Kamu Sektöründe Kurumlar Arasında Bilgi Paylaşımı: Türkiye’deki Politika ve Yasal Düzenlemelere Yönelik Bir Değerlendirme

Bu çalışmanın amacı, kamu sektöründe kurumlar arasındaki bilgi paylaşımının ve kamu sektörünün bilgi paylaşım süreçlerinin Türkiye’deki politika ve yasal düzenlemeler içindeki yeri ve sınırlılıklarına yönelik bir değerlendirmeyi ortaya koymaktır. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda 1982-2021 yılları arasındaki döneme yönelik olarak Türkiye’de kamu sektörü bilgisinin paylaşımında uygulamaları belirleyen politika ve yasal düzenlemeler incelenmiştir. İncelenen politika ve yasal düzenleme metinlerindeki maddeler kurumlar arası bilgi paylaşımındaki unsurlara göre gruplanarak değerlendirilmiştir. Türkiye’de bilgi edinme süreçlerine yönelik yasal zemin 1982 Anayasası kapsamında oluşmaya başlamıştır. 2000 yılından sonra bilgi güvenliğinin sağlanması ve kişisel verilerin korunması çerçevesinde oluşturulan politika belgeleri ve yasal mevzuatta artış tespit edilmiştir. Türkiye’de son dönemde ise bilgi paylaşımının güvenli bir şekilde yapılması ve kişisel verilerin korunması ile ilgili uygulamaların geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar hız kazanmıştır. Diğer yandan incelenen mevzuatta kurumlar arası bilgi paylaşımının finansman ve kaynak desteği ile ilgili konularının daha az yer aldığı anlaşılmıştır. Çalışmada ulaşılan sonuçlar, bilginin stratejik bir değer olarak görülmesine yönelik farkındalığın arttığını göstermiştir. Ancak bilgi paylaşımının usul ve esaslarını belirlemeye yönelik oluşturulan politika ve yasal mevzuatın uygulamada eksikliklerinin olduğunu göstermektedir. Türkiye’de tüm kamu kurumları arasında standart bir uygulama sağlayacak etkili ve sınırları hukuki olarak belirlenmiş bir politika metni veya bilgi paylaşım modeline ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir. Çalışma özgün değer olarak Türkiye’de kamu kurumları arasında bilgi paylaşımının kapsamını belirleyen yasal düzenleme ve politika belgelerindeki uygulamalara ilişkin bütüncül bir bakış açısı sunmaktadır.

Information Sharing among the Public Sector Organisations: An Evaluation of Policy and Legal Regulations in Turkey

The purpose of this study is to evaluate the role and constraints of inter-organizational information sharing processes related to public sector within the framework of policies and legal regulations in Turkey. This study employed document analysis. The policies and legal regulations that determine the practices related to sharing public sector information in Turkey for the period between 1982 and 2021 were investigated. The acts and articles in the policies and legal regulations were grouped and evaluated according to inter-organizational information sharing components described in the literature. The legal basis for information acquisition processes in Turkey began to be formed within the scope of the 1982 Constitution. The policy documents and legal regulations created within the framework of ensuring information security and protecting personal data have increased in Turkey since 2000. Recently in Turkey, studies on the providing security of information sharing and the development of practices related to the protection of personal data have gained momentum. On the other hand, it has been pointed out that the issues related to inter-institutional information sharing, and financial support are less included in the reviewed legislations. The study demonstrates the increased recognition of information as a strategic value in legislations and policy documents in Turkey. However, the policy and legal regulations created to determine the procedures and principles of information sharing have deficiencies in practice. It has been detected in the study that there is a need for an effective and legally defined policy text or information sharing model that will provide a standardized practices among the public organizations in Turkey. The study presents a holistic perspective on the practices in legal regulations and policy documents that determine the scope of information sharing among public institutions in Turkey as originality value.

