Başlık ve Zihni Yönlendirme

Öz Bir metnin içeriğini en iyi biçimde özetleyen cümleye ‘başlık’ denilmektedir. Başlık metinde ilk dikkati çeken ve okunan yer olmaktadır. Metinde işlenen konu hakkında ipucu vermekte ve metni okumaya davet etmektedir. Okuyucunun metni okuma ve anlamasına yardım etmekte, bu süreçte zihnini yönlendirmektedir. Araştırmalar başlığının çok önemli olduğunu, iyi seçilmiş başlıkların okuyucuyu etkilediğini ve metni sonuna kadar okumasını sağladığını göstermektedir. Genellikle başlık denilince ilk akla gelen sayfanın en üst ortasına yazılan ana başlık olmaktadır. Ancak metinlerde ana başlığın dışında bölüm başlığı, yan başlık, paragraf başlığı, işlevlerine göre bilgilendirici, sorgulayıcı ve uyarıcı başlıklar da kullanılmaktadır. Bunlar okuyucunun dikkatini çekme, metne göz atma, seçim yapma, okuma isteği oluşturma, sayfayı yapılandırma, bilgileri düzenleme ve okumaya rehberlik etme gibi işlevleri yerine getirmektedir. Okuyucu başlıklar aracılığıyla metindeki bilgi ile düşünce akışını görmekte ve anlam bütünlüğünü yakalamaktadır. Başlıklar metin türüne göre farklı olmakta, bir düşünce yazısı, bir roman veya şiirin başlığı aynı mantıkla yazılmamaktadır. Başlık yazma konusunda Türkçe derslerinde öğrencilere çeşitli bilgiler verilmektedir. Öğrencilerin başlık yazma becerilerini geliştirmek için çeşitli yaklaşım ve modellerden yararlanılmaktadır. Ülkemizde uygulanan 2004 Türkçe Dersi (1-5.Sınıflar) Öğretim Programında öğrencilerin başlık yazma becerilerinin geliştirilmesine yer verilmiş, çeşitli kazanımlar ve etkinlikler sıralanmıştır. Bu durum uygulamaya yansımış ve öğrencilerin başlık bulma becerilerinde önemli gelişmeler olmuştur. Dileğimiz bu çalışmaların giderek artması, okuma, anlama, düşünme, sorgulama gibi becerileri gelişmiş bireylerin yetiştirilmesidir.

Anahtar Kelimeler:

