Arı ve Arı Ürünlerinde İlaç, Pestisit ve Metallerin Etkisi ve Kontaminasyonu

Bu çalışma insan tüketimine sunulan başta bal olmak üzere diğer arı ürünlerinde ilaç ve pestisit kullanımına ve metal kalıntıları ve arı sağlığına ilişkin Türkiye’de yapılan güncel çalışmalardan elde edilen bilgilerin derlenmesi amacıyla yapılmıştır. Arıcılık sektörü gerek ülkemizde gerek dünya çapında endüstrileşme yolunda hızla ilerleyen bir sektördür. Özellikle kırsal alanda yerleşim gösteren aileler açısından ek gelir olma yolunda hızla ilerlemektedir. Bal doğası gereği temiz ve sağlıklı olmalıdır. İnsan dahil diğer canlılarda olduğu gibi bal arılarında da viral, bakteriyel, fungal ve ektoparazitlere karşı çeşitli ilaçlar ve kullanımı yasak olmasına rağmen antibiyotikler kullanılmaktadır. Bu yüzden ülkemizde ve dünyada başta bal olmak üzere arı ürünlerinde ilaç kalıntı sorunu yaşanmaktadır. Bu noktada gerek arı sağlığı gerek insan sağlığı olumsuz etkilenmektedir. Bu durumun önüne geçilebilmesi için başta Veteriner Hekimler olmak üzere sağlık sektöründe çalışan insanlara büyük görevler düşmektedir. Her şeyden önce arıcılıkla ilgilenen üreticiler bilinçlendirilmeli, araştırmacılar bilinen ilaçlar yanında tedavide doğal tedavi yöntemlerini araştırarak bal arısı hastalıklarına karşı en uygun tedavi yöntemlerini bulma çalışmalarını hızlandırmalıdır. Bu çalışmalar gerek devlet gerekse özel sektör tarafından desteklenmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Arı sağlığı, Arı ürünleri, İlaçlar, Pestisitler, Kontaminasyon.

The Effect and Contamination of Drugs, Pesticides and Metals in Bee and Bee Products

This study was carried out in order to compile the information obtained from current studies in Turkey on the use of drugs and pesticides in other bee products, especially honey, and metal residues and bee health, which are offered for human consumption. The beekeeping sector is a sector that is rapidly advancing towards industrialization both in our country and around the world. It is rapidly progressing towards becoming an additional income especially for families located in rural areas. Honey should be clean and healthy by nature. As in other living things including humans, various drugs and antibiotics are used against viral, bacterial, fungal and ectoparasites in honey bees, although their use is prohibited. Therefore, there is a drug residue problem in bee products, especially honey, in our country and in the world. At this point, both bee health and human health are adversely affected. In order to prevent this situation, people working in the health sector, especially veterinarians, have great duties. First of all, producers who are interested in beekeeping should be made aware, and researchers should accelerate their efforts to find the most appropriate treatment methods against honey bee diseases by researching natural treatment methods in addition to known drugs. These studies should be supported by both the state and the private sector.

Keywords:

