CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ VE KAMU YÖNETİMİNE ETKİLERİ

Demokratik hükümet sistemlerinin en yaygın uygulamaları başkanlık sistemi, yarı başkanlık sistemi ve parlamenter sistem olarak bilinmektedir. Günümüzde, bir asrı aşan bir süredir uyguladığı parlamenter sistemi terk etmeye hazırlanan Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak ifade edilen, başkanlık sistemi temelli ve Türkiye’ye özgü olarak hazırlanmış yeni bir sisteme geçiş sürecini yaşamaktadır. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, kamu yönetiminin yapısı ve işleyişi üzerinde ciddi etkiler yaratacaktır. Yeni sistemde özellikle, kamu bürokrasisinin, kaldırılacak olan Başbakanlık kurumu bünyesindeki kurumların ve bakanlıkların bu etkileri en çok hissedecek temel yapılar olacağı aşikar gözükmektedir. Bu bağlamda kamu yönetiminde hızlı karar almaya dönük dinamik bir yapı tasavvuruyla yürütmenin başı olarak ekibini (yardımcıları ve bakanları) kuracak olan Cumhurbaşkanı, üst kademe kamu yöneticilerini atama ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri çıkarma yetkileriyle kamu yönetiminin ve bürokrasinin işleyişini domine edecektir.

Presidential Government System and Effects of Public Administration

The most common applications of democratic government systems are known as the presidential system, the semi-presidential system and the parliamentary system. Recently, Turkey that prepared to leave the parliamentary system that implemented a very long time, is experiencing the transition to a new system that expressed as a Presidential Government System, based on presidential system and designed to be inherence to Turkey.Presidential Government System will have serious effects on the structure and function of public administration. In this new system, especially the public bureaucracy, institutions and ministries within the Prime Ministry institution to be removed will be the most affected structures. In this context, the president as a head of executive power, will constitute his team (assistants and ministers) to create a dynamic structure to make a rapid decision in public administration and the president will dominate the functioning of public administration and bureaucracy with the powers of appointing top executives and ordinance power.

Keywords:

