Kamil USLU, İlyas SOZEN, A. Alkan CELİK, A. Alkan ÇELİK

ENERJİ KAYNAKLARINDAN PETROL VE DOĞALGAZDAKİ TEKEL OLUŞUMLARI

Bu çalışmada, enerji kaynakları ve dünyadaki dağılımları, petrolün enerji olarak kullanımındaki ekonomik politiği ve rezervleri tartışılacaktır. Petrol üretiminde ve tüketimindeki bölgesel dağılımlarının analizini yapacağımız bu çalışmada, üretiminde tekelleşme eğilimi olan OPEC’in teorik yapısı, üretim kotaları, üye ülkelerin rezervleri ve fiyat politikaları değerlendirilecektir. Diğer yönden, petrolün yakın ikamesi olan doğalgazın piyasası ve oluşumları üzerinde de durulacaktır. Dünya genelindeki doğalgaz rezervlerinin dağılımı, yeni gelişen GECF’nin (Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumu) yapısı, tekel olabilirliği üzerindeki değerlendirme ile OPEC ve GECF’nin karşılaştırılması yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

OPEC, GECF, Enerji, Petrol, Doğalgaz, Tekel gücü, Kartelleşme

Özet: Bu çalışmada, enerji kaynakları ve dünyadaki dağılımları, petrolün enerji olarak kullanımındaki ekonomik politiği ve rezervleri tartışılacaktır. Petrol üretiminde ve tüketimindeki bölgesel dağılımlarının analizini yapacağımız bu çalışmada, üretiminde tekelleşme eğilimi olan OPEC'in teorik yapısı, üretim kotaları, üye ülkelerin rezervleri ve fiyat politikaları değerlendirilecektir. Diğer yönden, petrolün yakın ikamesi olan doğalgazın piyasası ve oluşumları üzerinde de durulacaktır. Dünya genelindeki doğalgaz rezervlerinin dağılımı, yeni gelişen GECF'nin (Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumu) yapısı, tekel olabilirliği üzerindeki değerlendirme ile OPEC ve GECF'nin karşılaştırılması yapılacaktır.

PDF

___

BP, Review of World Energy, 2005.

BP, Review of World Energy 2006.

DPT, VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Enerji Hammaddeleri Alt Komisyonu Petrol- Doğalgaz Çalışma Grubu, Ankara: DPT Ya. No: 2606-ÖİK: 620, 2001.

Energy Information Administration, İnternational Energy Outlook 2006,

EIA, Washington, June 2006.

Gold R. and White, G. L., Russia and Iran Discuss A Cartel For Natural Gas, The Wall Street Journal, 2 Şubat 2007.

Hadi H, The Gas Exporting Cuntries Forum:is it really a Gas OPEC in the Making?, Oxford Institute for energy studies, NG13, June 2006.

International Energy Agency, World Energy Outlook 2004,OECD, Paris, 2004.

International Energy Agency, World Energy Outlook 2005 MENA

Insights, OECD, Newyork, 2006.

OPEC, Annual Statistic Bulletin 2005, Austria, 2006 .

Ronald S and Myers Ja, Market Structure in the New Gas Economy:Is Cartelization Possible?, Baker Institute, goepolitics of gas work paper series, Standfored, 2004.

Smith J. L., Inscrutable OPEC? Behaviroral Tests of the Cartel Hypothesis, Center for Energy and Enviromenral Policy Research, 03-005 WP, May 2003.

Uslu, K. Avrupa Birliği’nde Enerji ve Politikalar, Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F Dergisi, Yıl 2004, Cilt XIX, Sayı 1, İstanbul, 2004.

Yergin, D. (çev: Kamuran Tuncay), Petrol Para Güç Çatışmasının Epik Öyküsü, İş Bankası Kültür yayınları Genel yayın: 332, 3.Baskı, İstanbul, Mayıs 2003.

Adams,J.B. Leadership role for Qatar, http://www.dnv.com/publications/classification_news/class_news_5_2004/Lea dershiproleforQatar.asp (Erişim: 15,03,2007)

Artem A, A New OPEC in the Pipeline? ,Wednesday, October 20, 2004; Page A27, http://www.washingtonpost.com/ac2/wpdyn/A465512004Oct19?language=pri nter (Erişim: 12.2.2007)

Barkeshli, We Need an Organization Like OPEC for Export of Gas, http://www.irvl.net/FIRAN2.HTM (Erişim:10.03.2007)

BBCa, Grafiklerle dünyanın enerji talebi, http://www.bbc.co.uk/turkish/indepth/story/2006/02/060215_energy_demand. html( Erişim Tarihi: 01.03.2007)

BPa, Report of Gas, Learn about İnvesting, http://www.bp.com/extendedsectiongenericarticle.do?categoryId=2010208& ontentId=2017295 (Erişim: 15.03.20

Crooks E, Qatar plans LNG first, Financial Times, http://www.ft.com/cms/s/5d95dcecd19411dbb921000b5df10621,_i_rssPage= feb4-504a-11da-bbd7-0000779e2340.html (Erişim: 15, 03, 2007)

Kupchinsky, World: 'Gas OPEC' Moves Closer To Becoming Reality, http://www.rferl.org/featuresarticle/2007/02/F1091B1833DA4DE5922FCA2 BA50D197.html ,(Erişim: 6.2.2007)

Laçiner, Arap-Türkiye-Avrupa Boru Hattı, http://www.turkishweekly.net/turkce/yorum.php?id=279 (Erişim :21.05.2006)

OPECa, http://www.opec.org/aboutus/history/history.htm (Erişim: 03.2007)

OPECb, http://www.opec.org/library/FAQs/aboutOPEC/q1.htm (Erişim:05.03.2007)

OPECc,http://www.opec.org/home/PowerPoint/Reserves/OPEC%20share. htm (Erişim: 15.03.2007)

OPECd,http://www.opec.org/home/PowerPoint/Reserves/World%20crude %20oil%20reserves.htm (Erişim: 15.03.2007)

OPECe,http://www.opec.org/library/FAQs/PetrolIndustry/q7.htm (Erişim: 03.2007)

OPECf, http://www.opec.org/home/basket.aspx (13,03,2007)