Üniversite Öğrencilerine Verilen Sorun Çözme Becerileri Dersinin Öğrencilerin Sorun Çözme Becerileri ve Bazı Değişkenleri Üzerine Etkisi

AMAÇ: Bu araştırma üniversite öğrencilerine verilen sorun çözme becerileri dersinin öğrencilerin sorun çözme becerileri ve bazı değişkenleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. YÖNTEM: Araştırma ön test-son test düzende yarı deneysel olarak yapılmış olup araştırmanın evrenini 2014-2015 bahar döneminde batıda bir ilde bir üniversitenin ortak seçmeli ders havuzundan “Sorun Çözme Becerileri” dersini alan 63 öğrenci oluşturmuştur. Üniversitenin ortak seçmeli ders havuzundan “Sorun Çözme Becerileri” dersini alan öğrencilerden araştırmaya katılmaya gönüllü olanlar (n=57) örneklemi oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında “Kişisel Bilgi Formu” ve “Gözden Geçirilmiş Sosyal Sorun Çözme Envanteri”, “Beck Depresyon Ölçeği”, “İntihar Olasılığı Ölçeği”, “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği” ve “Süreklilik Kaygı Ölçeği” kullanılmıştır. BULGULAR: Öğrencilerin yaş ortalaması 19.91±2.15, %73.7’si erkek, %94.7’si gelir durumunu orta olarak tanımlamıştır. Öğrencilere verilen sorun çözme becerileri dersinin; gözden geçirilmiş sosyal sorun çözme envanterinin alt ölçekleri olan olumlu sorun yönelimi, olumsuz sorun yönelimi, akılcı sorun çözme tarzı, kaçıngan sorun çözme tarzı, dürtüsel-dikkatsiz sorun çözme tarzı ile gözden geçirilmiş sosyal sorun çözme envanteri toplam puan ortalamalarına etki etmediği bulunmuştur. Sorun çözme becerileri dersinin öğrencilerin depresyon, intihar olasılığı, benlik saygısı ve süreklilik kaygı düzeyi puan ortalamalarını da etkilemediği bulunmuştur (p>0.05). SONUÇ: Sorun çözme becerileri eğitiminin öğrencilerin sosyal sorun çözme becerilerine, depresyon risklerine, intihar olasılıklarına, benlik saygılarına ve sürekli kaygılarına etki etmediği bulunmuştur. Öğrencilere sistemli bir şekilde ve ihtiyaçları doğrultusunda sorun çözme basamaklarının uygulanması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Üniversite öğrencisi, sorun çözme becerisi, eğitim

