Amaç: Türkiye’de filtreli paket sigara kullanımı ile ilgili çok sayıda çalışma olmasına karşın sarma tütün kullanımı ile ilgili sadece bir çalışma vardır. Hâlbuki Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde tütünün sarma tütün biçiminde kullanıldığı ve bu bölgelerde tütün pazarlarının olduğu bilinmektedir. Bu toplumsal kesim, tütün kullanımı ile ilgili bilgi ve istatistiklerin dışında kalmaktadır. Bu çalışmada Şanlıurfa’da kırsal alanda, tütün kullanma biçimlerinin ve bağımlılık düzeylerinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Şanlıurfa’da Siverek ilçesine bağlı 600 nüfuslu bir köyde, 15 yaş üstünde olan tüm bireylerin oluşturduğu 299 kişi çalışmaya alındı. Çalışmacılar tarafından oluşturulan Anket Formu ve nikotin bağımlılık düzeyini ölçen Fagerstrom Nikotin Alışkanlık Ölçeği uygulandı. Bulgular: Çalışmaya katılan 299 kişiden %55.5’i erkek (n=166), %44.5’i kadındı (n=133). Yaş ortalaması 35.7 ± 15.8 yıl idi. Okuma yazma bilmeme oranı %38 idi. Hayatı boyunca bir dönem tütün içen oranı %47.2 (n=141), halen tütün kullanan %38.8 (n=116) oranındaydı. Tütün kullananlardan % 93’ü sarma tütün %7’si paket tütün kullanıyordu. Günde 20’den fazla sarma sigara içme %58.2 olup, %13.6’sı 30 yıldan uzun süre sarma sigara kullanmıştı. Olguların %87.3’ü tütüne filtre takmaksızın, %84.4’ü ağızlık kullanmadan %21’i tütünü sarıp tabakada biriktirerek, %78’i her içim için yeniden sigara sarmaktaydı. Aralıklı olarak paket sigara da kullanma oranı %17 olup, %81.7’sinde ailede sarma tütün kullanan başka biri de vardı. Sarma tütün tercih nedeni olarak %49.1’i daha ucuz olmasını, %32.1’i daha lezzetli olması olarak göstermekteydi. Sarma tütün kullananların %87.5’i sarma tütünün daha zararlı olduğunu düşünürken, %12.5’i paket sigaranın daha zararlı olduğunu düşünmekte idi. Nikotin alışkanlık ölçeğinden alınan puan ortalaması 8.79 ± 1.46 olup, bu ölçeğe göre sarma tütün kullananların %79.6’sı fiziksel nikotin bağımlısı idi. Sonuç: Şanlıurfa’da kırsal alanda tütün kullanımının en yaygın biçimi sarma tütün kullanımınıdır. Tütünün geleneksel kullanım şeklinin sarma tütün şeklinde olması ve sarma tütünün daha ucuz olması bu durumun en önemli belirleyicileridir.

Objective: There are numerous studies about smoking filter-tipped cigarettes in Turkey. However, there is only one study about smoking rolled tobacco according to our knowledge. Smoking rolled tobacco is common in Eastern and Southeastern Turkey. The purpose of this study was to investigate sociodemographic characteristics, smoking habits and dependence levels in people who smoke rolled tobacco in the rural area of Sanliurfa. Methods: This was study performed in a village in Siverek district of Sanliurfa. The village had a total population of 600. Two hundred ninety-nine subjects over 15 years of age were recruited in the study. Fagerstrom Tolerance Scale and a questionnaire about smoking rolled tobacco which were prepared by research team were applied to all subjects. Results: This study included 299 subjects (55.5% male, 44.5% female). The mean age of subjects was 35.7 ± 15.8 years old. Thirty-eight percent of subjects were illiterate. Fourty-seven percent of subjects (n=141) had used tobacco at least one period of their lifetime. Thirty-eight percent of subjects (n=116) were currently smoking tobacco. Ninety-three percent of subjects were smoking rolled tobacco, while only 7% were smoking cigarettes. 58.2% of subjects smoked more than 20 cigarettes a day. 13.6 % of subjects smoked more than 30 years, 84.4% smoked tobacco without filter, 84.4% smoked without a cigarette holder. Whereas 21% of subjects collect rolled tobacco in a cigarette case, others roll tobacco for each smoke. 17% of subjects sometimes smoke filter-tipped cigarettes besides rolled tobacco. 81.7% of subjects had a family member who smoke rolled tobacco. The reason for smoking rolled tobacco was its low cost compared to filter-tipped cigarettes for 49.1% of subjects. 87.5% of subjects thought that rolled tobacco was more harmful than filter-tipped cigarettes. The average score of Fagerstrom Tolerance Scale was 8.79±1.46 in the study group. These results suggested that 79.6% of subjects who smoke rolled tobacco had physical dependence on nicotine. Conclusion: Rolled tobacco smoking is the most common form of tobacco use in the rural area of Sanliurfa. Traditional usage and the low cost of rolled tobacco are the important factors which determine smoking rolled tobacco in Sanliurfa.