Funda ÇİTİL CANBAY, Sibel ŞEKER, Elif Tuğçe ÇİTİL

Doğum Sonrası Kanamanın Önlenmesi ve Yönetiminde Ebelerin Sorumlulukları

Anne ölümlerinin başlıca nedeni doğum sonrası kanamadır. Doğum sonrası kanamanın erken tespiti ve doğum sonrası kanamaya zamanında müdahale edilmesi ebelerin sorumlulukları arasındadır. Uluslararası Ebelik Derneği ile Uluslararası Kadın Hastalıkları ve Doğum Birliği, dünyadaki maternal ölüm ve sakatlığı azaltma konusunda anne ölümlerinin başlıca nedeni olan doğum sonrası kanamanın önlenmesi konusunda ortak bir çaba içerisindedirler. Ebeler doğum sonrası meydana gelen kanamalarda oluşabilecek bilinç kaybı ve genel durum bozukluğu için gerekli yaşamsal destek tekniklerini bilmek zorundadır. Ebeler, acil bir durumda tek başına müdahale edemeyeceğinin farkında olmalı ve yardım çağırdıktan sonra acil müdahaleye başlamalıdır. Ebeler gerekli olduğu zaman tıbbi bir işlemin ne zaman yapılacağı, hangi ilacın kullanılacağı, ilaçların veriliş yolu ve dozunu bilmesi gerekir. Doğum sonrası kanamanın tespit edilemez ve durdurulamaz ise, vücudun kanamaya toleransı hızla azalacak, şok hatta anne ölümüne bile neden olacaktır. Doğum Sonrası Kanama, önlenebilir bir sorundur. Kanıt temelli ebelik bakımında, ebelerin doğum sonrası kanamayı önleme konusunda oldukça önemli görevleri bulunmaktadır. Ebeler bu nedenle, doğum sonrası kanamanın tespiti, önlenmesi ve yönetimi konusunda bilgi ve beceri sahibi olmalıdır. Bu makale, doğum sonrası kanama kanamanın yönetimi ve önlenmesinde ebelerin sorumluluklarının önemini vurgulamak amacıyla literatür bilgileri paylaşılarak hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Doğum Sonrası, Ebelik, Kanama

