Simav Yöresi Jeotermal Sularıyla Muamele Edilen Çam Odunlarının Eğilme Direnci, Liflere Paralel Basınç Direnci ve Statik Kalite Değeri

Zengin kimyasal tuzlar içeren jeotermal kaynaklar farklı alanlarda değerlendirilmektedir. Bu kaynakların ekonomik olarak kullanılabilmesi için ağaç malzemeye etkilerinin de belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışma, jeotermal suların iki farklı çam odununda eğilme direnci, liflere paralel basınç direnci ve statik kalite değerine etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Kütahya-Simav yöresinden Eynal (E-6), Çitgöl (Ç-1) ve Naşa (N-1) jeotermal suları, karaçam (P.nigra Arnold.) ve kızılçam (P.brutia Ten.) diri odun örnekleri ve batırma yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak, jeotermal sular, karaçam ve kızılçam odunlarının eğilme direnci, liflere paralel basınç direnci ve statik kalite değerini kontrole göre önemli derecede azaltmıştır. En düşük azalma, eğilme direnci için N-1 jeotermaliyle muamelede bulunurken, liflere paralel basınç direnci ve statik kalite değeri için Ç-1 jeotermaliyle muamelede elde edilmiştir. Bu azalmalar, eğilme direnci ve liflere paralel basınç direnci için %3.70 - %15.54 arasında değişirken, statik kalite değeri için %4.58 - %17.36 arasında değişmiştir. Ayrıca etki açısından aralarında önemli farklılıklar bulunan E-6, Ç-1 ve N-1 jeotermal suları, basınç direnci bakımından heriki çam odununun statik kalite değerine orta seviyede bir katkı yapmıştır.

Modulus of Rupture, Compression Strength Parallel to Grain And Static Quality Value Of Pine Wood Treated With Geothermal Waters From Simav Region Of Turkey

Geothermal resources containing rich chemical salts are used in different areas. In order to be use economically, it must also be determined the contributions to wood material of these resources. In this study, it was aimed to investigate the effects of geothermal waters to modulus of rupture (MOR), compression strength parallel to grain (CSPG) and static quality value (SQV) in two different pine wood. The study used the sapwood samples (P. nigra Arnold.; P. brutia Ten.), dipping method, Eynal (E-6), Citgol (C-1) and Nasa (N-1) geothermal waters from Simav, Kutahya, Turkey. Consequently, the MOR, CSPG and SQV of both pine wood treated with geothermal waters were lower significantly than that of untreated control specimens. The lowest reduction was resulted in the N-1 geothermal for MOR, and in the C-1 geothermal for CSPG and SQV. This reductions varied between 3.70%–15.54% for MOR and CSPG, and between 4.58–17.36% for SQV. In addition, it was shown significant differences among E-6, C-1 and N-1 geothermal waters contributed in intermediate level to static quality of both pine wood.

Keywords:

