MUHAMMET FATİH KILIÇ

1412

İbni Sina'nın hudis yorumu

Bu makalede, Tanrı-âlem ilişkisi bağlamında ortaya çıkan ve âlemin varlık kazanmasının zamansallıkla olan irtibatını konu edinen hudûs kavramı, İbn Sînâ açısından ele alınmıştır. İbn Sînâ, ontolojisinde yer alan ay-üstü ve ay-altı âlem tasnifiyle irtibatlı olarak iki tür hudûsa yer verir. Ay-üstü âlemde yer alan akıllar, nefis ve cisimleriyle birlikte felekler, göksel hareket ve bu hareketle varlık kazanan zaman, zâtî hudûsun konusudur. Zâtî hudûsa konu olan varlıklar,zamansal anlamda ezelîdir. Onların nihai anlamda varlık nedeni olan Tanrı ile aralarında zaman yoktur. Ay-altı âlemi oluşturan ve mevcudiyet kazanmasında maddenin aracılık ettiği oluş-bozuluşa konu cisimler, bu cisimlerin muhtelif hareketleri ve bu hareketlerin oluşturduğu zaman ise zamansal hudûsun konusu oluşturur.

Avicenna's interpretation of hudütd

In this article, I shall deal with the concept of hudūth (origination) as contextualized by Avicenna, which emerges in the context of relation between God and the world, while relating the coming into existence of the world with temporality. Avicenna discusses that there are two kinds of origination according to his classification of the celestial and sublunary world in ontology.Rational beings, celestial souls and bodies, heavenly motion and time depend on this motion are known as essential coming into existence (hudūth dhātī). These things are eternal from the point of view of temporality. There is no time difference between them and God who is the ultimate cause of them. The sublunary world consists of matter and bodies of generation and corruption. The various movements of these bodies and the time that depends on the movements are of the topic:temporal coming into existence (hudūth zamānī).
PDF

___

Alousî, H. M., The Problem of Creation in Islamic Thought, Bağdat, The National Printing and Publishing Co., 1968.

Aristoteles, Fizik, çev. Saffet Babür, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2005.

Atay, Hüseyin, Fârâbî ve İbn Sînâ’ya Göre Yaratma, Ankara, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 1974.

Clark, Gordon H., “The Theory of Time in Plotinus”, The Philosophical Review, c. LIII, No. 4, Temmuz 1944, ss. 337-358.

Craig, William L., The Kalam Cosmological Argument, London, Macmillan, 1979.

Cushman, Robert E., “Greek and Christian Views of Time”, The Journal of Religion, c. XXXIII, No. 4, Ekim 1953, ss. 258-261.

Cürcânî, Seyyid eş-Şerîf, Kitâbü’t-ta‘rîfât, thk. Muhammed Abdurrahmân el-Mer‘aşlî, Beyrût, Dârü’n-Nefâis, 2003.

Fârâbî (?), Da’avâ kalbiyye, Haydârâbâd, Dârü’l-Me‘ârifi’l-Osmâniyye, 1349.

Fârâbî, Ârâu ehli’l-medîneti’l-fâdıla, thk. El-Kudüs li’d-Dirâsât ve’l-Buhûs, Kâhire, El-Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Turâs, t.y.

Fârâbî, et-Ta’likât, Haydârâbâd, Matba’at-ü Meclîs-i Dâireti’l-Me’arifi’l- Osmâniyye, 1346.

Fârâbî, Kitâbü’l-cem’ beyne ra’yeyi’l-hakîmeyn Eflâtûn ve Aristûtâlis, (el- Mecmû’, Mısır, Matba’atü’l-Adenî, 1907 içinde).

Fârâbî, Uyûnü’l-mesâil, (el-Mecmû’ Mısır, Matb’atü’l-Adenî, 1907 içinde).

Fazlur Rahman, “Ibn Sînâ’s Theory of God-World Relationship”, God And Creation An Ecumenical Symposium, Ed. David B. Burrel & Bernard McGinn, Notre Dame, University of Notre Dame Press, 1990, ss. 38-55.

Fazlur Rahman, “The Eternity of the World and the Heavenly Bodies in Post-Avicennan Philosophy”, Essays on Islamic Philosophy and Science, ed. George F. Hourani, Albany, State University of New York Press, 1975, ss. 222-237.

