Sosyal bilgiler öğretiminde planlı bir müze gezisi için örnek uygulama: Balıkesir Kuvayı Milliye Müzesi

Müzelerin eğitim amaçlı kullanılması odaklı çalışmanın temel amacı, sosyal bilgiler dersi kapsamında, örnek bir müze gezisi gerçekleştirmektir. Ek olarak araştırma, müze gezisi planının hazırlanması, uygulanması ve gezilen müze ile ilgili genel bir değerlendirme yapmayı da içermektedir. Bu amaçla yola çıkılan araştırma durum çalışması yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcıları ise sosyal bilgiler öğretmen adayı olan 55 kişiden oluşmaktadır. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan yazılı yansıtma formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; katılımcıların yarıdan fazlası, çok az müze deneyimi yaşadığı tespit edilmiştir. Ayrıca müze ziyaretinin katılımcılarda merak, duygu yoğunluğu ve mutlu olma gibi olumlu izlenim uyandırdığı ve objelerle doğrudan etkileşim kurma, bilgi edinme, hayal gücünü hareket geçirme, kültürel ve tarihi değerlerin farkına varma gibi kazanımlar edinmelerine olanak sağladığı ile Kuvayı Milliye Müzesi’nin fiziki kapasite açısından iyileştirmesi gerektiği gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Bu bulgulara bağlı olarak; müze gezilerinde resmi izin alma sürecinin kolaylaştırılması, yönetici, öğretmen ve veli arasında sorumluluk paylaşımı yapılması, müzeleri ilgi odağı haline getirecek her yaş grubuna yönelik ilgi çekici, eser odaklı ve örtük öğrenme ilkelerine uygun eğitim aktivitelerinin yer aldığı zenginleştirilmiş uygulamalar geliştirilmesi, müzenin ihtiyaca cevap verecek nitelikte bir binaya kavuşturulması ve tematik olarak düzenlenmesi ve gezi yapılacak grubun özellikleri, müzenin özellikleri ve hedeflenen kazanımlar net olarak ortaya konularak esnek bir planlama yapılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Gezi planı, Müze, Müzede eğitim, Okul dışı öğrenme ortamı, Sosyal bilgiler

A sample application for planned museum tour in social studies teaching.: Balıkesir Kuvayi Milliye Museum

The main purpose of this study, which focuses on the use of museums for educational purposes, is to carry out an exemplary museum tour within the scope of social studies course. In addition, the research includes the preparation and implementation of the museum tour plan and making a general evaluation about the museum visited. For this purpose, the research was carried out with the case study method. The participants of the study consisted of 55 social studies teacher candidates. Based on the findings obtained from the research; More than half of the participants stated that they had little museum experience. In addition, in the study, it was found that the museum visit created positive impressions such as curiosity, emotional intensity and happiness in the participants and during the museum visit, the participants; It has been concluded that it enables them to gain gains such as interacting directly with objects, acquiring knowledge, activating the power of thought (imagination), being aware of cultural and historical values, and that the Kuvayi Milliye Museum should improve in terms of physical capacity. Based on these results; facilitating the process of obtaining official permission for museum tours, sharing responsibilities between the school administration, teachers and parents, developing enriched applications that include interesting and work-oriented educational activities for all age groups that will make museums the centre of attention, providing the museum with a building that will meet the needs, and It has been suggested to make a flexible planning by clearly laying out the characteristics of the group to be visited, the characteristics of the museum and the targeted achievements, with thematic arrangement.