PDF

___

1. http://www.tdk.gov.tr Erişim tarihi: 08.01.2018.
2. D'Zurilla TJ, Nezu AM, Maydeu-Olivares A. Social Problem Solving: Theory and Assessment. İn: Social Problem Solving: Theory, Research, and Training. Edward C. Chang, Thomas J. D'Zurilla, and Lawrence J. Sanna. 1. baskı, s. 276, American Psychological Association; 2004.
3. Heppner PP, Krauskopf CJ. An information-processing approach to personal problem solving. The Counseling Psychologist. 1987; 15(3): 371-447.
4. Eskin M. Sorun Çözme Terapisi. Ankara: Hekimler Yayın Birliği; 2009.
5. Öztaban Ş, Adana F. Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2015; 17(1): 21-36.
6. Sukhodolsky DG, Golub A, Stone EC, Orban L. Dismantling anger control training for children: A randomized pilot study of social problem-solving versus social skills training components. Behavior Therapy. 2005; 36: 15-23.
7. Küçük L, Işıl Ö. Diyaliz olgularına uygulanan sorun çözme eğitiminin depresyon düzeylerine ve sorun çözme becerilerine etkisi. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 2009; 29(6): 1638-49.
8. Ang RP. Social problem-solving skills training: Does it really work?, Child Care in Practice. 2003; 9(1): 5-13.
9. Taşoğlu AK, Bakaça M. The effects of problem based learning and traditional teaching methods on students’ academic achievements, conceptual developments and scientific process skills according to their graduated high school types. Procedia Social and Behavioral Sciences. 2010; 2: 2409–13.
10. Akpınar Ş, Kelleci M. Şizofrenik hastalara uygulanan sorun çözme becerilerini geliştirme programının yaşam kalitesine etkisi. Klinik Psikiyatri. 2008; 11: 180-190.
11. Yıldız SA, Eşkisu M. Problem çözme becerisi geliştirme programının 9. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerisi üzerindeki etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011; 13(1): 189-206.
12. Eskin M, Ertekin K, Demir H. Efficacy of a problem-solving therapy for depression and suicide potential in adolescents and young adults. Cogn Ther Res. 2008; 32: 227–45.
13. Malouff JM, Thorsteinsson EB, Schutte NS. The efficacy of problem-solving therapy in reducing mental and physical health problems: A meta-analysis. Clinical Psychology Review. 2007; 27: 46–57.
14. Eskin M, Aycan Z. Gözden geçirilmiş sosyal sorun çözme envanteri’nin Türkçe’ye (Tr-SSÇE-G) uyarlanması güvenirlik ve geçerlik analizi. Türk Psikoloji Yazıları. 2009; 12 (23): 1-10.
15. Tegin B. Depresyonda bilişsel süreçler: Beck modeline göre [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi; 1980.
16. Hisli N. Beck Depresyon Envanteri’nin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi. 1988; 6 (22): 118-22.
17. Cull JG, Gill WS. Suicide probability scale. Western Psychological Services;1990.
18. Eskin M. Reliability of the turkish version of the perceived social support from friends and family scales, scale for interpersonal behavior, and suicide probability scale. Journal of Clinical Psychology. 1993; 49 (4): 515–22.
19. Atlı Z, Eskin M, Dereboy Ç. İntihar olasılığı ölçeğinin (İOÖ) klinik örneklemde geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikiyatri. 2009; 12: 111-24.
20. Rosenberg M. Society and the Adolescent Self-Image. Princeton: Princeton University Press; 1965.
21. Çuhadaroğlu F. Adolesanlarda Benlik Saygısı [Uzmanlık Tezi]. Hacettepe Üniversitesi; 1986.
22. Öner N, Le Compte A. Süreksiz Durumluk/Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. 2. Baskı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları; 1985.
23. Akpınar H, Barlas. Yoğun bakım servislerinde çalışan hemşirelere uygulanan sorun çözme eğitiminin hemşirelerin sorun çözme becerilerine etkisi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Dergisi. 2015; 2(3): 12-7.
24. Demirbağ E. Depresyonun Sağaltımında Sorun Çözme Eğitiminin Etkililiği [Yüksek Lisans Tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi; 2013.
25. Molnár G, Csapó B. The efficacy and development of students’ problem-solving strategies during compulsory schooling: Logfile analyses. Front. Psychol. 2018; 9:302.
26. Argaw AS, Haile BB, Ayalew BT, Kuma SG. The effect of problem based learning (PBL) instruction on students’ motivation and problem solving skills of physics. EURASIA Journal of Mathematics Science and Technology Education. 2017; 13(3):857-71.
27. Tezel A, Arslan A, Sevban A, Topal M, Aydoğan Ö, Koç ve ark. Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme becerileri ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2009; 12: 4.
28. Ünüvar A. Çok yönlü algılanan sosyal desteğin 15-18 yaş arası lise öğrencilerinin problem çözme becerisine ve benlik saygısına etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi;2003.
29. Çekici F, Güçray S. Problem çözme terapisine dayalı beceri geliştirme grubunun üniversite öğrencilerinin sosyal problem çözme becerileri, öfkeyle ilişkili davranış ve düşünceler ile sürekli kaygı düzeylerine etkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2012; 21(2): 103-28.