PDF

___

Referans1 Törüner EK ve Büyükgönenç L. Çocuk Sağlığı Temel Hemşirelik Yaklaşımları, Göktuğ Yayıncılık, Ankara, (2012).
Referans2 Conk Z, Başbakkal Z, Yardımcı F. Çocuk Sağlığına Genel Bakış. Pediatri Hemşireliği, Conk Z, Başbakkal Z, Yılmaz BH, Bolışık B. (Ed.) Akademisyen Tıp Kitapevi, s.10-11, Ankara (2013).
Referans3 World Health Organization. Chronicle, Volume 31. No. 12. . p.479. Cenevre (1977).
Referans4 World Health Organization. WHO Press; 2012. WHO recommendations for the prevention and treatment of postpartum haemorrhage. Italy: [Updated: 2012; Access date 01.01.2017, Available from: http://apps.who.int/iris /bitstream/10665/75411/1/9789241548502 eng.pdf.
Referans5 Alkema L, Chou D, Hogan D, Zhang S, Moller AB, Gemmill A, Fat DM, Boerma T, Temmerman M, Mathers C, Say L. Global, regional, and national levels and trends in maternal mortality between 1990 and 2015, with scenario based projections to 2030: a systematic analysis by the UN Maternal Mortality Estimation Inter Agency Group. Lancet, 2016, 387 (10017), 462–74.
Referans6 T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Doğum sonrası Bakım Yönetim Rehberi, Ankara, (2014).
Referans7 Koç İ, Hacettepe Schumacher R, Campbell O, Türkyılmaz AS., Ergöçmen B, Yüksel İ. T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Üreme Sağlığı Programı, Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Elma Teknik Basım Matbaacılık, ISBN 975-491-236-X, Ankara (2005).
Referans8 T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Acil Obstetrik Bakım Yönetim Rehberi, Ankara. (2014).
Referans9 World Health Organization. World Bank. Tracking Universal Health Coverage: Global monitoring report. Geneva: World Health Organization; (2016) (http:// http://www.who.int/gho/publications/en/, Access Date: 01.01.2017, s 44.
Referans10 WHO, UNICEF, UNFPA, The World Bank. Trends in maternal mortality: 1990 to 2010. WHO, UNICEF, UNFPA, and The World Bank Estimates, (2012).
Referans11 Say L, Chou D, Gemmill A, Tunçalp Ö, Moller AB, Daniels J, Gülmezoğlu AM, Temmerman M, Alkema L. Global causes of maternal death: a WHO systematic analysis. Lancet Glob Health 2014, 2(6), 323–33.
Referans12 National Institute for Health and Care Excellence. Antenatal Care. Routine Care for the Healthy Pregnant Woman. London: NICE, (2003).
Referans13 Resuscitation Council (UK). Resuscitation Guidelines, (2015), Access: https://www.resus.org.uk/resuscitation-guidelines/introduction, Access Date: 31.12.2016.
Referans14 International Confederation of Midwives (ICM) and International Federation of Gynecology and Obstetrics (FIGO). Joint statement: Management of the Third Stage of Labour to Prevent Postpartum Haemorrhage. London: FIGO; (2003). Access: https://sogc.org/wp-content/uploads/2013/02/136E-JPS-November2003.pdf, Access Date: 01.01.2017. Referans15 Güngördük K, Asicioglu O, Besimoglu B, Güngördük OC, Yıldırım G, Ark C, Tekirdağ AI. Using intraumbilical vein injection of oxytocin in routine practice with active management of the third stage of labor: a randomized controlled trial. Obstetrics & Gynecology, 2010; 116(3), 619-24.
Referans16 Groom KM and Jacobson TZ. The management of secondary postpartum hemorrhage. Erişim Adresi: https://www.glowm.com/pdf/PPH_2nd_edn_Chap56.pdf, Erşim Tarihi: 29.06.2018.
Referans17 Rabe H, Diaz-Rossello JL, Duley L, Dowswell T, Effect of timing of umbilical cord clamping and other strategies to influence placental transfusion at preterm birth on maternal and infant outcomes. Cochrane Database Syst. Rev. Issue 8, 2012. No.:CD003248,1–88, http://dx.doi.org/10.1002/14651858.CD003248.pub3. Access: http://summaries. cochrane. Org /CD003248/early-cord-clamping-versus-delayed- cord-clamping-or-cord-milking-for-preterm babies#sthash.YR35pSEw.dpuf〉, Access Date: 25.12.17.
Referans18 Carbonell M. Timing of umbilical cord occlusion in prematüre babies <33 weeks, A service of the U.S. National Institutes of Health, (2014) Access: https://clinicaltrials. gov/show/NCT01819532, Access Date: 25.12.16.
Referans19 McDonald SJ, Middleton P, Dowswell T, Morris PS. Effect of timing of umbilical cord clamping of term infants on maternal and neonatal outcomes. Cochrane Database Syst Rev. 2013;(7):CD004074. doi:10.1002/14651858.CD004074.pub3.
Referans20 Hutton EK, Stoll K, Taha N. An observational study of umbilical cord clamping practices of maternity care providers in atertiary care center, Birth 2013; 40(1), 39–45.
