Üniversite Öğrencilerinde COVID-19 Aşı Okuryazarlığı ve Aşı Karşıtlığı

Amaç: Bu araştırma üniversite öğrencilerinde COVID-19 aşı okuryazarlığı düzeyi ve aşı karşıtlığı durumlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı-ilişki arayıcı tipte yapılan araştırmanın örneklemini sağlık programlarında öğrenim gören üniversite öğrencileri (n=422) oluşturmuştur. Veri; Kişisel Bilgi Formu, COVID-19 Aşı Okuryazarlığı Ölçeği ve Aşı Karşıtlığı Ölçeği-Kısa Form kullanılarak çevrimiçi toplanmıştır. Veri analizinde bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Pearson korelasyon testi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Öğrencilerin COVID-19 Aşı Okuryazarlığı puan ortalamaları 2.76 ± 0.49 ve Aşı Karşıtlığı Ölçeği puan ortalamaları 31.85 ± 9.07 bulunmuştur. COVID-19 Aşı Okuryazarlığı ile Aşı Karşıtlığı arasında zayıf, negatif yönde doğrusal ilişki olduğu görülmüştür (r= -0.226, p<0.01). COVID-19 aşı okuryazarlığı düzeyi arttıkça aşı karşıtlığı azalmaktadır. Sonuç: Üniversite öğrencilerinde COVID-19 aşı okuryazarlığı ve aşı karşıtlığı durumlarının belirlenmesi toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi için yapılacak çalışmalara yol gösterici olması açısından önemlidir.

COVID-19 Vaccine Literacy and Vaccine Hesitancy Among University Students

Aim: This study aims to determine the COVID-19 vaccine literacy level and vaccine hesitancy in university students. Material and Method: The sample of the descriptive-relationship-seeking study consisted of university students (n=422) studying in health programs. Data; The Personal Information Form was collected online using the COVID-19 Vaccine Literacy Scale and the Vaccine Hesitancy Scale-Short Form. In data analysis, independent samples t-test, One Way ANOVA, and Pearson correlation test were used. The level of statistical significance was accepted as p<0.05. Results: The COVID-19 Vaccine Literacy mean scores of the students were found to be 2.76 ± 0.49 and the Vaccine Hesitancy Scale mean scores were 31.85 ± 9.07. It has been observed that there was a weak, negative linear relationship between COVID-19 Vaccine Literacy and Vaccine Hesitancy (r= -0.226, p<0.01). As the level of COVID-19 vaccine literacy increases, vaccine hesitancy decreases. Conclusions: Determining the COVID-19 vaccine literacy and vaccine hesitancy status in university students is important in terms of guiding the studies to be carried out for the protection and promotion of public health.

___

  • Alıcılar, H. E., Çöl, M. (2021). Yeni Koronavirüs Hastalığına Karşı Aşılanma Tutumu. İçinde Türk Tabipleri Birliği (Ed.), Yeni koronavirüs pandemisi sürecinde Türkiye’de COVID-19 aşılaması ve bağışıklama hizmetlerinin durumu (s. 61-66).
  • Al‐Rawashdeh, S., Rababa, M., Rababa, M., Hamaideh, S. (2022). Predictors of intention to get COVID‐19 vaccine: A cross‐sectional study. Nursing Forum, 57(2), 277-287. doi: 10.1111/nuf.12676
  • Alshehry, A. S., Cruz, J. P., Alquwez, N., Alsharari, A. F., Tork, H. M., Almazan, J. U., ... Balay‐Odao, E. (2022). Predictors of nursing students’ intention to receive COVID‐19 vaccination: A multi‐university study in Saudi Arabia. Journal of Advanced Nursing, 78(2), 446-457. doi: 10.1111/jan.15002
  • Altun, U., Atalay, B., Kalafat, E., Yıldız, M. S. (2021). Aşı karşıtlığı tutumu düzeyinin incelenmesi: sağlık yönetimi bölümü öğrencileri. Isparta 6. Uluslararası Sağlık Bilimleri ve Yönetimi Kongresi, Sözlü Sunum, 164-169.