Wood, Geothermal, Simav, Impregnation Strength, Quality,

PDF

___

1. Akkuş I, Akıllı H, Ceyhan S, Dilemre A, Tekin Z (2005). Türkiye jeotermal kaynakları envanteri. MTA Genel Müdürlüğü Yayınları. Envanter Serisi-201, Ankara
2. As N, Koç KH, Doğu D, Atik C, Aksu B, Erdinler S (2001). Türkiye'de yetişen endüstriyel öneme sahip ağaçların anatomik, fiziksel, mekanik ve kimyasal özellikleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B 51/1: 71-88
3. Bayram F (1999). Simav jeotermal alanının hidrojeoloji incelemesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Konya, 156s
4. Bendtsen BA (1984). Mechanical properties of longleaf pine treated waterborn salt preservatives. USDA Forest Service, 434, USA
5. Bozkurt AY, Erdin N (1997). Ağaç malzeme teknolojisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları No: 3998/445, İstanbul
6. Chang HT, Chang ST (2001). Correlation between softwood discoloration induced by accelerated lightfastness testing by indoor exposure. Polymer Degradation and Stability 72(2): 361-365
7. Değirmentepe S, Baysal E, Türkoğlu T, Toker H, Deveci İ (2015). Some properties of Turkish sweetgum balsam (styrax liquidus) impregnated oriental beech wood. Part II: Decay resistance, mechanical and thermal properties. Wood Research 60 (4): 591-604
8. Demirtaş M (2015). Jeotermal akışkan ile emprenyeli ahşabın açık hava ortamındaki dayanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 65s
9. Erten P, Sözen MR (1996). Halep çamı (Pinus halepansis Mill.) odunun fiziksel ve mekaniksel özelliklerinin belirlenmesi. İç Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü. Teknik Bülten Serisi 1 No: 268, 1-40
10. Genç A (2013). Afyonkarahisar Ömer-Gecek jeotermal kaynaklarında emprenye maddelerinin ve bu kaynaklarla işlem görmüş ahşabın bazı özelliklerinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta,75s
11. Green DW, Winandy JE, Kretschmann DE (1996). Mechanical properties of wood. Wood handbook: Chapter 4, Gen. Tech. Rep. FPL–GTR–113. Madison, WI: US
12. Gürü M (2005). Jeotermal enerji kaynaklarının değerlendirilmesi. Çevreye Genç Bakış Sayı No:7
13. Hsu FL, Chang HT, Chang ST (2007) Evaluation of antifungal properties of octyl gallate and its synergy with cinnamaldehyde. Bioresource Technology 98(4): 734-738
14. Karademir E (2012). Jeotermal akışkanlarla emprenye edilen ahşabın performansı: Uşak yöresi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 62s
15. Kartal SN (1998). CCA ve CCB emprenye maddeleri ile korunan ağaç malzemenin dayanıklılık, yıkanma ve direnç özellikleri. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul
16. Keskin H, Dağlıoğlu N (2016). Bazı odun türlerinde tanalit-e emprenye maddesinin eğilme direnci ve eğilmede elastiklik modülüne etkileri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 17 (1): 62-69
17. Keskin H, Atar M, Ertürk NS, Çolakoğlu MH, Korkut S (2013). Mechanical properties of Rowan wood impregnated with various chemical materials. Int J of Physical Sci (IJPS), 8(2): 73-82
18.Lahtela V, Hämäläinen K, Kärki T (2014). The effects of preservatives on the properties of wood after modification. Baltic Forestry 20(1): 189-203
19. Milch J, Vavrclk H, Tippner J, Brabec M (2016). The effect of growth conditions in specific areas of Croatia and the Czech Republic on the physical and mechanical properties of black alder wood (Alnus glutinosa Gaertn.). Turk J Agric. For. 40: 7-12
20. Mourant D, Yang DQ, Rield B, Roy C (2008). Mechanical properties of wood treated with PF-pyrolytic oil resins. Holz als Roh-und Werkstoff 66 (3): 163-171
21. Mutlu MA (2004). Jeotermal enerji ve Türkiye’deki durumu. Dünya’da ve Türkiye’de Enerji Potansiyeli ve Enerji Politikaları Konferans Notları (www.turkocagı.org.tr/toa/ grup-enerji), Erişim: 21 Ocak 2007
22. NFPA (1986). National design specification for wood construction. National Forest Products Association. Washington (DC), USA
23. Öktü G (1984). Hydrological investigation of Eynal and Çitgöl-Naşa (Simav) hot springs [in Turkish]. MTA Genel Müdürlüğü, Ankara
24. Örs Y, Keskin H, Atar M, Çolakoğlu M (2007). Effects of impregnation with Imersol-aqua on the modulus of elasticity in bending of laminated wood materials. Construction and Building Materials 21: 1647–1655
25. Örs Y, Atar M, Keskin H, Yavuzcan HG (2005). Impacts of impregnation with imersol aqua on the modulus of elasticity in bending. J of Applied Polymer Sci (JAPS), 99 (6): 3210-3217
26. Özalp M, Ordu M (2010). Kereste kurutmada kullanılan enerji kaynağının maliyete etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 22: 99-108
27. Soygüder A (2017). Jeotermal kaynak sularıyla muamele edilen kızılçam (pinus brutia Ten.) odununun bazı fiziksel özelikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 75s
28. Srinivas K, Pandey KK (2012). Photodegradation of thermally modified wood. Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology 117(1): 140-145
29.TS EN 47 (2011). Ahşap koruma–Ev teke böceği larvalarına karşı zehirlilik değerlerinin tayini (lab. metodu). Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
30.TS 2474 (1976). Odunun statik eğilme dayanımının tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
31.TS 2595 (1977). Odunun liflere paralel doğrultuda basınç dayanımı tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
32.TS 345 (2012). Ahşap emprenye maddeleri etkilerinin deney yöntemleri. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
33.TS 4176 (1984). Odunun fiziksel ve mekaniksel özelliklerinin tayini için homojen meşcerelerden numune ağacı ve laboratuvar numunesi alınması. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
34. Ulvcrona T, Lindberg H, Bergsten U (2006). Impregnation of Norway spruce (Picea abies L. Karst.) wood by hydrophobic oil and dispersion patterns in different tissues. Forestry 79(1): 123-134
35. Var AA (2009). Quantative of potential wood preservatives in geothermal fluids and their suitableness for wood impregnation treatment. Suleyman Demirel University Faculty of Forestry Journal 1: 184-197
36. Var AA, Yalçın M, Şen S, Taşçıoğlu C (2012). Antifungal activity of geothermal fluids from different regions of Turkey. Bioresources 7(3): 4226-4236
37. Var AA, Göncü D, Karsantıözü F (2013). Investigation of absorption, retention and swelling in IzmirDoğanbey geothermal waters–treated pine wood (Pinus brutia Ten.). Suleyman Demirel University Faculty of Forestry Journal 14: 127-133
38. Var AA, Genç A, Kardaş I (2014). Investigation of some properties of Afyonkarahisar–Omer–Gecek– Gazlıgöl geothermal waters-impregnated Crimean pine (P. nigra Arnold.) and Turkish red pine (P. brutia Ten.) sapwoods. Suleyman Demirel University Faculty of Forestry Journal 15:114-122
39. Var AA, Karda, I, Genç A, (2015). Determination of wood impregnant potential, effects on absorption, retention and density in wooden of Kütahya–Simav geothermal waters. Turkish Journal of Forestry 16(1): 42- 49
40.Winandy JE (1995). Effects of waterborne preservative treament on mechanical properties: A review. Ninetyfirst annual meeting of the American Wood-Preservers' Association. New York, May 21-24, 1995, 91: 17-34
41. Yıldız UC, Temiz A, Gezer ED, Yıldız S (2004). Effects of the wood preservatives on mechanical properties of yellow pine (Pinus sylvestris L.) wood. Building and Environment 39: 1071–1075