Referans21 Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, Genişletilmiş XIII. Baskı, Akademisyen Tıp Kitapevi, ISBN: 975-94661-0-4, s. 523-27. Ankara (2016).
Referans22 Magann EF, Doherty DA, Briery CM, Niederhauser A, Morrison JC. Timing of plasental delivery to prevent postpartum haemorrhage: lessons learned from an abandoned randomised clinical trial. Aust NZ, Journal of Obstetrics Gynaecology 2006; 46(6), 549-51.
Referans23 Ward AM, Durmaz EA. Doğum sonrası Kanamalarda Ebelik Girişimleri, Doğum sonrası Kanama: Değerlendirme, Yönetim ve Cerrahi Girişimler İçin Kaynak Kitabı, Çev: Demir C, Eds: B-Lynch C, Keith LG, Lalonde AB, Karoshi M. Matus Basımevi Reklam ve Yay. Tic. Ltd. Şti.ISBN: 978-605-61365-0-4, s. 371, (2010).
Referans24 Duncan A., von Widekind C. Evrüke İC., Özbakır Dülger B. ALT GENİTAL SİSTEM KANAMALARI, Bölüm 23, Çeviri Ed. Demir C. Çeviri Ed. Yard. Büyükyurt S. DOĞUM SONU KANAMA Değerlendirme, Yönetim Ve Cerrahi Girişimler İçin Kaynak Kitabı, (2010),185-186. Erişim: http://www.tjod.org/wp-content/uploads/2013/05/dogum_sonu_basim.pdf. Erişim Tarihi: 29.06.2018,
Referans25 Yaju Y, Kataoka Y, Eto H, Horiuchi S, Mori R. Prophylactic Interventions After Delivery of Placenta For Reducing Bleeding During The Postnatal Period (Review), The Cochrane Collaboration. Published by JohnWiley & Sons, Ltd, (2013).
Referans26 Hofmeyr GJ, Abdel-Aleem H, Abdel-Aleem MA. Uterine massage for preventing postpartum haemorrhage. The Cochrane Library. 2013; (7): CD006431. doi: 10.1002/14651858.CD006431.pub3.
Referans27 Ferrazzani S, Guariglia L, Caruso A. Therapy and prevention of obstetric haemorrhage by tamponade using a balloon catheter. Minerva Ginecol 2004;56:481–4.
Referans28 Boucher M, Nimrod CA, Tawagi GF, Meeker TA, Rennicks WRE, Varin J. Comparison of carbetocin and oxytocin for the prevention of postpartum hemorrhage following vaginal delivery: a double-blind randomized trial. Journal of Obstetrics Gynaecology, Canada 2004; 26(5), 481–8.
Referans29 Kemik GÖ, Somunkıran A, Özdemir İ, Yücel O, Demirci F. Doğum sonrası kanamayı önlemede rektal misoprostol ve intravenöz oksitosinin etkinliklerinin karşılaştırılması. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi 2006; 3(3), 162-6.
Referans30 Oladapo OT, Fawole B, Blum J, Abalos E. Advance misoprostol distribution for preventing and treating postpartum haemorrhage. The Cochrane Library. 2012; (2): CD009336. doi: 10.1002/14651858.CD009336.pub2.
Referans31 Abdul-Kadir R, McLintock C, Ducloy AS, El-Refaey H, England A, Federici AB, et al. Evaluation and management of postpartum hemorrhage: consensus from an international expert panel. Transfusion. 2014; 54(7): 1756-68.
Referans32 Clarke J, Butt M. Maternal collapse. Current Opinion in Obstetrics and Gynecology 2005; 17 (2), 157–60.
Referans33 Simpson KR. Failure to rescue: implica¬tions for evaluating quality of care during labour and birth. The Journal of Perinatal & Neonatal Nursing 2005; 19(1), 24–34.
Referans34 Parayre, I., Rivière, O., Debost-Legrand, A., Lémery, D., Vendittelli, F. Reliability of student midwives' visual estimate of blood loss in the immediate postpartum period: a cross-sectional study. International Journal of Nursing Studies, 2015; 52, 1798–1803.
Referans35 Hofmeyr GJ, Mohlala BKF. Hypovolae¬mic shock. Best Practice & Research: Clinical Obstetrics & Gynaecology 2001; 15 (4), 645–62.
Referans36 The Nursing and Midwifery Council. Guidelines for Records and Record Keeping. London: NMC, 2012, Access: http://www.nipec.ni.nhs.uk/Image/SitePDFS/nmc Guidance Record Keeping Guidance for Nurses and Midwives.pdf, Access Date: 31.12.2016.
Referans37 Bouwmeester FW, Bolte AC, van Geijn HP. Pharmacological and surgical therapy for primary postpartum hemorrhage. Current Pharmaceutical Design 2005; 11(6), 759-73.
Referans38 Hazra S, Chilaka VN, Rajendran S, Konje JC. Massive postpartum haemorrhage as a cause of maternal morbidity in a large tertiary hospital, Journal of Obstetrics and Gynaecology 2004; 24 (5), 519–20.
Referans39 Mathai M, Gülmezoglu AM, Hill S. Saving womens lives: evidence-based recommendations for the prevention of postpartum haemorrhage. Bulletin of The World Health Organization 2007; 85(4), 322-3. Referans40 Moore ER, Anderson GC, Bergman N, Dowswell T. Early skin-to-skin contact for mothers and their healthy newborn infants. Cochrane Database Systematic Reviews. 2012; 6(5):CD003519. doi. org/10.1002/14651858.CD003519.pub3.