Gazâlî, Felsefenin Temel İlkeleri (Makâsıdü’l-felâsife), çev. Cemâleddin Erdemci, Ankara, Vadi Yayınları, 2002.

Gazâlî, Tehâfütü’l-felâsife, Beyrût, Dârü’l-Meşrik, 1986.

İbn Sînâ, el-Hudûd, Farsçaya çev. Muhammed Mehdi Füladvend, Tahran, Encümen-i Felsefe-i İran, 1979.

İbn Sînâ, el-İşârât ve’t-tenbîhât, thk. Süleymân Dünyâ, Kâhire, Dâru’l- Ma’ârif, t.y.

İbn Sînâ, el-Mebde’ ve’l-Meâd, thk. A. Nûrânî, Tahrân, Müessese-i Mutâl’ât-i İslâmî, 1363.

İbn Sînâ, el-Mübâhasât, thk. Muhsin Bîdârfer, Kum, İntişârât-ı Beydâr, 1423.

İbn Sînâ, en-Necât, nşr. Mürtezâ, Tahrân, el-Mektebetü’l-Murtezaviyye, 1364.

İbn Sînâ, eş-Şifâ’, el-İlâhiyyât, nşr. G. C. Anawati & Saîd Zâyid, Kâhire, 1960.

İbn Sînâ, eş-Şifâ’, et-Tabî‘iyyât: (1) es-Semâ‘u’t-tabî‘î, nşr. Saîd Zâyid & İbrâhim Medkûr, Kâhire, el-İdâretü’l-’Âmme li’s-Sekâfe, 1983.

İbn Sînâ, et-Ta‘lîkât, thk. Abdurrahman Bedevî, Tahran, Mektebü’l- İ‘lâmi’l-İslâmî, 1404.

Janssens, Jules L., An Annotated Bibliography on İbn Sînâ (1970-1989), Leuven, Leuven University Press, 1991.

Kâdî Abdülcebbâr, Şerhu’l-Usûli’l-Hamse, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî, Beyrut, 2001.

Kılıç, M. Fatih, “İbn Sînâ’nın Kelâmcıların Hudûs Görüşüne Yönelttiği Eleştiriler”, Dîvân Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, c. 15 sy. 28 (2010/1), ss. 15-34.

Mâcit, Muhittin, İbn Sînâ’da Doğa Felsefesi ve Meşşâî Gelenekteki Yeri, İstanbul, Litera Yayıncılık, 2006.

Marmura, Michael E., “Avicenna and the Kalâm”, Zeitschrift für Geschichte der Arabisch-Islamischen Wissenschaften, ed. Fuat Sezgin, sy. 7, Frankfurt, Institute für Genschichte der Arabisch- Islamischen Wissenschaften, 1991-1992, ss. 172-215.

Marmura, Michael E., “Avicenna on Casual Priority”, Islamic Philosophy and Mysticism, ed. P. Morewedge, Delmar & New York, Caravan Books, 1981, ss. 65-83.

Shayegan, Yegane, Avicenna on Time, Basılmamış Doktora Tezi, Harvard University, 1986.
Beytulhikme An International Journal of Philosophy-Cover
  • ISSN: 1303-8303
  • Başlangıç: 2011
  • Yayıncı: Mustafa Çevik
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Al-Ghazālī's Philosophical Theology Frank Griffel, Oxford & New York: Oxford University Press, 2009 xiii + 408 Sayfa. ISBN 978-0-19-533162-2

MUHAMMET FATİH KILIÇ

Michel Foucault'nun ahlâk anlayışı

Kamuran GÖDELEK

İbni Sina'nın hudis yorumu

MUHAMMET FATİH KILIÇ

Sosyolojik teoriler bağlamında yapısalcı analizin imkânı ve sınırlılıkları

İBRAHİM KESKİN

Beyânî ve Burhânî epistemolojilerin yöntem tartışmaları açısından incelenmesi

İLYAS ALTUNER

İbni Sina'nın hudis yorumu

Muhammet Fatih KILIÇ

Michel Foucault'nun ahlâk anlayışı

Kamuran GÖDELEK

Ben Neyim?

Şahabettin YALÇIN

Metaphysical presuppositions of modern science

Ernest Wolf GAZO