Psikolojik İstismar Ölçeği (PİÖ) Geliştirme Çalışması: Ergenlerde Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi

Öz Bu çalışmanın amacı, ergenlerde anne-babadan algılanan psikolojik istismarı ölçmeye yönelik geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı geliştirmektir. Çalışmaya toplam 936 ergen katılmıştır. Birinci grupta yaşları 14 ile 19 arasında değişen 493 katılımcı bulunmaktadır. Katılımcıların yaş ortalaması 16.46 ve standart sapması 1.17’dir. Katılımcıların %52.3’ü (258) kız, %47.7’si (235) erkek katılımcılardan oluşmaktadır. Araştırmanın ikinci aşaması olan doğrulayıcı faktör analizi için veri toplama araçları yaşları 14 ile 19 arasında değişen 443 ergene uygulanmıştır. Yaş ortalaması 16.56 ve standart sapması 1.13’tür. Katılımcıların %55.1’i (244) kız, %44.9’u (199) erkek katılımcılardan oluşmaktadır. Ölçeğin faktör yapısı, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Güvenirlik çalışması kapsamında iç tutarlılık ve madde toplam korelasyonları incelenmiştir. Analiz sonuçları, ölçeğe ilişkin 27 maddenin dört faktörde toplandığını göstermiştir. Madde yükü .51 ile .84 arasında değişen bir yapı elde edilmiştir. Ayrıca doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, ölçeğin iyi düzeyde uyum değerleri ürettiğini göstermiştir. Bu çalışmada, ölçeğin iç tutarlılık katsayısı .95 ve alt boyutlar için iç tutarlılık katsayılarının .83 ile .93 arasında değiştiği görülmüştür. Ölçüt geçerliliği kapsamında depresyon, olumsuz benlik algısı ve psikolojik sağlamlık kullanılmış ve psikolojik istismar ile ölçekler arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Araştırma sonuçları, ölçeğin ergenlerde psikolojik istismarı değerlendirmede kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Psikolojik istismar, duygusal istismar, ergenlik.

PDF

___

Aktepe, E. (2009). Çocukluk çağı cinsel istismarı. Current Approaches In Psychıatry, 1:95-119.
Akyüz, E. (2012). Çocuk Hukuku. Pegem Akademi, Ankara.
Alantar, M. (1989). Psychological maltreatment: An attempt of its definition by experts and its assessment among a group of adolescents, Unpublished Thesis, Bogaziyi University.
Arslan, G. (2015a). Psychological maltreatment, emotional and behavioral problems in adolescents: the mediating role of resilience and self-esteem. Child Abuse & Neglect. doi:10.1016/j.chiabu.2015.09.010
Arslan, G. (2015b). Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği'nin (ÇGPSÖ) Psikometrik özellikleri: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 1-12.
Arslan, G., & Kabasakal, Z. (2014). Ergenler için Algılanan Duygusal/Psikolojik İstismar Ölçeği kısa formu-ıı: Geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(2), 491-510.
Bal, S. (2010). Çocukluk örselenme yaşantıları, ana-baba-ergen ilişki biçimleri ve sosyal destek algısının, kural dışı davranışlarla ilişkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Christoffersen, M. N., & DePanfilis, D. (2010). Psychological maltreatment and adolescents' suicidal behavior: a nationwide sample of 1,055 children at risk. Journal of Child & Adolescent Trauma, 3(2), 109-124.
Collishawa, S., Pickles, A., Messer, J., Rutter, M., Shearer, C. & Maughana, B. (2007). Resilience to adult psychopathology following childhood maltreatment: Evidence from a community sample, Child Abuse & Neglect 31 (2007) 211-229.
Crosson-Tower, C. (2008). Understanding child abuse and neglect, Perarson Education Inc., Boston.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları, Ankara: Pegem Akademi.
Duru, E. & Arslan, G. (2014). Evlenmek amacıyla evden kaçan kız ergenler: Bir olgubilim çalışması, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5 (41), 36-48.
Erkman, F. & Görkem, E. (2012). A Perceived Emotional Abuse Inventory: development of the short form (POPMIFA -Short form). Paper presented Child Abuse and Neglect Prevention Conference in İstanbul.
Erkman, F., & Alantar, M. (1988). Psychological maltreatment: Its definition by experts and its assessment among a group of adolescents in Turkey. Paper presented at the 7th International Congress of Child Abuse and Neglect, Rio de Janeiro, Brazil.
Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme: Temel kavram ve işlenler. Ankara: Pegem Akademi.
Eryigit, S. (2004) Turkish adolescents' level of psychological adjustment; In relation to adolescents' perception of parental psychological maltreatment & physical punishment, Unpublished Thesis, Bogaziyi University.
Fakunmoju, S. B., & Bammeke, F. O. (2013). Development of Perception of Child Maltreatment Scale. Sage open, 3(2), 2158244013490703.
Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS, Londra: Sage Publications.
Glaser, D., & Prior, V. (1997). Is the term child protection applicable to emotional abuse?. Child Abuse Review, 6(5), 315-329.
Iwaniec, D. (2006). The emotionally abused and neglected child: Identification, Assessment and Intervention A Practice Handbook, JohnWiley&Son, Ltd, England.
Iwaniec, D., Larkin, E. & McSherry, D. (2007). Emotionally Harmful Parenting. Child Care in Practice, 13:3, 203-220.
Karson, M. (2001). Patterns of child abuse: how dysfunctional transactions are replicated in individuals, families, and the child welfare system, The Haworth Press, Inc, Binghamton.
Kline, R. B. (2011). Principles and practices of structural equation modeling. New York: The Guil-ford Press.
Liu, R. T., Alloy, L. B., Abramson, L. Y., Iacoviello, B. M., & Whitehouse, W. G. (2009). Emotional maltreatment and depression: Prospective prediction of depressive episodes. Depression and Anxiety, 26(2), 174-181.
McCabe, K. (2003). Child Abuse and Criminal Justice System, Peter Lang Publishing, Inc., New York.
Miller-Perrin, C. L. & Perrin, R. D. (2007). Child maltreatment: An introduction, SagePublication, London.
Moretti, M. M., & Craig, S. G. (2013). Maternal versus paternal physical and emotional abuse, affect regulation and risk for depression from adolescence to early adulthood. Child abuse & neglect, 37(1), 4-13.
Newman, B. & Newman, P. (1986). Adolescent development, Bell & Howell Company, London
Öztep, İ. C. (2010). Duygusal istismar algılayan ve algılamayan ergenlerin kaygı düzeyler ve denetim odaklarının karşılattırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
Pietrzak, R. H., & Southwick, S. M. (2011). Psychological resilience in OEF-OIF Veterans: Application of a novel classification approach and examination of demographic and psychosocial correlates. Journal of affective disorders, 133(3), 560-568.
Polat, O. (2007). Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı, I-II, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Sahin, N. H., Durak-Batigun, A., & Ugurtas, S. (2002). Kisa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler icin kullaniminin gecerlik, guvenilirlik ve faktor yapısı. Turk Psikiyatri Dergisi (Turkish Journal of Psychiatry), 13, 125-135.
Scannapıeco, M. & Connell-Carrıck, K. (2005). Understanding child maltreatment an ecological and developmental perspective, Oxford University Press, Unated State.
Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile prtaik veri analizi: analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Taylor, J. & Daniel, B.(2003). Child nelect: Practice ıssues for health and social Care, Jessica Kingsley Publishers, London.
World Health Organization (WHO), (1999). Report of the consultation on child abuse prevention, 29-31 March 1999, WHO, Geneva.