Presidential Government System, Presidential System Executive,

PDF

___

Arslan, A. (2015). Türkiye için Başkanlık Sistemi: Demokratikleşme, İstikrar, Kurumsallaşma, SETA Yayınları, 2015, Sayı: 122
Başbakanlık (2018) Başbakanlığa Bağlı Kurumlar ve Görev Dağılımı, 24 Şubat 2018 tarihinde https://www.basbakanlik.gov.tr/Forms/_Global/_ Government/pg_CabinetTasks.aspx adresinden erişildi.
Beceren, E. ve Kalağan G. (2007). Başkanlık ve Yarı-Başkanlık Sistemi; Türkiye’de Uygulanabilirliği Tartışmaları, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:6, Sayı:11, s. 163-181
Bezci, B. (2005). Demokrasi ve Başkanlık Sistemi, Yönetim Bilimleri Dergisi, 2005, (3: 2), s. 77- 97
Bilir, F. (2015). Başkanlık Sistemi ile Parlamenter Sistemin Karşılaştırılması, 24 Şubat 2018 tarihinde http://www.turkiyehukuk.org/baskanlik-sistemiile- parlamenter-sistemin-karsilastirilmasi-infografik/adresinden erişildi.
Çolak, Ç. D. (2017). Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Yetkisinin Amerikan Sistemi Üzerinden Karşılaştırmalı Analizi, Strategic Public Management Journal, Volume 3, Special Issue, s. 51-50
Eker, M. (2017). Türkiye güçlenmek için gereken enerjiyi mevcut sistemde bulamıyor, 24 Şubat 2018 tarihinde https://www.akparti.org.tr/mobil/ haberler/turkiye-guclenmek-icin-gereken-enerjiyi-mevcut-sistemdebulamiyor/ 89084 adresinden erişildi.
Erdoğan, R. T. (2017). Parlamenter demokrasi aslında bir vesayet sistemidir, 25 Şubat 2018 tarihinde http://aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/cumhurbaskani-erdogan-parlameterdemokrasi- aslinda-bir-vesayet-sistemidir/779489 adresinden erişildi.
Erdoğan, M. (1996). Başkanlık Sistemini Doğru Tartışmak, Liberal Düşünce Dergisi, s. 1-12
Eryılmaz, B. (2008). Bürokrasi ve Siyaset, İstanbul: Alfa Yayınları
Fendoğlu, H. T. (2015), Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları
Fendoğlu, H.T. (2012). Başkanlık Sistemi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:2 Sayı:2, s. 39-60
Gözler, K. (2017). Kısa Anayasa Hukuku, Bursa, Ekin Yayınevi
Gül, H, Kamalak, İ. ve Gül, S. S. (2017). Amerikan Başkanlık ve Fransız Yarı- Başkanlık Sistemleri Işığında Türkiye’nin Yeni Cumhurbaşkanlığı Hükümeti Sistemi, Strategic Public Management Journal, Volume 3, Special Issue, s. 101-120
Gül, C. (2005). Anayasa Değişikliği ve Cumhurbaşkanı’nın Siyasi-Cezai Sorumlulukları, 26 Şubat 2018 tarihinde http://www.star.com.tr/acik-gorus/ anayasa-degisikligi-ve-cumhurbaskaninin-siyasi cezai-sorumluluklari- haber-1217138/ adresinden erişildi.
Gülener, S. ve Miş, N. (2017). Cumhurbaşkanlığı Sistemi, Sayı. 190, Ankara, SETA Yayınları
Gülener, S. (2016). Başkanlık Sistemlerinde Denge ve Denetleme, 1. Baskı, Ankara, SETA Yayınları
Günay, Ö. F. (2006). Üst Düzey Yöneticilerin Yetiştirilmesi İle İlgili Anayasa Maddesinin İlginç Serüveni, TBB Dergisi, Sayı: 62, s. 152-172
Kılıçdaroğlu, K. (2013). Başkanlık Ülkeyi Bölme Projesidir, 24 Şubat 2018 tarihinde
http://www.sonhaberler.com/politika/kilicdaroglu-baskanlik-ulkeyi-bolmeprojesidir- h179762.html adresinden erişildi.
Levinson, D. J. ve Pildes, R. H. (2006). Separatıon Of Partıes, Not Powers, New York University Public Law and Legal Theory Working Papers. Paper 25
Lijphart, A. (2012). Pattrens of Demoscracy, London, Yale University Press, Second Edition, s. 106-107
Ntv (2018). ABD’de hükümet geçici olarak kapandı, 22 Ocak 2018 tarihinde https://www.ntv.com.tr/dunya/son-dakika-haberi-abdde-hukumetgecici- olarak-kapandi,b3hleScqT0KWc9QzysRFrg, adresinden erişildi.
O’Toole, L. J. (1987). Docktrines and Developments: Separation of Powers, the Politics- Administration Dichotomy, and the Rise of the Administrative State, Public Administration Review, Volume 47, No 1, 17- 25
Öymen, A. (2013) Başkanlık Sisteminin Yol Açtığı Tehlike, 24 Şubat 2018 tarihinde
http://www.radikal.com.tr/yazarlar/altan-oymen/baskanlik-sisteminin-yolactigi- tehlike-1127841/ adresinden erişildi.
Özbudun, E. (2015a). Başkanlık Sistemi ve Türkiye, Liberal Perspektif, Sayı: 1, s. 1-14
Özbudun, E. (2015b). Hükümet Sistemi Tartışmaları, 20 Ocak 2018 tarihinde http://www.birarada. org/tr/22645/Prof-Dr-Ergun-Ozbudun-Huk-met- Sistemi-Tartismalari, adresinden erişildi.
Sabah, (2018) Beş Ayaklı Büyük Kamu Reformu, 20 Ocak 2018 tarihinde https:// www.sabah.com.tr/gundem/2018/01/05/5-ayakli-buyuk-kamu-reformu adresinden erişildi.
Shugart, M. S. ve Haggard, S. (2001). Instutional and Public Policy in Presidential Systems, President, Parliaments and Policy, (Ed. Haggart and Mc Cubbins), Chambridge, UK, Chambridge University Press.
Sobacı, M. Z. (2017). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Tüm Boyutlarıyla Tartışıldı, 27 Şubat 2018 tarihinde http://haber.sakarya. edu.tr/cumhurbaskanligi-hukumet-sistemi-tum-boyutlariylatartisildi- h59519.html adresinden erişildi.
Şimşek, M. (2017). Mevcut Sistem Önümüzdeki Dönemde Eğer Değişmezse Krizlere Gebedir, 22 Şubat 2018 tarihinde https://www.haberler.com/ simsek-bu-sistem-mevcut-sistem-onumuzdeki-donemde-9295353- haberi/ adresinden erişildi.
Tataroğlu, M. (2006). Parlamenter ve Başkanlık Sistemlerinde Siyasi İktidar ve Bürokrasi İlişkileri ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, Yönetim ve Ekonomi, Cilt: 13, Sayı 1, s. 97- 119.
6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2017) 16 Ocak 2018 tarihinde https://www.tbmm.gov.tr/ develop/owa/kanunlar_sd.durumu?kanun no=6771 adresinden erişildi.
447 Sayılı Anayasa Komisyonu Raporu (2016) 15 Ocak 2018 tarihinde http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/sirasayi_sd.sorgu_baslangic adresinden erişildi.
Turhan, M. (2012). Anayasa Hukukunda Hükümet Sistemi Tartışmaları, Liberal Düşünce, Yıl 17, Sayı 66, s. 57-75.