Başlık, okuma, zihni yönlendirme

PDF

___

Aydın, M. ve Çelik, T. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (34)
Başaran, İ. E. (1994). Eğitime Giriş (4. Baskı). Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Baysal, N. ve Demirbaş, B. (2012). Sınıf Öğretmenliği Adaylarının Bilinçli Farkındalıkları ile Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri Arasındaki ilişkinin İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 1(4)
Bıyıklı, C., Veznedaroğlu, R. L., Öztepe, B. & Onur, A. (2008). Yapılandırmacılığı Nasıl Uygulamalıyız. Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yay.
Bölükbaş, F. (2004). Yansıtıcı Öğretimin (Reflective Teaching) İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Türkçe Dersine Yönelik Tutum ve Başarıları Üzerindeki Etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Bulut, İ. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi (Dicle Ve Fırat Üniversitesi Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2009), 13-24
Cisero, C.A. (2006). Does Reflective Journal Writing Improve Course Performance. College Teaching. Spring. 54(2), 231-236
Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(15)
Çelikkaya, G. ve Aşkar, P. (2009). Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerisi Ölçeğinin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(154), 82-92.
Çetin, 2006. Öğretmenlik Mesleği Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi (Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması). Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi. (18), 28-37
Demirel, Ö. (2010). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem A Yay.
Dewey, J. (1933). How We Think. New York: D.C. Heath and Company.
Duban, N. Ve Yelken, T.Y. (2010). Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri Ve Yansıtıcı Öğretmen Özellikleriyle İlgili Görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 19(2)
Durdukoca, Ş. F. ve Demir, M. (2012). İlköğretim Öğretmenlerinin Bazı Değişkenlere Göre Yansıtıcı Düşünme Düzeyleri ve Düşüncelerindeki Öğretmen Niteliklerinin Yansıtıcı Öğretmen Niteliklerine Uygunluğu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(20)
Etscheidt, S., Curran, C. M., Sawyer, C. M. (2012). Promoting Reflection in Teacher Preparation Programs: A Multilevel Model. Teacher Education and Special Education. 35(1)
Ekiz, D. (2006). Kendini ve Başkalarını İzleme: Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Günlükleri. İlköğretim Online. 5(1)
Erdoğan, F. ve Şengül, S. (2014). İlköğretim Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 2(1)
Ergüven, S. (2011).Öğretmenlerin Yansıtıcı Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ersözlü, Z. N. ve Kazu, H. (2011). İlköğretim 5. sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Uygulanan Yansıtıcı Düşünmeyi Geliştirme Etkinliklerinin Akademik Başrıya Etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 24(1).
Evin Gencel, İ. ve Güzel Candan, D. (2014). Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Yansıtıcı Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi. 4(8).
Fidan, N. ( 1985). Okulda Öğrenme Ve Öğretme. İstanbul: Alkım Yayınları.
Gedik, H., Akhan, N.E. ve Kılıçoğlu, G. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri. Mediterranean Journal of Humanities. IV/2. 113-130.
Hasırcı, Ö. ve Sadık, F. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi: 20, Sayı 2.
Hatton, N., Smith, D. (1995). Reflection in Teacher Education. Towards Definition and Implementation. Teaching and Teacher Education. 11, Sayı 1.
Kaplan, D.S., Rupley, W.H., Sparks, J., Holcomb,A. (2007). Comparing Traditional Journal Writing with Journal Writing Shared over E-mail List Serves as Tools for Facilitating Reflective Thinking: A Study of Preservice Teachers. Journal of Literacy Research. 39(3)
Keskinkılıç, G. (2010). İlköğretim 7. Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersinde Uygulanan Yansıtıcı Düşünmeye Dayalı Etkinliklerin Bilimsel Süreç Becerilerinin Gelişimine Ve Başarıya Etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Konya.
Kırnık, D. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe Dersinde Yansıtıcı Düşünmeyi Geliştirici Etkinliklerin Öğrenci Başarısına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Elazığ.
Kızılkaya, G. (2009). Yansıtıcı Düşünme Etkinlikleri İle Desteklenmiş Web Tabanlı Öğrenme Ortamlarının Problem Çözme Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
Kızılkaya, G. ve Aşkar, P. (2009). Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerisi Ölçeğinin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim. 34, Sayı 154.
Koç, C. Yıldız, H. (2012). Öğretmenlik Uygulamasının Yansıtıcıları: Günlükler. Eğitim ve Bilim. 37(164)
Köksal, N. (2006). Yansıtıcı Düşünmenin Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulamalarına Katkıları. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
Köksal, N., Demirel, Ö. (2008). Yansıtıcı Düşünmenin Öğretmen Adaylarının Uygulamalarına Katkıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (34)
Krech, D. Ve Grutchfield, R. (1965). Sosyal Psikoloji, (Nazariyeler Ve Problemler) (Çev. E. Güngör). İstanbul: Baha Matbaası.
Meral, E. ve Semerci, Ç. (2009). Yeni İlköğretim İngilizce Programını Uygulayan Öğretmenlerin Eleştirel Ve Yansıtıcı Düşünmeleri. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi. 8(1)
Mewborn, D.S. (1999). Reflective Thinking Among Preservice Elementary Mathematics Teachers. Journal of Research In Mathematics Education. 30(33), 316-341.
Norton, J. L. (1997). Locus of Control and Reflective Thinking in Preservice Teachers. Education. 117(3).
Oruç, İ. (2000). Effects of reflective teacher training program on teachers' perception of classroom environment and on their attitudes toward teaching profession. Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
Roskos, K., Vukelich, C. ve Risko, V. (2011). Reflection and Learning to Teach Reading: a Critical Review of Literacy and General Teacher Education Studies. Journal of Literacy Research. 33(4)
Semerci, Ç. (2007). Öğretmen ve Öğretmen Adayları İçin Yansıtıcı Düşünme Eğilimi ( YANDE) Ölçeğinin Geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. 7(3)
Semerci, N. ve Kılınç, H.H. (2010). İlköğretim Birinci Kademe ve İkinci Kademe Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri (Elazığ İli Örneği). Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 9(1)
Şahin, A. (2010). Türkçe Öğretmeni Adaylarına Öğretim Tekniklerinin Yansıtıcı Öğretim Etkinlikleriyle Öğretilmesinin Akademik Başarıya Etkisi. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, (9)1, 28-33.
Şahin, A. (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Eğilimlerinin Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 10(37)
Tekerek, M. Ve Polat, S. (2011). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium, 22-24 September 2011, Fırat University.
Temizkan, M. (2008). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 6, Sayı 3.
Tok, Ş. (2008a). Fen bilgisi dersinde yansıtıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve fen bilgisi dersine yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 7(3), 557- 568.
Tok, Ş (2008b). Yansıtıcı Duşunmeyi Geliştirici Etkinliklerin Oğretmen Adaylarının Oğretmenlik Mesleğine Yonelik Tutumlarına, Performanslarına ve Yansıtmalarına Etkisi. Eğitim ve Bilim: 33(149)
Tümkaya, S. ve Hurioğlu, L. (2013). Öğretim Elemanlarının Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimer Enstitüsü Dergisi. 22(1)
Ünver, G. (2010). Yansıtıcı Düşünme: Eğitimde Yeni Yönelimler. (Ed: Özcan Demirel). Pegem Akademi Yay: Ankara.
Wade, R.C. ve Yarbrough, D.B.(1996). Portfolios: A Tool for Reflective Thinking in Teacher Education. Teacher and Teacher Education. 12(1)
Yıldırım, T. ve Pınar, A. (2015). Coğrafya öğretiminde yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretimin öğrenci başarısına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi. Marmara Coğrafya dergisi. (31)
Yorulmaz, M. (2006). İlköğretim I. Kademesinde Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünmeye İlişkin Görüş Ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi (Diyarbakır İli Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.