Yatırımcının Korunması Kapsamında Yatırım Kuruluşlarının İç Denetim Faaliyetleri ve Öneriler
Yatırım kuruluşları, sermaye piyasalarının tek bir pazar haline geldiği global dünyada küresel olarak bu pazarın bir parçası haline gelmeleri teşvik edilmeye çalışılan fakat aynı zamanda düzenli bir ulusal piyasanın oluşması için otoriteler tarafından regüle edilmektedir. Son dönemlerde kendi getirilerini arttırmak için finansal tüketicileri (yatırımcı olarak da eşanlamlı olarak kullanılacaktır) riskli işlemlere yöneltebilmekte ve kendisi de üzerine aldığı riskleri zaman zaman finansal gücünün yettiğinin üzerinde, global ve ulusal riskleri de gözetmeden arttırabilmektedir. Etkili bir iç kontrol sistemi, bu riskli işlemleri ve insan hatası ya da kötü niyetli personelin yanlış ya da uygunsuz davranışından kaynaklanan uyuşmazlıkları yönetmeye yardımcı olabilecek en önemli kavramlardan biridir. Finansal kurumların markalarını küresel anlamda desteklemelerine, iş akış prosedürlerine ve iç kontrollere aykırı uygulamalara karşı kurumsal değerlerini korumalarına yardımcı olacak bir iç kontrol sistemi ve denetim biriminin bulunması ilerisi için atılacak faydalı adım olarak görülmelidir. Uygulamada, sermaye piyasası uyuşmazlıklarının büyük bir kısmının esasen yatırım kuruluşu iç denetim sistemindeki aksaklıklarla doğrudan ilişkili olduğu gözlemlenmiştir. Bu sebeple, çalışmamızda esas olarak yatırım kuruluşlarında (aksi belirtilmedikçe sadece aracı kurum) denetim unsurları, eksiklikler ve yapılması gerekenler irdelenecektir. Ayrıca, iç denetim faaliyetindeki eksiklikler nedeniyle yatırım kuruluşlarının müşterisi konumundaki finansal tüketicilerin maruz kalabileceği risklerin güveni kötüye kullanmaya fiilleri bazında incelenmesi ve finansal tüketicinin korunması açısından denetçinin öncelikli olarak dikkat etmesi gereken hususlara yer verilerek, finansal tüketiciye korumanın artırılmasının sermaye piyasasının etki alanının genişletilmesine katkıda bulunacağı vurgulanacaktır. Bu yazıda yer alan görüşler yazarlarına ait olup çalıştıkları kurumu bağlamaz, yazarların çalıştığı kurum veya görevleriyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Yazıdaki tüm hata ve eksiklikler yazarlara aittir.
Internal Audit Mechanisms of Investment Firms Within The Concept of Investor Protection and Several Proposals
Capital markets have become a single market and financial institutions are trying to be part of this to take as much share as possible. Regulatory authorities are also trying to form orderly and properly working national markets that are integrated to this globalized market so financial institutions should play the game around standardized rules. In recent years, financial institutions started to direct and incentivize their investor’s assets to risky transactions that can increase the global and national risks for firms and individuals when actions are not properly considered with financial capabilities and capacity. Effective internal control is one of the most important concept that can help to manage these risky transactions and inappropriate misbehavior and wrongdoing of personnel due to human error or malicious intention. Financial institutions should have an internal control system and an inspection unit that help them to support their brand in a global sense and to protect their corporate values in a timely and effective manner against practices that are contrary to work flow procedures and internal controls. In practice, a large part of the capital market disputes were mainly observed to be directly related to deficiencies in the internal control. Therefore, our study mainly observes control elements, deficiencies and needs to be done in financial institutions. Another concept that is given importance in this study is avoiding exposure to financial consumers in financial institutions due to deficiencies in internal audit, and fraud examination by giving place to matters that are important to internal auditors in terms of enhancing the protection of financial consumers that can contribute to the expansion of capital markets globally.
___
- Akarkarasu, N. (2000). Halka Açık Şirketlerde İç Denetim ve Denetim Kurullarının Etkinleştirilmesi İçin Öneriler. Sermaye Piyasası Kurulu Denetleme Dairesi, Yeterlik Etüdü, İstanbul.
- Biegelman, M. T. ve Bartow, J. T. (2012). Executive Roadmap to Fraud Prevention and İnternal Control: Creating a Culture of Compliance. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
- Bookal, L. E. (2002). “Internal Auditors: Integral to Good Corporate Governance. Internal Auditor, (Ağustos): 44–49.
- Cane, M. B. ve Shub, P. A. (1991). Securities Arbitration: Law and Procedure. Washington: The Bureau of National Affairs.
- Çalış, Y. E. (2013). Yatırım Kuruluşlarında İç Denetim Uygulaması. İstanbul: Yalın Yayıncılık.
- Çetin, N. (2011). Sermaye Piyasası Hukukunda Yatırımcının Korunması İlkesinin Teorik Analizi. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15 (1), 1-23.
- Doss, J. R. ve Frankowskİ, R. S. (2013). The Practitioners Guide to Securities Arbitration. Chicago, IL: American Bar Association, Solo, Small Firm and General Practice Division.
- Eren, F. (2017). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları.
- Gürbüz, H. (1995). Muhasebe Denetimi, Geliştirilmiş 4. Baskı. Eskişehir: Bilim Teknik Yayınevi.
- Gürel, P. (2003). Büyük Miktarlı Emir Bilgisine Dayanarak İşlem (Frontrunning) Yapanların Sorumluluğu, SPK Uzmanlık Tezi.
- Gürsu, S. A. (2010). Aracı Kurumlarda Denetim Komitesi ve Bir Uygulama, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Sermaye Piyasası ve Borsa Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Hatemi, H. ve Gökyayla, E. K. (2011). Borçlar Hukuku Genel Bölüm. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Karahasan, M. R. (1995). Sorumluluk Hukuku, Doktrin Yargıtay Kararları. Ankara: Beta Basım Yayım.
- Manavgat, Ç. (2008). Sermaye Piyasasında İşleme Dayalı Manipülasyon ve Özel Hukuk Bakımından Sonuçları. Ankara: Bankacılık ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
- Moeller, R. R. (2008). Sarbanes-Oxley İnternal Controls: Effective Auditing With AS5, CobiT and ITIL. Hoboken: John Wiley & Sons.
- Nomer, H. (2013). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta Basım Yayım.
- Paslı, A. (2014). Yatırımcı mı Tüketici mi?, 4. Tüketici Hukuku Kongresi Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları, s. 624-637. Ankara: Bilge Yayınevi.
- Peker, A. (1983). Modern Yönetim Muhasebesi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Persaud, A. (2015). Reinventing Financial Regulation: A Blueprint For Overcoming Systemic Risk. New York, NY: Apress.
- Poyraz, S. (1993). Denetim Teknikleri.
- Reisoğlu, S. (2012). Türk Borçlar Kanunu Genel Hükümler. İstanbul: Beta Basım Yayım.
- Toraman, C. (2002). Enron Olayı ve Bu Olaydan Çıkarılması Gereken Dersler. Muhasebe ve Finansman Dergisi,15, 84-90.
- Türkmen, A. (2012). 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Organizasyon Sorumluluğu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 70 (2), 257-284.
- Uzay, Ş. (1999). İşletmelerde İç Kontrol Sistemini İncelemenin Bağımsız Dış Denetim Karar ̧ Sürecindeki Yeri ve Türkiye’deki Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma. Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları, Ankara.
- Ünal, O. K. (1997). Türk ve Amerika Birleşik Devletleri Hukukunda Yatırım Kuruluşları. Ankara: Yaklaşım Yayınları.
- Soydemir, S. ve Akyüz, A. (2015). Sermaye Piyasası ve Borsa. İstanbul: Scala Yayıncılık.
- Sumer, A. (2002). Sermaye Piyasası Hukuku. İstanbul: Alfa Yayınları.
- Strumeyer, G. ve Swammy, S. (2017). The Capital Markets. Hoboken: John Wiley & Sons.
- Verges, T. (2015). Legal Ethics and an Aging Population: Securities Practitioner’s Rules in Preventing Financial Exploitation of the Elderly. Securities Arbitration, 185-198. New York: Practising Law Enstitute.
- Yalçıner, B. (1996). Tezgahüstü Hisse Senedi Piyasaları, 11, SPK Yayını No:34.
- Yeniocak, U. (2011). 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Getirdiği Değişiklikler ve Yenilikler, Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- ISSN: 1300-0217
- Başlangıç: 1990
- Yayıncı: Türkiye Bankalar Birliği
Sayıdaki Diğer Makaleler
Yatırımcının Korunması Kapsamında Yatırım Kuruluşlarının İç Denetim Faaliyetleri ve Öneriler
Hasan DİNÇER, ÜMİT HACIOĞLU, SERHAT YÜKSEL
Doğrudan Yabancı Yatırımların Yatırımcı Ülke Ekonomisine Etkileri: Panel Veri Analizi
Nur AYDIN, Necmiye Cömertler ŞİMŞİR
Ticaret Hukuku Kapsamında Banka Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğunun Analizi
Aksiyomlar ile Tasarım ve Yalın Süreç İlkelerinin Bankacılık Merkezi Operasyonlarında Uygulanması