Keywords:

Museum, Museum trip, Museum education, Outdoor learning, Social studies,

PDF

___

Adıgüzel, H., ve Öztürk, F. (1999). Türk Eğitim Düşüncesinde Okul Müzesinden Müze Pedagojisine Değişim. Eğitim Bilim, 14(114), 73-81.
Adıgüzel, Ö. (2019). Müze Eğitimi ve Yaratıcı Drama. Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 1(1), 23-43.
Akbulut, G., ve Artvinli, E. (2011). Effects of Turkish railway museums on cultural tourism. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 19, 131-138.
Artvinli, E. (2010). Coğrafya Derslerini Yapılandırmak: Aksiyon (Eylem) Araştırmasına Dayalı Bir Ders Tasarımı. Marmara Coğrafya Dergisi(21), 184-218.
Artvinli, E., Aydın, R., ve Tezci, İ. (2019). Environmental attitude levels of primary teachers candidates. Osmangazi Journal of Educational Research, 6(2), 62-78.
Ata, B. (2002). Tarih Öğretmenlerinin "Müze Eğitimine" ilişkin Görüşleri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
Atagök, T. (1994). Kültür ve Toplum. I. Müzecilik Sempozyumu. İstanbul: Dz. K.K. Basımevi.
Buyurgan, S. (2017). Verimli Bir Müze Gezisini Nasıl Gerçekleştirebiliriz? Milli Eğitim, 317-343.
Bülbül, H. (2016). Müze ile Eğitim Yoluyla Ortaokul Öğrencilerinde Kültürel Miras Bilinci Oluşturma. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 6(3), 681-694.
Coşkun Keskin, S., ve Kaplan, E. (2012). Sosyal Bilgiler ve Tarih Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme ortamı Olarak oyuncak Müzeleri. Electronic Journal of Social Sciences , 11(41), 95-115.
Creswell, J. (2012). Educational research : planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4. Baskı). Boston: Pearson Education Inc.
Creswell, J., ve Poth, C. (2018). Qualitative Inquiry and Research Design Choosing among Five Approaches. 4th Edition,. SAGE Publications, Inc., Thousand Oaks.
Çağdaş Eğitimde Müze Eğitiminin Rolü ve Önemi. (2002). Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 8, 57-61.
Çetin, T., Kuş, Z., ve Karatekin, K. (2010). Sınıf ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Gezi-Gözlem Yöntemine İlişkin Görüşleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi , 5(2), 158-180.
Çiftçi, T., ve Dikmenli, Y. (2016). Öğretmenlerin Okul Dışı Coğrafya Öğretimine İlişkin Görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 363-282.
Çopur, A., ve Önal, H. (2021). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Örnek Bir Müze Gezisi Planı. 9. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu (USBES 2021). Bolu.
Demirel, Ö., ve Ün, K. (1987). Eğitim Terimleri. Şafak Matbaası.
Dilli, R. (2017). Öğretmenlerin Müzelerin Öğrenme Ortamı Olarak kullanımına İlişkin Görüşleri. Milli Eğitim Dergisi(214), 303-316.
Dilli, R., Bapoğlu Dümenci, S. S., ve Turgut Kesebir, G. (2018). Müzede Çevre Eğitimi Kapsamında Okul Öncesi Dönemi Çocuklarına Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Anlatılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 421-432.
Doering, Z. D. (1999). Strangers, Guests or Clients? Visitor Experiences in Museums. Washington: Simithsonian Institutional.
Egüz, Ş., ve Kesten, A. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde Müze ile Eğitimin Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi: Samsun İli Örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 81-103.
Estin, C., ve Laporte, H. (2013). Yunan ve Roma Mitolojisi. (M. Eran, Çev.) Tübitak Yayınları.
Garipağaoğlu, N. (2001). Gezi-gözlem metodunun coğrafya eğitimi ve öğretimindeki yeri. Marmara Coğrafya Dergisi, 4, 13-30.
Gibbs, R. (2007). Analyzing qualitative data. London: Sage Publication Inc.
Gök, Y., ve Girgin, M. (2011). Ortaöğretim Coğrafya Programında Deney ve Gezi-Gözlemin Önemi. Doğru Coğrafya Dergisi(6), 61-73.
Gökmen, C. O. (2004). İlköğretim 1. Kademede Müzelerin Öğretim Ortamı Olarak Yeri. Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