___

  • Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun. (1984). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 18365, 7 Nisan 1984
  • Adlî Sicil Kanunu. (2005). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 25832, 1 Haziran 2005
  • Akyıldız, F. ve Demir, F. (2011). Beşinci yılında bilgi edinme hakkı: Uşak ili örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 588-612
  • Atabakhsh, H., Larson, C., Petersen, T., Violette, C. ve Chen, H. (2004). Information sharing and collaboration policies within government agencies. Chen, H., Moore, R., Zeng, D.D., Leavitt, J. (ed.) Lecture Notes in Computer Science içinde (cilt 3073, 467-475). Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-540-25952-7_37
  • Ayten, A. M. ve Dede, O. M. (2003, 16-18 Ekim). Kalkınma planlarında ulaşım politikaları hedefler ve önceliklerinin uygulanmasına ilişkin bir değerlendirme [Bildiri sunumu]. Ulaştırma Politikaları Kongresi, Ankara
  • Bilgi Edinme Hakkı Kanunu. (2003). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 25269, 24 Ekim 2003
  • Bilgi ve İletişim Güvenliği Tedbirleri Genelgesi. (2019). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 30823, 6 Temmuz 2019
  • Civelek, Ö. D. ve Aşık, Ö. (2011). Kamu sektörü bilgisini paylaşımı ve yeniden kullanımı. Devlet Planlama Teşkilatı Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı. https://www.sbb.gov.tr/wp- content/uploads/2018/11/KamuSektoruBilgisininPaylasimiveYenidenKullanimi.pdf
  • Dawes, S. S. (1996). Interagency information sharing: Expected benefits, manageable risks. Journal of Policy Analysis and Management, 15(3), 377-394. https://doi.org/10.1002/(SICI)1520-6688(199622)15:3<377::AID-PAM3>3.0.CO;2-F
  • Dawes, S. S., Cresswell, A. M. ve Pardo, T. A. (2009). From “need to know” to “need to share”: Tangled problems, information boundaries, and the building of public sector knowledge networks. Public Administration Review, 69(3), 392-402. https://doi.org/10.1111/j.1540-6210.2009.01987_2.x
  • Deloitte. (2013). Market assessment of public sector information. Department For Business Innovation & Skills. Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu. (1983). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 18210, 3 Kasım 1983
  • Eken, M. (2006). Yönetimde şeffaflık: Teori – uygulama. Sakarya Yayıncılık.
  • Eroğlu, Ş., Çakmak, T. ve Külcü, Ö. (2015). Kurumlararası bilgi paylaşımı ve birlikte çalışabilirlik esasları. Fahrettin Özdemirci, Nevzat Özel, Tolga Çakmak, Zeynep Akdoğan ve Bahattin Yalçınkaya (editör). e-BEYAS 2015 Sempozyumu: Kurumsal Belleklerin Geleceği: Dijitalleştirme-Elektronik Arşiv-Elektronik Belge Yönetimi Bildiriler. içinde (s.155-162). Ankara: Ankara Üniversitesi BEYAS Koordinatörlüğü.
  • Eroğlu, Ş. (2018). Açık devlet ve açık devlet uygulamaları: Türkiye'de kamu kurumlarına yönelik bir değerlendirme. DTCF Dergisi, 58(1), 462-495.
  • Eroğlu, Ş. (2020). Regulations on access to government information and impacts on open government: A case of Turkey. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 8(1), 43-65. https://doi.org/10.14782/marmarasbd.712293
  • Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. (1951). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 7981, 5 Aralık 1951
  • Gil-Garcia, J. R. ve Sayogo, D. S. (2016). Government inter-organizational information sharing initiatives: Understanding the main determinants of success. Government Information Quarterly, 33(3), 572-582. https://doi.org/10.1016/j.giq.2016.01.006
  • Gizlilik Dereceli Belgelerde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. (2022). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 31821, 26 Nisan 2022
  • Graham, F. S., Gooden, S. T. ve Martin, K. J. (2016). Navigating the transparency–privacy paradox in public sector data sharing. The American Review of Public Administration, 46(5), 569-591. https://doi.org/10.1177/0275074014561116
  • Güçlü, N. ve Sotirofski, K. (2006). Bilgi yönetimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 351-373.
  • İçişleri Bakanlığı. (2020). Veri paylaşımı kurulu yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete, Sayı: 31207, 8 Ağustos 2020
  • İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun. (1985). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 18675, 23 Şubat 1985
  • Jing, F. ve Pengzhu, Z. (2009). A field study of G2G information sharing in Chinese context based on the layered behavioral model. 42nd Hawaii International Conference on System Sciences, 1-13. https://doi.org/10.1109/HICSS.2009.12
  • Kamu Malî Yönetimi Ve Kontrol Kanunu. (2003). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 25326, 24 Aralık 2003
  • Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Akademik.
  • Karlsson, F., Frostenson, M., Prenkert, F., Kolkowska, E. ve Helin, S. (2017). Inter-organisational information sharing in the public sector: A longitudinal case study on the reshaping of success factors. Government Information Quarterly, 34(4), 567-577. https://doi.org/10.1016/j.giq.2017.10.007
  • Kipchirchir, Y. P. (2014). Data sharing among selected government institutions in Kenya. [Doktora tezi, University of Nairobi]. College of Biological and Physical Sciences School of Computing and Informatics. http://erepository.uonbi.ac.ke/bitstream/handle/11295/90235/Yego_Data%20Sharing%20Among%20Selected%20Government%20Institutions%20in%20Kenya.pdf?sequence=4&isAllowed=y
