Tanrıyı Oynamak: Kant Etiğinin Kritiği

Pretending God: Critique of Kant's Ethics

Due to his theory of deontological ethic, Kant is regarded, in the history of philosophy, as one of the cornerstones of ethics, and it is said, as a rule, that he has an original theory of ethics in that he posited the idea of free and autonomous individual. However, when dug deeper into Kant"s ethics, and also if it is exactly compared with theological ethic, it is clearly seen that all he has accomplished was to make a copy of the theological ethic and to use such secular terms as reason, conscience, good will, moral law, categorical imperative, universalizability, summum bonum, ethico-civil state/universal religion of mere reason as a substitute for such key terms of religious ethics as God, prophet, for God"s sake, the Golden Rule, Divine command, Heaven, Kingdom of God without modifying the wording, content and logic of theological ethics. So, the notion of a subject or reason which pretends to be God has no sign of originality

___

Aydın, M. (1991). Kant'ta ve Çağdaş İngiliz Felsefesinde Tanrı-Ahlak İlişkisi. Ankara: T.D.V. Yayınları.
Billington, R. (1997). Felsefeyi Yaşamak: Ahlak Düşüncesine Giriş (çev. A. Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Buber, M. (2013). Tanrı Tutulması (çev. A. Tüzer). Ankara: Lotus Yayınevi.
Castoriadis, C. (1993). Dünyaya, İnsana ve Tabiata Dair (çev. H. Tufan). İstanbul: İletişim Yayınları.
Cevizci, A. (2014). Etik: Ahlak Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları
Derrida, J. (2011). İnanç ve Bilim. Din (ed. J. Derrida & G. Vattimo, çev. D. Kundakçı & M. E. Özcan). Ankara: Dost Kitabevi.
Foucault, M. (2005). Özne ve İktidar (çev. I. Ergüden & O. Akınhay). İs- tanbul: Ayrıntı Yayınları.
Frankena, W. (2007). Etik (çev. A. Aydın). Ankara: İmge Kitabevi.
Gündoğdu, H. (2003). Çağdaş Felsefede Ateistlerin Dine Yönelttiği Eleştiriler. Basılmamış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi SBE.
Habermas, J. (2003). İnsan Doğasının Geleceği (çev. K. H. Ökten). İstanbul: Everest Yayınları.
Horkheimer, M. (1994). Akıl Tutulması (çev. O. Koçak). İstanbul: Metis Yayınları.
Horkheimer, M. & Adorno, T. W. (1995). Aydınlanmanın Diyalektiği I (çev. O. Özügül). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Kant, I. (1995). Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi (çev. İ. Kuçuradi). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
Kant, I. (2004). Yaşamın Anlamı (ed. Wolfgang Kraus, çev. G. Uyanık & A. Sarı). İstanbul: Birey Yayınları.
Kant, I. (2007). Ethica: Etik Üzerine Dersler (çev. O. Özügül). İstanbul: Pencere Yayınları.
Kant, I. (2008). Pratik Usun Eleştirisi (çev. İ. Z. Eyüboğlu). İstanbul: Say Yayınları.
Kant, I. (2009). Religion Within the Bounds of Bare Reason (trans. W. S. Pluhar). Cambridge: Hackett Publishing Company.
MacIntyre, A. (2001). Ethik'in Kısa Tarihi (çev. H. Hünler & S. Z. Hünler). İstanbul: Paradigma Yayınları.
Menzer, P. (2007). Paul Menzer: Giriş (1924). İ. Kant. Ethica: Etik Üzerine Dersler. İstanbul: Pencere Yayınları.
Nietzsche, F. (1995). Deccal: Hristiyanlığa Lanet (çev. O. Aruoba). İstanbul: Hil Yayınları.
Nietzsche, F. (2001). Ahlakın Soykütüğü (çev. A. İnam). İstanbul: Yorum Yayınevi.
Nietzsche, F. (2003). Şen Bilim (çev. L. Özşar). Bursa: Asa Kitabevi.
Popper, K. R. (2008). Açık Toplum ve Düşmanları II (çev. H. Rızatepe). İstanbul: Liberte Yayınları.
Rorty, R. (1995). Olumsallık, İroni ve Dayanışma (çev. M. Küçük & A. Tür- ker). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Russell, B. (1998). Sorgulayan Denemeler (çev. N. Arık). Ankara: Tübitak Yayınları.
Tan, N. (2015). İmana Yer Açmak: Immanuel Kant'ın Bilgi ve İman Felsefesi. İstanbul: İz Yayıncılık.
Wagner, P. (2005). Modernliğin Sosyolojisi (çev. M. Küçük). İstanbul: Ay- rıntı Yayınları.
Öz: Felsefe tarihinde Kant, geliştirdiği ödev ahlakı görüşüyle ahlak
felsefesinin temel yapı taşlarından birisi olarak kabul görmüş ve
özellikle insanı özgür ve özerk bir varlık kılması bakımından onun
özgün bir ahlak felsefesi ortaya koyduğu çoğunlukla dillendirilmiş
tir. Ne var ki, Kant"ın ahlak görüşü daha derin ve ayrıntılı bir anali
zin konusu yapıldığında ve titiz bir biçimde dini etikle mukayesesi
gerçekleştirildiğinde görülecektir ki, onun başardığını söyleyebile
ceğimiz tek şey, dini etiği kopyalamak, dini etiğin biçimine, içeri
ğine ve mantığına dokunmadan Tanrı, peygamber, Tanrının rızası,
Altın Kural, ilahi buyruk, cennet, Tanrının krallığı gibi anahtar te
rimlerin yerine akıl, vicdan, iyi niyet, ahlak yasası, koşulsuz buyruk,
evrenselleştirilebilirlik, en yüksek iyi, etik devlet/evrensel saf akıl
dini gibi seküler kavramlar koymaktır. Tanrının yerini dolduran ve
Tanrıyı oynayan bir özne/akıl düşüncesi ise, ne kadar özgürlüğü ve
özerkliği tesis ederse etsin, hiçbir biçimde özgün sayılabilecek bir
özellik arz etmemektedir.
Anahtar Kelimeler: Fenomenoloji, öz, saf bilinç, fenomenolojik in- dirgeme, epoche.