Çevre faktörlerine bağlı olarak kazakistan'ın kızılordu yöresinde özafagus, mide ve karaciğer kanser olguları

Dünyanın en önemli iç denizlerinden biri olan Aral'ın sularının çekilmeye başlamasıyla çevrede coğrafik değişiklikler de baş göstermiştir. Aral Denizini besleyen nehir sularının tarım amaçlı kullanılması, çevrede atom test merkezlerinin ve atıklarının bulunması, çevre sorunlarının ciddi şekilde artmasına neden olmuştur. Aral Denizi çevresinde başlayan coğrafik değişiklik, bu bölgede bulunan Kızılorda şehrinde çeşitli kanser türlerinin görülme sıklığını arttırmıştır. Bunlar özellikle sindirim sistemi kanserlerinden özafagus, mide ve karaciğerdir. Özafagus kanser oranı ülke genelinden Kızılorda'da yer yer 1.8-4.7 defa daha fazladır. Mide kanser oranı son 15 yılda düşüş göstermesine rağmen, ülke genelinde bölgede halen yüksektir. Son 15 yılda karaciğer kanser oranı da artış göstermiştir. Bunun başlıca nedeni endemik hepatit vakalarının bölgede sıklıkla görülmesidir. Etnik gruplara bakıldığında, mide ve karaciğer kanser oranları Koreli ve Rus 'larda Kazak'lardan daha yüksektir. 60-69 yaş arası en riksli gruptur. Bölgede sıklıkla rastlanan bu üç sindirim sistemi kanser türünün nedeni, olumsuz çevre faktörleri, yetersiz ve dengesiz beslenme ve içme suyu kalitesinin standartlardan çok uzaklaşmış olmasına bağlanmaktadır. Üstelik, içme suyundaki mineral ve nitrit içeriği ile A-B viruslerindan oluşan hepatit düzeyinin yüksek olması hastalığın diğer faktörleridir.

Oesophagus, stomach and liver cancer incidence in kyzlorda district ( Oblast ) of kazakhstan republic related with enviromental factors

Environmental and geographic changes around Aral sea region has been causing an increase incidence of some cancer cases in Kyzlorda district (oblast) of Kazakhistan. These cancer cases are mostly oesophagus, stomach and liver cancers. The rate of oesophagus cancer cases in the oblast is 1.8-4.7 times higher than'in the Republic rate. Although stomach cancer rate has been decreasing during the last 15 years, it shows still high rate in the area. However, liver cancer rate has been increasing during the last 15 years of time. The main reason of this could be due to the high incidence of endemic hepatic in the oblast. It has been also observed that the incidence of stomach and liver cancer cases are higher between the Russian and Korean than Kazak's. Age group 60-69 is considered to be highest risk group. The reason of these three different digestive system cancers are that inadequate and imbalance nutrition, negative environmental factors and the quality of drinking water. High mineral and nitrit contents of drinking water as well as high hepatit incidence due to virus A-B are also another main factors of the the disease commonly seen in the area.

___