  • Kişisel Verilerin Korunması Kanunu. (2016). T. C. Resmî Gazete, Sayı: 29677, 7 Nisan 2016
  • Lu, X. (2007). Distributed secure information sharing model for e-government in China. In Eighth ACIS International Conference on Software Engineering, Artificial Intelligence, Networking, and Parallel/Distributed Computing, 3, 958-962. https://doi.org/ 10.1109/SNPD.2007.477
  • Majchrzak, A. ve Jarvenpaa, S. L. (2010). Safe contexts for interorganizational collaborations among homeland security professionals. Journal of Management Information Systems, 27(2), 55-86. https://doi.org/10.2753/MIS0742-1222270202
  • McDougall, K., Rajabifard, A. ve Williamson, I. P. (2005). What will motivate local governments to share spatial information?. Proceedings of SSC 2005 Spatial Intelligence, Innovation and Praxis: The National Biennial Conference of the Spatial Sciences Institute
  • Official Journal of the European Union. (2003). Directive 2003/98/EC of the European Parliament and of the Council on the re-use of public sector information. https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2003:345:0090:0096:en:PDF
  • Özdemirci, F. (2008). Government records and records management: Law on the right to information in Turkey. Government Information Quarterly, 25(2), 303-312. https://doi.org/10.1016/j.giq.2006.07.017
  • Papapavlou, G. (2000). Public sector information initiatives in the European Union. Third International Congress UNESCO Headquarter. http://osint.pbworks.com/f/Infoethics%202000.pdf#page=104
  • Pardo, T. A., Gil-Garcia, J. R. ve Burke, G. B. (2008). Building response capacity through cross-boundary information sharing: The critical role of trust. Center for Technology in Government.
  • Pollock, R. (2008). The economics of public sector information. Cambridge Working Papers in Economics içinde (CWPE0920). University of Cambridge. https://doi.org/10.17863/CAM.5635
  • Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. (2020). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 31151, 10 Haziran 2020
  • T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2006). Bilgi toplumu stratejisi (2006-2010). http://www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/BT_Strateji/Diger/060500_BilgiToplumuStratejisi.pdf
  • T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. (2004). e-Dönüşüm Türkiye projesi kısa dönem eylem planı 2003-2004. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/Yayinlar/040900_KDEPKitapcik.pdf
  • T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. (2005). Kamu bilgi ve iletişim teknolojisi projeleri hazırlama kılavuzu. https://www.sbb.gov.tr/wp- content/uploads/2022/08/Kamu_Bilgi_ve_Iletisim_Teknojisi_Projeleri_Hazirlama_Kilavuzu.pdf
  • T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2006). Dokuzuncu kalkınma planı 2007-2013. https://www.metu.edu.tr/system/files/kalkinma.pdf
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2012). E-dönüşüm Türkiye projesi birlikte çalışabilirlik esasları rehberi. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wp-content/uploads/2014/04/Birlikte_Calisabilirlik_Esaslari_Rehberi_2.1.pdf
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Bilgi toplumu stratejisinin yenilenmesi projesi. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wp-content/uploads/2022/01/ihtiyac_tespiti_ve_oneriler_raporu-1.pdf
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu kalkınma planı 2014-2018. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf
  • T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı. (2016). 2016-2019 Ulusal e-Devlet stratejisi ve eylem planı. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/Swkoy+2016-2019-Ulusal-e-Devlet-Stratejisi-ve-Eylem-Plani.pdf
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 17863, 9 Kasım 1982
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi. (2020). Bilgi ve iletişim güvenliği rehberi. https://cbddo.gov.tr/SharedFolderServer/Genel/File/bg_rehber.pdf
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi. (2021). Ulusal yapay zekâ stratejisi 2021-2025. https://cbddo.gov.tr/SharedFolderServer/Genel/File/TR-UlusalYZStratejisi2021-2025.pdf
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On birinci kalkınma planı 2019-2023. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu. (1970). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 13409, 26 Ocak 1970
  • Türkiye İstatistik Kanunu. (2005). T.C. Resmî Gazete, Sayı: 25997, 18 Kasım 2005
  • Vickery, G. ve Wunsch-Vincent, S. (2006). Digital broadband content: Public sector information and content. OECD. https://www.ifap.ru/library/book066.pdf
  • Vuckovic, R. M., Kanceljak, I. ve Juric, M. (2021). Is it time for new data governance?. 44th International Convention on Information, Communication and Electronic Technology (MIPRO), 1483-1489. https://doi.org/10.23919/MIPRO52101.2021.9597161
  • Wang, F. (2018). Understanding the dynamic mechanism of interagency government data sharing. Government Information Quarterly, 35(4), 536-546. https://doi.org/10.1016/j.giq.2018.08.003
  • Yang, T. M. ve Maxwell, T. A. (2011). Information-sharing in public organizations: A literature review of interpersonal, intra-organizational and inter-organizational success factors. Government Information Quarterly, 28(2), 164-175. https://doi.org/10.1016/j.giq.2010.06.008