Bee health, Bee products, Drugs, Pesticides, Contamination.,

PDF

___

Akyol, E., & Korkmaz, A. (2005). Bal arısı (Apis mellifera) zararlısı Varroa destructor’un biyolojisi. Uludag Bee Journal, (5): 122-127.
Aliouane, Y., El Hassani, A. K., Gary, V., Armengaud, C., Lambin, M., & Gauthier, M. (2009). Subchronic exposure of honeybees to sublethal doses of pesticides: effects on behavior. Environmental Toxicology and Chemistry: An International Journal, 28(1), 113-122.
Bağcı, H. (2019). Muğla bölgesinde üretilen ballarda antibiyotik kalıntılarının araştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar, Tez No: 2019-022]
Bal Tebliği. (2005, 17 Aralık). Resmi Gazete (Sayı:26026). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/12/20051217-9.htm
Bogdanov, S.T. (2006). Contaminants of Bee Products. Apidologie, 37, 1–18.
Burucu, V. (2022). Arıcılık Ürün Raporu. Tarımsal Ekonomi Ve Politika Geliştirme Enstitüsü Tepge, Tepge Yayın No: 351, ISBN: 978-625-8451-37-5.
Derebaşı, E., Bulut, G., Col, M., Güney, F., Yaşar. N., & Ertürk, Ö. (2014). Physicochemical and residue analysis of honey from black region of Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 23(1): 10-17.
Desneux, N., Decourtye, A., & Delpuech, J. M. (2007). The sublethal effects of pesticides on beneficial arthropods. Annual Review of Entomology, 52: 81-106.
Devillers, J. (2002). The ecological importance of honey bees and their relevance to ecotoxicology. In Honey Bees (pp. 15-25). CRC Press.
Ergün, H., & Altıntaş, L. (2022). Pestisitlerin Arı Yetiştiriciliğine Etkisi. Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Derneği Bülteni, 13(1), 26-46. https://doi.org/10.38137/vftd.1075708.
Filodda, F., Kirsch, R., Smidt, J., & Tuchel, P. (2002). Use of antibiotics in the production of honey–Risks and perspectives for the honey importers and honey industry, preventing residues in honey. APIMONDIA Symposium, 10 –11. Oct. Celle. Germany.
Gül, A. (2008). Türkiye’de üretilen bazı balların yapısal özelliklerinin gıda güvenliği bakımından araştırılması. [Doktora Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay, 251]
Hardtsone, M. C., & Scott, J. G. (2010) Is Apis mellifera more sensitive to insecticides than other insects? Pest Management Science, 66(11): 1171-1180. https://doi.org/10.1002/ps.2001.
Hatjina, F., Papaefthimiou, C., Charistos, L., Dogaroglu, T., Bouga, M., Emmanouil, C., & Arnold, G. (2013). Sublethal doses of imidacloprid decreased size of hypopharyngeal glands and respiratory rhythm of honeybees in vivo. Apidologie, 44(4), 467-480.
Johansen, C. (1983). Protecting bees from pesticides. Proceedings of the 5th International Symposium on Pollination, Versailles (France), 155- 161.
Karahan, A., & Kutlu, M. (2017). Arılar ve Pestisitler. Petek Dergisi, (3): 26-27.
Karahan, A., Kutlu, M. A., & Karaca, İ. (2018). Thiacloprid’in Bal arılarının yön bulma davranışına etkileri, Effects of Thiacloprid's Honey bees’ sense of direction. 6th International Muğla Beekeeping and Pine Honey Congress, Muğla– Turkey, 78-83, e-ISBN: 978-605-66673-2-9.
Martin, P., Chem, C., & Chem, M.A. (2002). Imports into the EU from third countries, veterinary and other requirement, European Federation of Honey Packers and Distributors. Third Caribbean Beekeeping Congress. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.132.2429&rep=rep1&type=pdf
Olaitan, P. B., Adeleke Olufemi, E., & Ola Iyabo, O. (2007). Honey: a reservoir for microorganisms and an inhibitory agent for microbes. African Health Sciences, 7(3): 159-165.
Oruç, H. (2019). Pestisitlerin Bal Arıları Üzerine Etkisi ve Korunma. Zehirsiz Sofralar Konferansı, İstanbul Kadir Has Üniversitesi, https://zehirsizsofralar.org/wp-content/uploads
Oruç, H. H., Çayci, M., & Sariyev, R. (2020). Sudden and Prevalent Deaths of Foraging Honey Bees in Early Spring During Sowing of Clothianidin Coated Maize Seeds Between 2013 and 2018 in Turkey. Journal of Apicultural Science, 64(1), 67-76. https://doi.org/10.2478/jas-2020-0007.
Özüiçli, M., & Aydın, L. (2018). Türkiye Bal Arılarında Ciddi Tehlike; Nosemosis. Uludağ University Journal of the Faculty of Veterinary Medicine, 37(2): 35-40. https://doi.org/10.30782/uluvfd.419001.
Polat, B., Özüiçli, M., Çetin, H., & Aydın, L. (2020). Pestisit kullanımının bal arısı sağlığına ve ürünlerine etkisi. Journal of Research in Veterinary Medicine, 39(2), 128-134.
Saygılı, M. (2017). Kırklareli ilinde arıcılık faaliyeti yapan üreticilerden toplanan peteklerde antibiyotik ve pestisit kalıntısı aranması. [Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ] Erişim adresi: http://acikerisim.nku.edu.tr/xmlui/handle/20.500.11776/2342.
Seğmenoğlu., M. S., Baydan, E. (2012). Ballarda Rastlanabilen İlaç Kalıntıları ve Bulaşanlar. Adana Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü Dergisi, 24-28.
Sırrı, K., Nesim, K., Güven, E., & Karaer, Z. (2006). Yeni Geliştirilen Tespit Kabı ile Ergin Arılarda Varroa Enfestasyonunun Belirlenmesi. Uludag Bee Journal, (2):68-73.
Thompson, H. M. (2012). Interaction between pesticides and other factors in effects on bees. Efsa Supporting Publications, 9(9). https://doi.org/10.2903/sp.efsa.2012.EN-340.
Uludağ, R. (2008). Ege bölgesinde tüketime sunulan ballarda sülfonamid kalıntılarının araştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın] Erişim adresi: http://adudspace.adu.edu.tr:8080/jspui/bitstream/11607/211/3/ramazan_uluda%C4%9F_tez.pdf.pdf
Ünal, H. H., Oruç, H. H., Sezgin, A., Kabil, E. (2010). Determined pesticides after honey bee deaths between 2006 and 2010 in Turkey. Uludag Bee Journal, 10(4):119-125.
Uygur, Ş. Ö., & Girişgin, A. O. (2008). Bal arısı hastalık ve zararlıları. Uludag Bee Journal, 8(4): 130- 142.
Yarsan, E., Karacal, F., Ibrahim, I. G., Dikmen, B., Koksal, A., & Das, Y. K. (2007). Contents of some metals in honeys from different regions in Turkey. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 79(3), 255-258.
Yıldız, M., Gürkan, O., & Turgut, C. (2005). Tarımsal savaşımda kullanılan pestisitlerin yol açtığı çevre sorunları. TMMOB Ziraat Mühendisleri, 6: 3-7.