İMPARATORLUK’TAN CUMHURİYET’E BİR RUM AYDINI: YORGAKİ EFFİMİANİDİS VE ESERLERİ

Bu makalede Yorgaki Effimianidis’in eserleri tanıtılmaktadır. Effimianidis (1878-1959), Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında ve Türkiye Cumhuriyeti döneminde yaşadı. O hem imparatorluk hem de cumhuriyet döneminde Türk ve Rum toplumları arasındaki gerginliği azaltmayı amaçlayan girişimlerde bulunmuştu. O, bu amaçla 1909’da Türkçe ve Rumca olarak yayınlanan “Ciddiyet/ İlikrina” gazetesini çıkarmıştı. Ayrıca Türk ve Rumların yakınlaşmasını sağlamak için makale ve kitaplar kaleme aldı. Bir avukat olan Yorgaki Effimianidis, İstanbul’da yerleşik olduğu için mübadele edilmedi ve Türkiye’de kaldı. O 1930’lu yıllarda özellikle ülke ekonomisiyle ilgili kitaplar yazdı. Ayrıca hem kendi toplumuyla hem de ülke sorunlarıyla ilgili devlet kurumlarına başvurularda bulundu. Effimianidis’in yaşamıyla ilgili sınırlı bilgiye sahibiz. Fakat, onun kaleme aldığı kitaplar, döneme ait gazete ve dergiler ile arşivlerde yer alan bilgiler, bize bu konuda yardımcı olmaktadır. Onun düşünceleri, toplumsal birlik ve barışa yönelikti. Ayrıca, toplumsal yaşamda hukukun egemen kılınmasını istiyordu. O düşüncelerinde ilkeli ve tutarlıydı. Tüm bu bilgiler, onun düşüncelerini ve eserlerini değerli ve kayda değer kılmaktadır.

A GREEK INTELLECTUAL FROM EMPIRE TO REPUBLIC: YORGAKI EFFIMIANIDIS AND HIS WORKS

In this article, the works of Yorgaki Effimianidis are introduced. Effimianidis (1878-1959) lived in the last years of the Ottoman Empire and the period of the Republic of Turkey. In both periods, Effimianidis attempted to reduce the tension between the Turkish and Greek communities. For this purpose, in 1909, he published the newspaper “Ciddiyet/Ilikrina” which was both in Turkish and Greek. He also wrote articles and books to enable Turks and Greeks to establish closer relations. Effimianidis, who was a lawyer, was not exchanged since he was born in Istanbul and stayed in Turkey. He published books especially about the national economy in the 1930s. In addition, he made applications to state institutions regarding his community and the problems in the country. We have limited knowledge about Effimianidis’s life. However, his books, periodicals and magazines and the information in the archives help us in this regard. His thoughts were oriented towards social unity and peace. He also wanted the law to be dominant in social life. He was principled and consistent in his thoughts. All this information makes his thoughts and works valuable and worthwhile.

___

  • Başkanlık Osmanlı Arşivi Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi, (BOA-DH. MKT, 2614/44).
  • Başkanlık Osmanlı Arşivi Zabtiye Nezareti, (BOA-ZB, 326/120).
  • Başkanlık Cumhuriyet Arşivi Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü, (BCA, 30-1-0-0-55-336-4).
  • İstanbul Barosu Arşivi, (İBA) Sicil No: 2579.
  • Effimianidis, Yorgaki, Cihan İktisad Buhranı Önünde Türkiye, Kâadçılık ve Matbaacılık Anonim Şirketi, İstanbul, 1936.
  • Effimianidis, Yorgaki, Cihan İktisad Buhranı Önünde Türkiye, Kâatcılık ve Matbaacılık Anonim Şirketi, İstanbul, 1935.
  • Effimianidis, Yorğaki, Eleni Viktorya Enğonopulos’la Naime ve Hayrettin Taner Aralarındaki Şuf’a Davasına Müteallik Olarak Yüksek Yargıtay’a Sunulan Temyiz Lâyihası, Çituri Biraderler Basımevi, İstanbul, 1951.
  • Effimianidis, Yorgaki, Kanun Yapmak Bir Sânatmıdır?, Çituri Biraderler Basımevi, İstanbul, 1938.
  • Effimianidis, Yorgaki, Vasiyetnamem Yahud Tehlike Çanı, Çituri Biraderler Basımevi, İstanbul, 1949.
  • Efimyanidi, Yorgaki, Sevgili Türk Kardeşlerimize Takdim Rum Kardeşleriniz, Matbaa-i Kütübhane-i Cihan, y.y., 1324.
  • Gölen, Zafer, “Burdur Ermenileri ve Tehcir”, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, (Ed. Bünyamin Kocaoğlu), İlkadım Belediyesi Yay., Samsun, 2017, s. 457-471.
  • Güllü, Ramazan Erhan, Patrik Meletios Metaksakis ve İstanbul Rum/Ortodoks Patrikhanesi (1921-1923), Ötüken Yayınları, İstanbul, 2017.
  • Hulkiender, Murat, Bir Galata Bankerinin Portresi George Zarifi 1806-1884, Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi Yayınları, İstanbul, 2003.
  • Karabulut, Umut, “Muhâmât Kanunu: Avukatlık Kurumunun Düzenlenmesi ve İstanbul Barosunda Yaşanan Tasfiyeler”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2013/ Güz, S. 27, s. 79-104.
  • Kerimoğlu, Hasan Taner, İttihat-Terakki ve Rumlar 1908-1914, Libra Kitapçılık ve Yayıncılık, İstanbul, 2012.
  • Koçak, Cemil, “Barodan Atılan Rum Avukat İsmet İnönü’den Adalet İstiyor!”, Star, 3 Ekim 2015.
  • Tahir, Kemal, Bir Mülkiyet Kalesi, İthaki Yay., İstanbul, 2009.
  • Talu, Ercüment Ekrem, “Cihan İktisad Buhranı Önünde Türkiye”, Cumhuriyet, 27 Nisan 1935, s. 12.
  • Yalçın, Hüseyin Cahit, “Matbuat Hayatı Cihan İktisad Buhranı Önünde Türkiye”, Fikir Hareketleri, 1935, S. 82, s. 59-60.
  • Ciddiyet/İlikrina
  • Cumhuriyet
  • Fikir Hareketleri
  • Sada-yı Millet
  • Star
  • Tanin
  • Yeni Gazete