İsmet GÖÇER, Nur AYDIN, Ayşegül Ladin SÜMER

10542

Türkiye'de Son Yıllarda Enflasyonun Belirleyicileri: Çoklu Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi

Enflasyon, her dönemde ekonomilerin en çok dikkat ettikleri makroekonomik değişkenlerden biridir. Türkiye'de Ocak 2016'da yüzde 9.58'e ulaşan ve iki haneli büyüklüklere yaklaşan enflasyon, başta Merkez Bankası olmak üzere, politika yapıcıların ve kamuoyunun dikkatlerini bu konuya çekmiştir. Çalışmada Türkiye'de TÜFE'nin belirleyicileri 2006M1:2015M6 dönemi için, beş farklı model yardımıyla incelenmiştir. Serilerin durağanlığı; Kapetanios (2005) çoklu yapısal kırılmalı birim kök testi ile analiz edilmiş ve serilerin I(1) olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmada eşbütünleşme ilişkisi, Maki (2012) çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi ile analiz edilerek serilerin eşbütünleşik olduğu belirlenmiştir. Seriler arasındaki uzun ve kısa dönem ilişkisi; DOLS yöntemiyle tahmin edilmiştir. Uzun dönem analizinde Türkiye'de tüketici enflasyonun en önemli belirleyicilerinin maliyet artışları ve tüketicilerden alınan vergiler olduğu görülmüştür. Kısa dönem analizinde modellerin hata düzeltme mekanizmalarının çalıştığı tespit edilmiştir

Determinants of Inflation In Turkey In Recent Years: Time Series Analysis With Multiple Structural Breaks

Inflation is one of macroeconomic variables that economies carefully watch in all time periods. The inflation rate in Turkey, which converges to two digit numbers by rising to 9.58 percent in January, attracts attention of policy makers, especially Central Bank, and general public. This study investigates the determinants of CPI with the help of five different models for 2006:M1-2015:M6 period. Stationarity of the series is analyzed by Kapetanios (2005) unit root test with multiple structural breaks and it is estimated that the series are I(1). Cointegration relation is examined by Maki (2012) cointegration test with multiple structural breaks and it is found that the series are cointegrated. Short and long run relation between series are estimated by DOLS method. In long run analysis, it is seen that increases in cost and taxes levied on consumers are the most important determinants of inflation in Turkey. It is determined that the error correction mechanisms of models work
PDF

