisi”, Turkish Studies International Periodical For he Languages, Literature and History Turkish or Turkic Volume 5/4 Fall 2010, ss.1544-1570.
YAVUZER, Haluk, Çocuk ve Suç, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2001.
YÖRÜKOĞLU, Atalay, Çocuk Ruh Sağlığı, Özgür Yayın Dağıtım, 17.bsk., İstanbul, 1992.
_________, Gençlik Çağı, 10.bsk, Özgür Yayınları, İstanbul, 1998.
YÜCEDAĞ, Şebnem, “Ergenlik Dönemi Problemleri İle Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişki”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1994.