https://www.etimolojiturkce.com/. (2022). Etimoloji Türkçe. 04 05, 2022 tarihinde https://www.etimolojiturkce.com/arama/müze adresinden alındı
ICOM. (2021). Museum Definition. Mayıs 10, 2021 tarihinde International Council of Museums: https://icom.museum/en/resources/standards-guidelines/museum-definition/ adresinden alındı
Karadeniz Akdoğan, K., Durmaz, E., Kimzan, İ., ve Acer, D. (2019). Bir Öğrenme Ortamı Olarak Müze Atölyeleri. Ankara Araştırmaları Dergisi, 7(2), 399-413.
Karagözoğlu, N. (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Etkinliklerle Müze Eğitimine İlişkin Görüşleri: Yozgat Müzesi Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 33-50.
Karagözoğlu, N. (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Etkinliklerle Müze Eğitimine İlişkin Görüşleri: Yozgat Müzesi Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED) 6(1), 33-50.
Kartal, A., ve Şeyihoğlu, A. (2020). Öğrenci Bakış Açısıyla Sosyal Bilgilerde Okul Dışı Öğrenme Ortamları Bağlamında Müzeler. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 128-146. doi:10.30855/gjes.2020.06.01.008
Kızılçaoğlu, A. (2003). İlköğretim okullarında bir kırsal yerleşmeye düzenlenecek gözlem gezisinde gerçekleştirilecek etkinlikler ile bir gezi planı önerisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(9), 1-21.
Kuruoğlu Maccario, N. (2002). Müzelerin Eğitim Ortamı Olarak Kullanımı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 275-285.
Küçükahmet, L. (2014). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Nobel. Kültür Varlıkları Ve Müzeler Genel Müdürlüğü. (2021). Mayıs 14, 2021 tarihinde T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı: https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-43253/genel-mudurlugumuze-bagli-muzeler-ve-orenyerleri.html adresinden alındı
Lord, B. (2005). Representing enlightenment space. S. MacLeod içinde, Reshaping Museum Space. Architecture, Design, Exhibitions (s. 146-157). Londra: Routledge.
MEB. (2019). Müze Eğitimi. (Ö. Y. Müdürlüğü, Dü.) Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
Meydan, A., ve Akkuş, A. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Müze Gezilerinin Tarihi Ve Kültürel Değerlerin Kazandırılmasındaki Önemi. Marmara Coğrafya Dergisi(29), 402-422.
Miles, M., ve Huberman, A. (2016). Nitel veri analizi (2. Baskı). (Çev. Ed. S. Akbaba Altun ve A. Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
Milli Eğitim Bakalığı. (2018). İlkokul ve Ortaokul Sosyal Bilgiler Dersi (4, 5, 6 ve 7. Sınıflar) Öğretim Programı. Mayıs 5, 2022 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf adresinden alındı
Önal, H. (2021). Coğrafya Eğitiminde Müze-Ören Yerleri Ve Kullanımı. E. Artvinli, ve Y. Değirmenci içinde, Uygulama Örnekleriyle Coğrafya Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar 2 (Cilt II, s. 241-271). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Özgen, N. (2011). Fiziki Coğrafya Dersi Öğretim Metoduna Farklı Bir Yaklaşım: Gezi Gözlem. Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 373-388.
Özrili, Y. (2019). Türkiye'deki Müzelerin Öğrenme Amaçlı Olarak Yapılandırmacı Eğitim Yaklaşımına Katkısı. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(46), 261-284.
Patton, M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. 3. Baskıdan Çeviri. Bütün, M ve Demir, S. B. (Edt.). Ankara: Pegem Akademi.
Saban, A. (2013). Öğrenme ve Öğretme Süreci. :. Ankara: Nobel Yayınları.
Selanik Ay, T., ve Kurtdede Fidan, N. (2014). Öğretmen Adaylarının Sosyal Bilgiler Dersinde Müzelerden Yararlanmaya İlişkin Görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 69-89.
Şimşek, C. L. (2011). Fen öğretimde okul dışı öğrenme ortamı. Ankara: Pegem.
Tırpan, N. (1982). Müzeler ve Eğitim. Müze Dergisi, 20-21.
Türk Dil Kurumu. (2022). 04 05, 2022 tarihinde Türk Dil Kurumu Sözlükleri: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.