Yeni Assur Sanatında Hayvanlar Hakimi

Bu çalışmada Yeni Assur sanatında hayvanlar hâkimi figürü yeniden değerlendirilmiştir. Değerlendirme dokuz adet silindir mühür ve bir adet kabartma örneğinden yola çıkılarak yapılmıştır. Hayvanlar hakimi figürleri çoğunlukla silindir mühürlerde betimlenmiştir. Assur sanatında görülen hayvanlar hakimi, kanatlı at (pegasos), dağ keçisi, aslan, kartal, sfenks ve at adam (kentauros) üzerinde hakimiyet kurarken tasvir edilmiştir. Söz konusu mitolojik yaratıklar ve hayvanların Yeni Assur ikonografisinde önemli bir yerinin olduğu da bilinmektedir. Böylelikle Assurlu sanatçıların hayvanlar hakimini, Assur sanatında önemli bir yeri olan hayvanlar ve mitolojik yaratıklar ile birlikte tasvir ettiği anlaşılmaktadır. Figür, kanatlı cin ve insan biçiminde tasvir edilmiştir. Hayvanlar hakimi betimlemeleri giyim kuşam, ellerinde tuttukları hayvan ile karışık yaratıklar açısından farklılıklar sergilerler. Hayvanlar hakimi figürlerinde üslup farklıları da mevcuttur. Bu üslup farklılığı özellikle kanat, sakal ve duruş pozisyonlarında görülmektedir. Yeni Assur sanatında betimlenmiş hayvanlar hakimi figürlerinde yerel özellikler ile birlikte kısmen de olsa Kuzey Suriye ve Anadolu geleneklerinin özelliklerinin de bulunduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yeni Assur, Hayvanlar Hakimi, Karışık Yaratık, Mühür, Kabartma.

Master of Animals in Neo Assyrian Art

In this study the figure of Master of Animals in Neo Assyrian Art were reevaluated. This review was made on the basis of 9 cylindrical seals and one relief example. Figures of Master of Animals were generally depicted on cylindrical seals. Master of Animals were depicted as dominating over winged horse (pegasus), chamois, lion, eagle sphinks and horse man (centaur). It is knowing that these aforementioned mythical creatures and animals have an important place in Neo Assyrian iconagraphy. Thus it is understood that Assyrian artists depictured Master of Animals together with animals and mythical creatures that have an important place in Assyrian Art. Figure was depicted in the form of winged genie and human. Depictions of master of animals vary in terms of clothes and hybrid animal creatures that they are holding. Also there are style differences among figures of master of animals. These style differences can be seen especially on wing, beard and posture positions. It is understood that together with locality there are Anatolian and Northern Syrian traditions partly in the figures of master of animals depicted in Neo-Assyrian art.

Keywords:

Neo-Assur, Master of Animals, Hybrid Creature, Seal, Relief.,

PDF

___

Biber, H. (2004). “Van Müzesi’nden “Hayvanlar Hakimi” Betimli Bir Urartu Damga Mühürü”. Anadolu Araştırmaları, 17 (2), 79-84.
Darga, A. M. (1992). Hitit Sanatı. İstanbul: Akbank Yayınları.
Emre, K. (1971). Anadolu Kurşun Figürünleri ve Taş Kalıpları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Frankfort, H. (1977). The Art and Architecture of the Ancient Orient. London
Garrison, M. B. (2010). “The Heroic Encounter in the Visual Arts of Ancient Iraq and Iran ca. 1000-500 BC”. The Master of Animals in Old World Iconography, 151-174, (eds., D. B. Counts and B. Arnold), Budapest.
Gökce, B. (2017). “Urartu Sanatında Hayvanlar Hakimi Betimi”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (21), 1-13.
Herbordt, S. (1992). Neuassyrische Glyptic des 8. – 7. Jh. V. Chr., State Archives of Assyria Studies Volume I, Helsinki: University of Helsinki. Kramer, S.N. (2002). Sümerler, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Maass, M. (1987). “Helme, Zubehör Von Wagen Und Pferdegeschirr Aus Urartu”. Archaeologische Mitteilungen Aus Iran, 20, 65-92.
Seidl, U. (1988). “Die Siegelbilder”. Bastam II: Ausgrabungen in den Urartäischen Anlagen 1977–1978, 145-152, (ed. W. Kleiss), Berlin.
Teissier, B. (1984). Ancient Near Eastern Cylinder Seals from the Marcopoli Collection. Berkeley, CA.