Sosyolojik teoriler bağlamında yapısalcı analizin imkânı ve sınırlılıkları

Modern sosyal bilimlerde merkezi konumdaki özerk özne nosyonu Yapısalcılık tarafından, özne yerine yapıyı koymak suretiyle ciddi bir sarsıntıya uğratılmıştır. Yapısalcılık modern düşüncenin özelliklerinden olan evrimci tarih eleştirisine de çok ciddi katkılar sunmuştur. Yapısalcılığın özne eleştirisi radikalleştirilmek suretiyle post-yapısalcılığa taşınmıştır. Post yapısalcılık bilimsel teorileştirme suretiyle anlamın çoğulluğunun ve yaşamın çeşitliliğinin bastırıldığını iddia eder. Post-yapısalcılık anlamların oyununa ve çoğulluğa vurgu yapmak suretiyle kültürel sistemlerin anlamı sorununun çözümüne katkıyı hedefler. Foucoult söylem ve iktidar arasındaki ilişkiyi ortaya koyarak modernitenin bireyleri nasıl bir tahakküm nesnesine dönüştürdüğünü açığa çıkarır.

The possibility and the limits of the structuralist analysis in the context of the sociological theories

The concept of subject representing the central position in the modern social sciences has been criticized seriously by the structuralism, putting the structure instead of the subject. In addition to this, the structuralism has criticized the understanding of evolutionist history which is from the basic features of the modern thought. The criticism of subject in the structuralism have been transformed to the post- structuralism, by making it more radical. The post-structuralism claims that the plurality of the meaning and the diversity of the life are compressed by the scientific theorizing. The post-structuralism aims to contribute solving the problems of the meaning of the cultural systems, emphasizing the playings of the meanings and the plurality. Demonstrating the relation between the discourse and the power, Foucoult discovers how the modernity transforms the individuals object of domination.

___

  • Avtomova, Natalia, “Fransız Yapısalcılığı: Yöntem Bilimsel Birkaç Not”, Yapısalcılık Üstüne, der. & çev. Oğuz Özügül, De Yayınları, İstanbul 1985.
  • Bayrav, Süheyla, Yapısal Dil Bilim, Multilingual, İstanbul 1998.
  • Benton, Ted & Ian Craib, Sosyal Bilim Felsefesi, çev. Ümit Tatlıcan & Bervan Binay, Sentez Yayıncılık, İstanbul 2008.
  • Best, Steven & Douglas Kellner, Post Modern Teori, çev. Mehmet Küçük, Ayrıntı Yayınları, İstanbul 1998.
  • Cantor, Norman F., Twentieth-Century Culture: Modernism to Deconstruction, Peter Lang, New York 1988.
  • Cevizci, Ahmet, Paradigma Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul 2005.
  • Culler, Jonathan, Saussure, Çev. Nihal Akbulut, Afa Yayınları, İstanbul 1985.
  • Culler, Jonathan, “Structuralism’’.Routledge Encyclopedia of Philosophy, ed. Edward Craig, Routledge, London & New York 1998.
  • Çiğdem, Ahmet, Aydınlanma Düşüncesi, İletişim Yayınları, İstanbul 1997.
  • Foucault, Michel, Dicipline And Punish, Vintage Books, New York 1979.
  • Giddens, Anthony, Sosyal Teorinin Temel Problemleri, çev. Ümit Tatlıcan, Paradigma Yayınları, İstanbul 2005.
  • Abdulbaki Güçlü vd., Felsefe Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara 2002.
  • Hekman, Susan, Bilgi Sosyolojisi ve Hermeneutik, çev. Hüsamettin Arslan & Bekir Balkız, Paradigma Yayınları, İstanbul 1999.
  • Hollinger, Robert, Postmodernizm ve Sosyal Bilimler, çev. Ahmet Cevizci, Paradigma Yayınları, İstanbul 2005.
  • Kuhn, Thomas S., Bilimsel Devrimlerin Yapısı, çev. Nilüfer Kuyaş, Alan Yayınları, İstanbul 1995.
  • Küçükalp, Kasım, Nietzsche ve Postmodernizm, Paradigma Yayınları, İstanbul 2003.