  • Ba, M. F., Faye, A., Kane, B., Diallo, A. I., Junot, A., Gaye, I., ... Ridde, V. (2022). Factors associated with COVID-19 vaccine hesitancy in Senegal: a mixed study. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 18(5), 2060020. doi: 10.1080/21645515.2022.2060020
  • Biasio, L. R. (2019). Vaccine literacy is undervalued. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 15(11), 2552-2553. doi: 10.1080/21645515.2019.1609850
  • Biasio, L. R., Bonaccorsi, G., Lorini, C., Pecorelli, S. (2021). Assessing COVID-19 vaccine literacy: a preliminary online survey. Human vaccines & immunotherapeutics, 17(5), 1304-1312. doi: 10.1080/21645515.2020.1829315
  • Cascini, F., Pantovic, A., Al-Ajlouni, Y., Failla, G., Ricciardi, W. (2021). Attitudes, acceptance and hesitancy among the general population worldwide to receive the COVID-19 vaccines and their contributing factors: A systematic review. EClinical Medicine, 40, 101113. doi: 10.1016/j.eclinm.2021.101113
  • Correa-Rodríguez, M., Rueda-Medina, B., Callejas-Rubio, J. L., Ríos-Fernández, R., de la Hera-Fernández, J., Ortego-Centeno, N. (2022). COVID-19 vaccine literacy in patients with systemic autoimmune diseases. Current Psychology, 1-16. doi: 10.1007/s12144-022-02713-y
  • Coşkun Erçelik, H., Çamlıca, T. (2022). Fear of COVID-19 among nursing students and evaluation of their attitudes towards vaccination: a descriptive cross-sectional research. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 14(1). doi: 10.5336/nurses.2021-83719
  • Dağ, A., Demirci, H. (2021). Koronavirüs (COVID-19) aşısı karşıtlığına yönelik nicel bir araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (Unika Toplum ve Bilim) Dergisi, 1(2), 74-83.
  • Delgado-Gallegos, J. L., Padilla-Rivas, G. R., Zúñiga-Violante, E., Avilés-Rodríguez, G., Arellanos-Soto, D., Gastelum-Arias, L. J., ... Islas, J. F. (2021). Determinants of COVID-19 vaccine hesitancy: a cross-sectional study on a Mexican population using an online questionnaire (COV-AHQ). Frontiers in Public Health, 9, 728690. doi: 10.3389/fpubh.2021.728690
  • Doherty, I. A., Pilkington, W., Brown, L., Billings, V., Hoffler, U., Paulin, L., ... Kumar, D. (2021). COVID-19 vaccine hesitancy in underserved communities of North Carolina. PLoS One, 16(11), e0248542. doi: 10.1371/journal.pone.0248542
  • Durmus, A., Akbolat, M., Amarat, M. (2021). Turkish validity and reliability of COVID-19 vaccine literacy scale. Cukurova Medical Journal, 732-741. doi: 10.17826/cumj.870432
  • Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) (2013). Health literacy: The solid facts. Erişim tarihi: 14.12.2021, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/128703/e96854.pdf
  • Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ). (2019). Ten threats to global health in 2019. Erişim tarihi: 11.04.2022, https://www.who.int/news-room/spotlight/ten-threats-to-global-health-in-2019
  • Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ). (2021). Coronavirus disease (COVID-19). Erişim tarihi: 14.12.2021, https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_1
  • Eadie, C. (2014). Health literacy: A conceptual review. Medical-Surgical Nursing, 23(1), S1-S1.