___

  • Abdioğlu, Z. ve Korkmaz, Ö. (2012). Tüketici ve Üretici Fiyat Endekslerinde Fiyat Geçişkenliği: Alt Sektörler. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(2): 65-81.
  • Akbaş, Y.E., Lebe, F. ve Zeren, F. (2014). Testing the Validity of the Triplet Deficit Hypothesis for Turkey: Asymmetric Causality Analysis.Journal of Business and Economics, 7(14): 137-154. DOI: 10.17015/ejbe.2014.014.08.
  • Akosah, N.K. (2013). Dynamics of Inflation and Financial Development: Empirical Evidence from Ghana, Journal of Economics and Sustainable Development, ISSN 2222-1700 (Paper) ISSN 2222-2855 (Online), 4, 15: 20-37.
  • Amin, A., Nadeem, A.M., Parveen, S., Muhammad, A.K. ve Anwar, S. (2014). Factors Affecting Tax Collection in Pakistan: An Empirical Investigation. Journal Finance and Economics, 2(5): 149- 155.
  • Antonios, A. (2010). "Credit Market Development and Economic Growth: An Empirical Analysis for Ireland", European Research Studies, 13(4): 3-18.
  • Ars?ne, M. F. ve Guy-Paulin, D. D. (2013). An Econometric Analysis of the Nexus between Credit to the Private Sector, Inflation and Economic Growth: Case of Cameroon 1965- 2010.Global Journal of Management and Business Research Interdisciplinary. 13(7): 41-53,ISSN: 2249-4588 & Print ISSN: 0975-5853.
  • Capistrán, C. ve Ramos-Francia, M. (2009). Inflation Dynamics in Latin America.Banco de México Working Papers, No: 2006-11.
  • Carrion-i-Silvestre, J. L. (2009). Gls-Based Unit Root Tests With Multiple Structural Breaks Under Both The Null And The Alternative Hypotheses. Econometric Theory, 25: 1754-1792.
  • Dorestani, A. ve Arjomand, L. H. (2006). An Empirical Study of the Relationship between Consumer and Producer Price Index: A Unit-root Test and Test of Cointegration.The Costal Business Journal, (5): 33-38.
  • Esteve, V. ve Requena, F. (2006). A Cointegration Analysis of Car Advertising and Sales Data in the Presenceof Structural Change. International Journal of the Economics of Business. 13(1): 111- 128.
  • Ghazali, M. F., Yee, O. A. ve Muhammad, M. Z. (2008). Do Producer Prices Cause Consumer Prices: Some Empirical Evidence.International Journal of Business and Management, 3(11): 78-82.
  • Goodhart, C. ve Hofmann, B.(2008). House Prices, Money, Credit, and the Macroeconomy. Oxford Review of Economic Policy, Oxford University Press, 24(1): 180-205.
  • Göçer, İ., Mercan, M. ve Peker, O. (2013). Kredi Hacmi Artışının Cari Açığa Etkisi: Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi, Ekonometri ve İstatistik, 18: 1-17.
  • Gregory, A.W. ve Hansen, B.E. (1996). Tests for Cointegration in Models with Regime and Trend Shifts. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 58(3): 555-560.
  • Gujarati, N.D. ve Porter, D.C. (2012).Temel Ekonometri, Beşinci Basımdan Çeviri, Çevirenler: Ümit Şenesen ve Gülay Günlük Şenesen, Literatür Yayınları, İstanbul.
  • Hatemi-J A. (2008). Tests for Cointegration with Two Unknown Breaks with an Application to the Financial Market Integration. Empirical Economics, 35(3): 497-505.
  • Kapetanios, G. (2005). Unit-Root Testing Against The Alternative Hypothesis of Up to M Structural Breaks.Journal of Time Series Analysis, 26: 123-133.
  • Lee, J. ve Strazicich, M.C. (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test With Two Structural Breaks.The Review of Economics and Statistics, 85(4): 1082-1089.
  • Lumsdaine, R.L. ve Papell, D.H. (1997).Multiple Trend Breaks and The Unit Root Hypothesis.The Review of Economics and Statistics, 79, 212-218.
  • Maki, D. (2012). Tests For Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks.Economic Modelling, 02392: 1-5.
  • Mercan, M. (2014). Measurement of the Competitiveness of Turkey: EU Countries, 1980-2010 Period Comparison.Journal of Economic and Social Studies, 4(1): 37-51. ISSN 1986 - 8502, doi: 10.14706/JECOSS11413
  • NG, S., ve Perron, P. (2001).Lag Length Selection and the Construction of Unit Root Tests with Good Size and Power, Econometrica, 69, 1519-1554.
  • Odhiambo, N. M. (2012). The Impact of Inflation on Financial Sector Development: Experience From Zambia. The Journal of Applied Business Research. 28(6): 1497-1508.
  • Patoli, A. Q., Zarif, T. and Syed, N., A. (2012). Impact of Inflation on Taxes in Pakistan: An Empirical Study of 2000-2010 period. Journal of Management and Social Sciences, 8(2): 31-41.
  • Perron, P. (1989). The Great Crash, The Oil Price Shock and The Unit Root Hypothesis, Econometrica, 57(6): 1361-1401.
  • Perron, P. (1997). Further Evidence on Breaking Trend Functions in Macroeconomic Veriables.Journal of Econometrics, 80: 355-385.
  • Radnia, K. (2013). The Relationship between Inflation Rate, Oil Revenue and Taxation in IRAN: Based OLS Methodology. Journal of Economics and Sustainable Development, ISSN 2222-1700 (Paper) ISSN 2222-2855 (Online), 4(19): 131-146.
  • Saraç, T. B. ve Karagöz, K. (2010). Türkiye'de Tüketici ve Üretici Fiyatları Arasındaki İlişki: Yapısal Kırılma ve Sınır Testi. Maliye Dergisi, 159, 220-232.
  • Sargent, T.J. (1987). Macroeconomic Theory. Second Edition. Orlando: Harcourt Brace Jovanovich Academic Press.
  • Shahbaz, M., Awan, R.U. ve Nasir, N.M. (2009).Producer and Consumer Prices Nexus: ARDL Bounds Testing Approach.International Journal of Marketing Studies, 1(2): 78-86.
