Aygin BAYRAKTAR EKİNCİOĞLU, Kutay DEMİRKAN

Besin ve Besin Ögesi ile İlaç Etkileşimleri

Besin ve/veya besin ögesi ile ilaç etkileşimleri tedavi uygulamalarında sıklıkla görülebilmekte ve hastanın tedavi sonuçlarını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Etkileşim sonucu ilacın farmakokinetik ve/veya farmakodinamik etkisi değişebilmekte, aynı zamanda besin ögesinden de beklenen etki alınamayabilmektedir. İlaçlar besinlerin emilimini, metabolizasyonunu, dağılımını ve atılımını etkileyerek, hastanın beslenme durumunu bozabilmektedir. Ayrıca, besinler ve besin ögeleri de ilacın emilimini ve etkinliğini değiştirebilmektedir. Besinler ve enteral ürünler, ilaçların emilimini önemli ölçüde azaltabileceğinden, bazı ilaçların aç karnına alınması gerekmektedir. İlaçların biyoyararlanımlarındaki değişiklik, tedavide başarısızlıkla sonuçlanabilmektedir. Enteral beslenme desteği alan hastalarda beslenme ürünleri ve ilaçların uygulanması için genellikle aynı enteral yol kullanılmaktadır. İlaçların, beslenme tüpünden uygulanması esnasında özen gösterilmesi ve uygun teknik kullanılması ile tüp tıkanması, ilaç etkinliğinin azalması ve ilaç toksisitesinin artması gibi riskler de önlenebilmektedir. İlaçlar enteral yoldan uygulanırken, beslenme tüpünün anotomik olarak konumu ve tüp çapının genişliği de mutlaka göz önünde tutulmalıdır. İlaçlar, asla doğrudan enteral beslenme formülasyonunun içine eklenmemelidir. Beslenme tüpünden uygulanmak üzere ilaçların birlikte karıştırılması, fiziksel ve kimyasal geçimsizlik riski sebebiyle önerilmemektedir. Farmakokinetik ve farmakodinamik etkileşimlerin yanısıra, ilaç molekülleri ve besin ögelerinin taşıyıcı sistemlerde (infüzyon tüpü veya torba gibi) veya dolum işlemleri sırasında doğrudan fiziksel teması, vücudun dışında yer alan bir etkileşim olarak değerlendirilmektedir. Bu etkileşim, parenteral ilaçlarda yaygın olan geçimsizlik ve stabilite sorunlarına yol açabilmektedir. Parenteral beslenme solüsyonları fizikokimyasal yapı karmaşıklığı nedeniyle, ilaç taşıyıcı sistemi olarak kullanılmamalıdır. Geçimsizlik söz konusu ise, parenteral beslenme ile ilaçların birlikte uygulanmasından veya karıştırılmasından kaçınılmalıdır. Besin/besin ögesi-ilaç etkileşim risklerinin ve öneminin klinisyenler tarafından anlaşılması ve bu konuda bilgilerini artırmaları sonucunda, ortaya çıkabilecek istenmeyen durumların önüne geçilmesi mümkün olacaktır.

Nutrient and Drug Interactions

Food and/or nutrient and drug interactions often occur during treatment process and can have a detrimental impact on patients outcomes. Both the pharmacokinetic and/or the pharmacodynamic effect of a drug may be altered as a result of those interactions; meanwhile an expected influence from a nutrient may not be gathered. Drugs can affect nutritional status by altering nutrient absorption, metabolism, utilization or excretion. Also, nutrition and nutrients can affect the absorption and effectiveness of drugs. Several medications should be taken on an empty stomach, as food or enteral products reduce drug absorption significantly. Changes in bioavailability often result in therapeutic failure of medications. Patients receiving enteral nutrition often require administration of medications through the same enteral access device. Proper handling of drug administration through a feeding tube and maintaining appropriate techniques may help to avoid the risk of tube obstruction, reduced drug efficacy or increased drug toxicity. The anatomic placement and the size of feeding tube must be considered during implementation of medications enterally. Medications should not be directly mixed with (into/) enteral formulations. Due to the risks for physical and chemical incompatibilities, medications should not be mixed together for administration through an enteral feeding tube. Besides pharmacokinetic and pharmacodynamic interactions, direct physical contact between drug molecules and nutrients in the delivery system (e.g., infusion tubing and/or bags) or during the compounding process is also considered as an interaction that takes place outside of the body. This interaction may result in compatibility and stability problems which is more common with parenteral drugs. Because of the physiochemical complexity of parenteral nutrition solutions, they should not be used as a drug delivery system. Co-administration or admixture of medications known to be as incompatible with parenteral nutrition should not be implemented. Therefore, it is possible to prevent possible unwanted events occurred by nutrient-drug interactions through increased awareness and knowledge of clinicians on the risk and the importance of nutrient-drug interactions.