  • Ebrahimi, O. V., Johnson, M. S., Ebling, S., Amundsen, O. M., Halsøy, Ø., Hoffart, A., ... Johnson, S. U. (2021). Risk, trust, and flawed assumptions: vaccine hesitancy during the COVID-19 pandemic. Frontiers in Public Health, 9, 700213. doi: 10.3389/fpubh.2021.700213
  • El Gamal, M., Siddiqua, A., Abdul, W. K., Almurshidi, B. H., Howari, F. M. (2022). Investigation of factors affecting COVID-19 vaccine acceptance among communities of universities in the United Arab Emirates. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 18(5), 2068930. doi: 10.1080/21645515.2022.2068930
  • Ersin, F., Gözükara, F., Polat, P., Erçetin, G., Bozkurt, M. E. (2015). Determining the health beliefs and breast cancer fear levels ofwomen regarding mammography. Turkish Journal of Medical Sciences, 45(4), 775-781. doi: 10.3906/sag-1406-74
  • Ertaş, H., Göde, A. (2021). Sağlık okuryazarlığı ile aşı karşıtlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Journal of Academic Value Studies, 1, 1-14. doi: 10.29228/javs.49907
  • Gendler, Y., Ofri, L. (2021). Investigating the influence of vaccine literacy, vaccine perception and vaccine hesitancy on Israeli parents’ acceptance of the COVID-19 vaccine for their children: A cross-sectional study. Vaccines, 9(12), 1391. doi: 10.3390/vaccines9121391
  • George, D., Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
  • Gusar, I., Konjevoda, S., Babić, G., Hnatešen, D., Čebohin, M., Orlandini, R., Dželalija, B. (2021). Pre-Vaccination COVID-19 vaccine literacy in a Croatian adult population: A cross-sectional study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(13), 7073. doi: 10.3390/ijerph18137073
  • Gür, E. (2019). Vaccine hesitancy-vaccine refusal. Turkish Archives of Pediatrics/Türk Pediatri Arşivi, 54(1), 1.
  • Ishikawa, H., Takeuchi, T., Yano, E. (2008). Measuring functional, communicative, and critical health literacy among diabetic patients. Diabetes Care, 31(5), 874-879. doi: 10.2337/dc07-1932
  • Joshi, A., Kaur, M., Kaur, R., Grover, A., Nash, D., El-Mohandes, A. (2021). Predictors of COVID-19 vaccine acceptance, intention, and hesitancy: a scoping review. Frontiers in Public Health, 9, 698111. doi: 10.3389/fpubh.2021.698111
  • Karagöz, Y. (2019). SPSS-AMOS-META Uygulamalı İstatistiksel Analizler. (Güncellenmiş 2. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Karaman, D., Yılmaz, D., Yılmaz, H. (2021). İntörn hemşirelik öğrencilerinin Koronavirüs (COVID-19) korkusunun aşı karşıtlığına etkisinin incelenmesi. The Journal of Turkish Family Physician, 12(4), 179-191. doi: 10.15511/tjtfp.21.00479
  • Khalafalla, H. E., Tumambeng, M. Z., Halawi, M. H. A., Masmali, E. M. A., Tashari, T. B. M., Arishi, F. H. A., ... Mahfouz, M. S. (2022). COVID-19 vaccine hesitancy prevalence and predictors among the students of Jazan University, Saudi Arabia using the health belief model: a Cross-Sectional Study. Vaccines, 10(2), 289. doi: 10.3390/vaccines10020289
  • Kılınçarslan, M. G., Sarigül, B., Toraman, C., Şahin, E. M. (2020). Development of valid and reliable scale of vaccine hesitancy in Turkish language. Konuralp Medical Journal, 12(3), 420-429. doi: 10.18521/ktd.693711
  • Kweon, S. S., Yun, I., Choi, C., Ryu, S. Y., Cho, J. H., Shin, M. H. (2022). Factors associated with COVID-19 vaccine hesitancy in Korea. Chonnam Medical Journal, 58(1), 43. doi: 10.4068/cmj.2022.58.1.43
  • Lucia, V. C., Kelekar, A., Afonso, N. M. (2021). COVID-19 vaccine hesitancy among medical students. Journal of Public Health, 43(3), 445-449. doi: 10.1093/pubmed/fdaa230
  • MacDonald, N. E. (2015). Vaccine hesitancy: Definition, scope and determinants. Vaccine, 33(34), 4161-4164. doi: 10.1016/j.vaccine.2015.04.036
  • Nath, R., Imtiaz, A., Nath, S. D., Hasan, E. (2021). Role of vaccine hesitancy, eHealth literacy, and vaccine literacy in young adults’ COVID-19 vaccine uptake intention in a lower-middle-income country. Vaccines, 9(12), 1405. doi: 10.3390/vaccines9121405
  • Özbey, G. A., Acar, G. A., Bozdağ, F., Yalçın, B. N. B., Çoban, T., Ener, D., … Yekdeş, D. H. (2021). Pandeminin Epidemiyolojisi ve Hastalık Yükü. P. Okyay, S. Üner (Ed.). Halk sağlığı bakış açısıyla COVID-19, Pandeminin İlk Yılı: yapılanlar–yapıl(a)mayanlar–yapılması gerekenler. Ankara: Hipokrat Yayıncılık.