  • Stock, J. ve Watson, M.W. (1993). A Simple Estimator of Cointegrating Vectors in Higher Order Integrated Systems. Econometrica, 61(4): 783-820.
  • Tochukwu, O.R., Jerry, K. ve Titus, O.A. (2014). Valeu Added Tax and Consumption Expenditure Behaviour of Househols in Nigeria: An Empirical Investigation. International Review of Social Sciences, 3(6): 236-248.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2009). Enflasyon Raporu 2009-I,15 Ağustos 2015 tarihinde http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/ Enflasyon+Raporu/2009/Enflasyon+Raporu+2009-I/adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2010). Enflasyon Raporu 2010-I,15 Ağustos 2015 tarihinde http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/ Enflasyon+Raporu/2010/Enflasyon+Raporu+2010-I/adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2011). Enflasyon Raporu 2011-III,IV, 15 Ağustos 2015 tarihinde http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/ Enflasyon+Raporu/2011/Enflasyon+Raporu+2011-III/adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2012). Enflasyon Raporu 2012-III,IV, 15 Ağustos 2015 tarihinde http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/ Enflasyon+Raporu/2012/Enflasyon+Raporu+2012-III,IV/adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.(2013a). Enflasyon Raporu 2013-I,III 15 Ağustos 2015 tarihinde http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/ Enflasyon+Raporu/2013/Enflasyon+Raporu+2013-I/ ve http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/ Enflasyon+Raporu/2013/Enflasyon+Raporu+2013-I/adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.(2013b). Enflasyon ve Fiyat İstikrarı, 14 Şubat 2016 tarihinde http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/22dbefd0-b9db-48ff-9f9f- 8835b673f8a/Enflasyon_FiyatIstikrari.pdf?MOD=AJPERES adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.(2015a). Bankacılık Sektörü Yurtiçi Kredi Hacmi, 20 Haziran 2015 tarihinde http://evds.tcmb.gov.tr/adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2015b). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.Merkezi Yönetim Bütçesi Gelir Gerçekleşmeleri, Özel Tüketim Vergisi, 20 Ağustos 2015 tarihinde http://evds.tcmb.gov.tr/ adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2015c). Enflasyon Hedefleri, 20 Ağustos 2015 tarihindehttp://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tcmb+tr/tcmb+tr/main+menu/para+politikasi/ fiyat+istikrari/enflasyon+hedefleri adresinden erişildi.
  • Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği.(2009). 2009 Ekonomik Rapor, 15 Ağustos 2015 tarihinde http://www.tobb.org.tr/Documents/yayinlar/ekonomikrapor2009.pdf adresinden erişildi.
  • Türkiye İstatistik Kurumu.(2015a). Tüketici Fiyat Endeksi İstatistikleri, 20 Haziran 2015 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1014adresinden erişildi.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (2015b).Üretici Fiyat Endeksi İstatistikleri, 20 Haziran 2015 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1076 adresinden erişildi.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (2015c). Tüketici Güven Endeksi İstatistikleri,20 Haziran 2015 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1104adresinden erişildi.
  • Venkadasalam, S. (2015). The Determinant of Consumer Price Index in Malaysia. Journal of Economics, Business and Management, 3(12): 1115-1119.
  • Westerlund, J., D. Edgerton (2006). Simple Tests for Cointegration in Dependent Panels with Structural Breaks.Lund University, Department of Economics, Working Papers, No:13.
  • Wynne, M.A, Sigalla, F.D (1994).The Consumer Price Index, Economic Review, Dallas Fed, 1-22.
  • Yardımcıoğlu, F. ve Beşel, F. (2013). İşsizlik- Petrol Fiyatları İlişkisi: Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye Örneği (1980-2012), International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8): 2197-2211.
  • Yılancı, V. ve Özcan, B. (2010). Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye için Savunma Harcamaları ile GSMH Arasındaki İlişkinin Analizi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1): 21-33.
  • Yıldırım, Z. (2015). Enflasyon Rejimleri ve Üretici Enflasyonundan TüketiciEnflasyonuna Geçişkenlik.
  • Zivot, E. ve Andrews, K. (1992). Further Evidence on The Great Crash, The Oil Price Shock, and The Unit Root Hypothesis, Journal of Business and Economic Statistics, 10 (10): 251-270.
Bankacılar-Cover
  • ISSN: 1300-0217
  • Başlangıç: 1990
  • Yayıncı: Türkiye Bankalar Birliği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Bankaların Takipteki Krediler Oranını Belirleyen Faktörler: Türkiye İçin Bir Model Önerisi

SERHAT YÜKSEL

Terör Örgütlerinin Finansal Sistemi Kullanımı ve Terörle Mücadelede Finans Uzmanlığının Önemi

SEYFETTİN ÜNAL, Mehmet Özgür ALTUN

Şüpheli İşlemlerin Tespitinde Teknolojinin Etkin Kullanılması ve Kural Bazlı Yaklaşımdan Risk Bazlı Yaklaşıma Geçilmesi

Alpaslan ÇAKIR

BIST Banka Endeksi'nin (XBANK) VIX ve MOVE Endeksleri ile İlişkisinin Analizi

HAMZA ERDOĞDU, ENDER BAYKUT

Bankacılık Uygulamasında Elektronik İletişim Araçlarından Gönderilen Havale Talimatının Adi Yazılı Şekil Yerine Geçmesinin Şartlarına İlişkin Bazı Düşünceler

SEFER OĞUZ

Türkiye'de Son Yıllarda Enflasyonun Belirleyicileri: Çoklu Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi

İsmet GÖÇER, Nur AYDIN, Ayşegül Ladin SÜMER