PDF

___

1.Chan LN. Drug-nutrient interaction in clinical nutrition. Curr Opin Clin Nutr Metab Care 2002;5(3):327-332.
2.Tsai HH, Lin HW, Simon Pickard A, Tsai HY, Mahady GB. Evaluation of documented drug interactions and contraindications associated with herbs and dietary supplements: a systematic literature review. Int J Clin Pract 2012;66(11):1056-1078.
3.Santos CA, Boullata JI. An approach to evaluating drug- nutrient interactions. Pharmacotherapy 2005;25(12):1789- 800.
4.Zimmermann U, Kraus T, Himmerich H, Schuld A, Pollmacher T. Epidemiology, implications and mechanisms underlying drug-induced weight gain in psychiatric patients. J Psychiatr Res 2003;37(3):193-220.
5.Davies DL, Fraser R. Do diuretics cause magnesium deficiency? Br J Clin Pharmacol 1993;36(1):1-10.
6.Sica DA. Antihypertensive therapy and its effects on potassium homeostasis. J Clin Hypertens (Greenwich) 2006;8(1):67-73.
7.Pikilidou MI, Lasaridis AN, Sarafidis PA, Tziolas IM, Zebekakis PE, Dombros NV, et al. Blood pressure and serum potassium levels in hypertensive patients receiving or not receiving antihypertensive treatment. Clin Exp Hypertens 2007;29(8):563-573.
8.Jansen G, van der Heijden J, Oerlemans R, Lems WF, Ifergan I, Scheper RJ, et al. Sulfasalazine is a potent inhibitor of the reduced folate carrier: implications for combination therapies with methotrexate in rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 2004;50(7):2130-2139.
9.de Jager J, Kooy A, Lehert P, Wulffele MG, van der Kolk J, Bets D, et al. Long term treatment with metformin in patients with type 2 diabetes and risk of vitamin B-12 deficiency: randomised placebo controlled trial. BMJ 2010;340:c2181.
10.Ismail MYM. Drug-Food Interactions And Role Of Pharmacist. Asian Journal of Pharmaceutical and Clinical Research. 2009;2(4):1-10.
11. Rodriguez-Fragoso L, Martinez-Arismendi JL, Orozco- Bustos D, Reyes-Esparza J, Torres E, Burchiel SW. Potential risks resulting from fruit/vegetable-drug interactions: effects on drug-metabolizing enzymes and drug transporters. J Food Sci 2011;76(4):R112-R124.
12. Bushra R, Aslam N, Khan AY. Food-drug interactions. Oman Med J 2011;26(2):77-83.
13. Boullata JI, Hudson LM. Drug-nutrient interactions: a broad view with implications for practice. J Acad Nutr Diet 2012;112(4):506-517.
14. Lourenco R. Enteral feeding: drug/nutrient interaction. Clin Nutr 2001;20(2):187-193.
15. Thomas JA. Drug-nutrient interactions. Nutr Rev 1995;53(10):271-282.
16. Wimbiscus M, Kostenko O, Malone D. MAO inhibitors: risks, benefits, and lore. Cleve Clin J Med 2010;77(12):859- 882.
17. Neuvonen PJ, Kivisto KT, Lehto P. Interference of dairy products with the absorption of ciprofloxacin. Clin Pharmacol Ther 1991;50(5 Pt 1):498-502
18.Weathermon R, Crabb DW. Alcohol and Medication Interactions. Alcohol Research & Health. 1999;23(1):40-54.
19.Teitelbaum D, Guenter P, Howell WH, Kochevar ME, Roth J, Seidner DL. Definition of terms, style, and conventions used in A.S.P.E.N. guidelines and standards. Nutr Clin Pract 2005;20(2):281-285.
20.Ekincioğlu-Bayraktar A, Demirkan K. Klinik nütrisyon ve ilaç etkileşimleri. Ulusal Cerrahi Dergisi. 2013;29:177-86.
21.Mühlebach S, Franken C, Stanga Z. Practical handling of AIO admixtures - Guidelines on Parenteral Nutrition, Chapter 10. Ger Med Sci 2009;7:Doc18.
22.Hadaway LC. Administering parenteral nutrition with other I.V. drugs. Nursing 2005;35(2):26.
23.Sacks GS. Drug-nutrient considerations in patients receiving parenteral and enteral nutrition. Pract Gastroenterol 2004;19:39-48.
24.Mühlebach S. İlaçlar ve beslenme ürünlerinin karışımları. In: Sobotka L, editor. Klinik Nutrisyon Temel Kavramlar Kitabı. İkinci baskı ed. İstanbul: Logos Yayıncılık, 2004:263-269.
25.Cohen MR. Safe practices for compounding of parenteral nutrition. JPEN J Parenter Enteral Nutr 2012;36(2 Suppl):14S-19S.
26.Trissel LA, Xu QA, Baker M. Drug compatibility with new polyolefin infusion solution containers. Am J Health Syst Pharm 2006;63(23):2379-2382.
27.Chan LN. Drug-nutrient interactions. JPEN J Parenter Enteral Nutr 2013;37(4):450-459.
28.White R. Defining interactions. In: White R, Bradnam V, editors. Handbook of drug administration via enteral feeding tubes. London: British Pharmaceutical Nutrition Group and Pharmaceutical Press, 2007:52-57.
29.Kumpf VJ, Chessman KH. Enteral nutrition. In: DiPiro JT, Talbert RL, Yee GC, et a, editors. Pharmacotherapy: a pathophysiologic approach. 6th Edition ed. New York: McGraw-Hill, 2005:2615-2634.
30.Williams NT. Medication administration through enteral feeding tubes. Am J Health Syst Pharm 2008;65(24):2347- 2357.