  • Patwary, M. M., Alam, M. A., Bardhan, M., Disha, A. S., Haque, M. Z., Billah, S. M., ... Kabir, R. (2022). COVID-19 vaccine acceptance among low-and lower-middle-income countries: a rapid systematic review and meta-analysis. Vaccines, 10(3), 427. doi: 10.3390/vaccines10030427
  • Ratzan, S. C. (2011). Vaccine literacy: A new shot for advancing health. Journal of health communication, 16(3), 227-229. doi: 10.1080/10810730.2011.561726
  • Ren, L. L., Wang, Y. M., Wu, Z. Q., Xiang, Z. C., Guo, L., Xu, T., ... Wang, J. W. (2020). Identification of a novel coronavirus causing severe pneumonia in human: a descriptive study. Chinese Medical Journal, 133(09), 1015- 1024. doi: 10.1097/CM9.0000000000000722
  • Roy, D. N., Huda, M. N., Azam, M. S. (2022). Factors influencing COVID-19 vaccine acceptance and hesitancy among rural community in Bangladesh: a cross-sectional survey based study. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 18(5), 2064685. doi: 10.1080/21645515.2022.2064685
  • Saied, S. M., Saied, E. M., Kabbash, I. A., Abdo, S. A. E. F. (2021). Vaccine hesitancy: Beliefs and barriers associated with COVID‐19 vaccination among Egyptian medical students. Journal of Medical Virology, 93(7), 4280-4291. doi: 10.1002/jmv.26910
  • Salali, G. D., Uysal, M. S. (2022). COVID-19 vaccine hesitancy is associated with beliefs on the origin of the novel coronavirus in the UK and Turkey. Psychological Medicine, 52(15), 3750-3752. doi: 10.1017/S0033291720004067
  • Sallam, M., Al-Sanafi, M., Sallam, M. (2022). A global map of COVID-19 vaccine acceptance rates per country: an updated concise narrative review. Journal of Multidisciplinary Healthcare, 21-45. doi: 10.2147/JMDH.S347669
  • Shakeel, C. S., Mujeeb, A. A., Mirza, M. S., Chaudhry, B., Khan, S. J. (2022). Global COVID-19 vaccine acceptance: a systematic review of associated social and behavioral factors. Vaccines, 10(1), 110. doi: 10.3390/vaccines10010110
  • Tam, C. C., Qiao, S., Li, X. (2022). Factors associated with decision making on COVID-19 vaccine acceptance among college students in South Carolina. Psychology, Health & Medicine, 27(1), 150-161. doi: 10.1080/13548506.2021.1983185
  • Troiano, G., Nardi, A. (2021). Vaccine hesitancy in the era of COVID-19. Public Health, 194, 245-251. doi: 10.1016/j.puhe.2021.02.025
  • Willis, D. E., Presley, J., Williams, M., Zaller, N., McElfish, P. A. (2021). COVID-19 vaccine hesitancy among youth. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 17(12), 5013-5015. doi: 10.1080/21645515.2021.1989923
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2019
  • Yayıncı: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi