Dede Korkut'ta Halk Hukuku Unsurları

Dede Korkut Kitabı'nda örf-âdet hukuku yahut geleneksel halk hukuku (örfî hukuk) açısından oldukça çarpıcı örnekler bulunmaktadır. Bu örnekler Dede Korkut Hikâyelerinin sosyal düzenimiz için önemli hukukî prensipler içerdiğini göstermektedir. Bu nedenle Dede Korkut Kitabı, Türk hukuk tarihi için önemli bir kaynaktır. Ancak, bu konuyla ilgili yapılan çalışmalar yeterli değildir. Bu makalede, Dede Korkut Kitabı halk hukuku açısından ele alınmış ve incelenmiştir. Dede Korkut Kitabı'ndaki; Oğuz cemiyetinde suç sayılan davranışlar ve ceza hukuku, İslamiyet öncesi geleneksel bozkır cemiyetinde rastlanan hukukî durumlar ve devlet anlayışı ile ilgili hükümler tespit edilmiş ve örnekler eski Türk hukuku çerçevesinde değerlendirilmiştir. Ayrıca, Dede Korkut Kitabı'ndaki halk hukuku ile ilgili örnekler, modern hukukun kaynaklar arasında değerlendirilebilir. Bu makalede, Dede Korkut Kitabı'nda yer alan halk hukuku örnekleri ile modern hukuk arasındaki ilişkiler de değerlendirilmiştir

Elements of Customary Law (Traditional law) in the Book of Dede Korkut

The Book of Dede Korkut includes striking examples of customary law, in other words, traditional folk law. These examples show that Dede Korkut stories include very important legal principles for our social order. That is why the Book of Dede Korkut is considered significant for Turkish judicial history. However, the studies in this area are not adequate. In this paper, the Book of Dede Korkut is analyzed from the perspective of customary law. The paper defines and specifies the kinds of behaviours considered criminal in the Oghuz community and criminal law, the pre-Islamic legal situations in the traditional steppe community and the understanding of state administration. These examples are analyzed and evaluated within the framework of old Turkish law. In addition, the examples related to customary law in the Book of Dede Korkut can be regarded as the sources of contemporary law. This paper looks into the relations between the examples of customary law and contemporary law.

PDF

___

Akı, Erol (1989). Hukukun Temel Kavramları. İzmir: Aydın Yay.
Akıntürk, Turgut (2006). Hukuka Giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yay.
Bilge, Necip (1994). Hukuk Başlangıcı: Hukukun Temel Kavramı ve Kurumları. Ankara: Turhan Kitabevi.
Kafesoğlu, İbrahim (1977). Türk Milli Kültürü. Ankara: TKAE Yay.
Ergin, Muharrem (1970). Orhun Abideleri. İstanbul: MEB Yay.
_____ (2003). Dede Korkut Kitabı-İnceleme. İstanbul: Boğaziçi Yay.
Köprülü, Mehmet Fuat (2005). İslam ve Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları ve Vakıf Müessesesi. Ankara: Akçağ. Melikova, Me'sum (2001). "Dede Korkut Kitabında Hukukî Meseleler." Azerbaycan Şifahî Halk Edebiyatına Dair Tetgigler. C. X. Bakü: Seda Neşriyat. 40-51.
Nahya, Osman (1975). "İslam-Türk Hukuklarında Örf ve Âdetlerin Önemi.". TFAY, Belleten 1974. 105-106.
Önder, Ali Rıza (1976). "Geleneksel Halk Hukuku." Uluslar arası Türk Folklor Kongresi Bildirileri. C.IV. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. 226.
Sur, Musa (2008). Uluslararası Hukukun Esasları. İstanbul: Beta Basım Yay.